انتخاب بر پايه بصيرت

بى ترديد اگر انسان در انتخاب هر دوست و همنشينى و در اجراى هر كارى و ادامه رفاقت و دوستى با هر كسى بر پايه بصيرت و آگاهى وارد شود ، به اهداف مفيد و مباركى كه در آن كار و آن دوستى وجود دارد مى رسد .اين آگاهى و بصيرت فقط از راه مطالعه دقيق ، انديشه صحيح ، مشورت با خردمندان ، تكيه بر معارف الهى و حدود دينى به دست مى آيد .بصيرت و آگاهى به اندازه اى مهم است كه خداى مهربان به پيامبرش مى فرمايد : راه و رسم و آيين و دين و خط مشى خود را براى مردم بگو كه من و پيروانم بر اساس بصيرت و آگاهى ، انسان ها را به سوى خدا مى خوانيم چنانكه در اين آيه است : قُلْ هذِهِ سَبِيلى أَدْعُوا إِلَى اللهِ عَلَى بَصِيرَة أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِى . . . .بگو : اين راه من است كه من و هر كس از من پيروى كرد با بصيرت و بينايى به خدا دعوت مى كنيم . . .آنان كه بر پايه خردورزى و تعقل و انديشه و بصيرت و بينايى به انتخاب دوست برخاستند و به ويژه در حوزه معنويت دست دوستى در دست پيامبران و امامان گذاردند ، نهال وجودشان از بركت اين ارتباط معنوى و اتصال روحى ، به درختى پر ثمر ، با ارزش ، مفيد و سودمند تبديل شد و به عبارت ديگر از طريق اين ارتباط تبديل به وجود دوم دوست و يار خود شدند .من كيم ليلى و ليلى كيست منهر دو يك روحيم اندر دو بدن
قرآن اشخاصى را معرفى مى كند كه پيش از برخورد با پيامبران ، شمعى ضعيف از تعقل و خردورزى و شعله اى كم سو از علاقه به ارزش ها در باطنشان روشن بود كه همان شمع ضعيف و شعله كم سو از آلوده شدنشان به انواع مفاسد بنيان سوز و افتادنشان در هلاكت ابدى ، مانع بود .آنان هنگامى كه از پى تعقل و اندك نور باطن با پيامبران همراه و همراز شدند و از فرهنگ اصيل آنان و مكتب الهى و سعادت بخششان براى رشد و كمالشان بهره بردند ، به مقامات و درجاتى رسيدند كه هر انسانى را مات و مبهوت و متحيّر و شگفت زده مى كند .از جمله آنان مؤمن آل فرعون ، آسيه همسر فرعون و حبيب نجاراست .
 مؤمن آل فرعون
مؤمن آل فرعون در حالى كه بنابر برخى از روايات پسر عمو يا پسر خاله فرعون بود و تعبير : وَقَالَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمَانَهُ . . . .و مرد مؤمنى از خاندان فرعون كه ايمانش را پنهان مى داشت ، گفت : . . .را نيز تاييدى بر اين مطلب گرفته اند ، با ديدن منش و روش و اخلاق موسى و استوار بودن فرهنگش و الهى بودن دعوتش به آن حضرت ايمان آورد و از طريق باطن همراه موسى شد و روح و قلبش را به آن انسان الهى و دينش اتصال داد و در راه رشد و تكامل معنوى قرار گرفت ولى ايمانش را از فرعون و درباريانش پنهان مى داشت تا به عنوان مريد و يار موسى  (عليه السلام) شناخته نشود و از اين راه ـ كه راه قويم و متين تقيه است ـ بتواند به موسى  (عليه السلام) خدمت كند و جان او و برادرش هارون را از خطر كشته شدن به دست فرعونيان حفظ نمايد .او انسانى بود هوشيار ، دقيق ، موقع شناس ، و از نظر منطق بسيار نيرومند و پر قدرت كه در حساس ترين لحظات به يارى موسى  (عليه السلام)برخاست و او را از توطئه هاى خطرناك فرعونيان ـ چنانكه در آيات سوره مؤمن بيان شده 9 ـ نجات داد .نقش مؤثرى كه موسى و هارون  (عليهما السلام) را در باطنش به عنوان بهترين دوست و برترين دلسوز انتخاب كرد ، در تاريخ موسى  (عليه السلام) و بنى اسرائيلنقشى بسيار مؤثر و سودمند بود .
 آسيه همسر فرعون
او با عقل و درايت و بصيرت و بينشش ، بر حق بودن موسى  (عليه السلام)و فرهنگ پاكش را يافت و از جان و دل به موسى  (عليه السلام) ايمان آورد و او را به عنوان دلسوزترين راهنما در زندگى خود انتخاب كرد و با صبر و استقامت و پايدارى و استوارى در راه حق و تحمل انواع شكنجه ها از دست ظالمان به مقامات عالى انسانى و ملكوتى رسيد . او با آراسته شدن به باورهاى صحيح و روى آوردن به اعمال صالحه و زينت يافتن به اخلاق حسنه ، آن هم در دربارى كه كفر و شرك و زور و ستم و ريا و تزوير بر آن حاكم بود ، روى زن را در تاريخ بشريت سپيد و به همجنسان خود آبرو داد و خويش را تا قيامت براى آنان ، حجت خدا و دليلى به سوى صراط مستقيم قرار داد و راه هرگونه عذرى را بر اهل فساد و فسق و فجور بست .فرعون هنگامى كه از ايمان آوردن او به موسى  (عليه السلام) آگاه شد ، وى را ابتدا به پرداخت ثروت فراوان و ساختن خانه اى گران ، همراه با وسائلى كم نظير ، تطميع كرد تا به اين وسيله دست از حق بردارد و به انكار موسى  (عليه السلام)برخيزد تا ديگران او را الگوى در ايمان به موسى  (عليه السلام) قرار ندهند .آسيه پاسخ فرعون گفت : مرا به ثروت و زينت آلات و خانه تو نيازى نيست ، آنچه را خداى من و معبود و محبوب من با اعتمادى كه به وعده هايش دارم ـ كه از طريق موسى و تورات كه هر دو صادق و مصدّق هستند در بهشت آخرت به من مى دهد ـ از آنچه تو مى خواهى براى من هزينه كنى بهتر است .فرعون سپس او را به شكنجه هاى سخت و عذاب هاى شديد و بازپس گرفتن مقامات دربارى تهديد كرد ، او در پاسخ تهديدات فرعون گفت : من از اين امور باكى ندارم و براى حفظ دينم به تحمل همه شكنجه ها تن در مى دهم و بى ترديد از دين خدا برنمى گردم و به انكار موسى كه نجات دهنده انسان در دنيا و آخرت و بهترين دلسوز بندگان خداست برنمى خيزم .
فرعون ـ آن متكبر مغرور و طاغى ياغى ـ دستور داد تا دست و پاى آن چهره ملكوتى را با ميخ هاى آهنين بر زمين بكوبند و در حال تشنگى و گرسنگى او را به شكنجه هاى سخت بيازارند و سنگى سنگين به رويش بيندازند تا همه استخوانهايش در هم بشكند .آسيه زير آن شكنجه هاى سخت به موسى عرضه داشت : اى كليم خدا ! دوست ايمانى خود را در اين بلا مشاهده مى كنى ؟ موسى گفت : فرشتگان آسمان به نظاره ات آمده اند در اين موقعيت به پيشگاه حق دعا كن  .آسيه به دستور موسى دعا كرد و پس از چند لحظه روح پاك و روان قدسى او در جوار رحمت و قرب حق جاى گرفت و براى ابد با متنعم شدن به نعمت هاى حضرت معبود آسوده خاطر شد .براى اين كه به ارزش كار اين زن ـ كه دشمنان را از فضاى حيات خود طرد كرد و با بكار گرفتن عقلش موسى را به عنوان ولىّ و مرشد و دوست حقيقى خود انتخاب كرد ـ پى ببريم به آيه زير كه حاوى نكات بسيار مهم است توجه كنيد . وَضَرَبَ اللهُ مَثَلاً لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَةَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِى عِندَكَ بَيْتاً فِى الْجَنَّةِ وَنَجِّنِى مِن فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِى مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ  .و خدا براى مؤمنان همسر فرعون را مثل زده است هنگامى كه گفت : پروردگارا ! براى من نزد خودت خانه اى در بهشت بنا كن ومرا از فرعون وكردارش رهايى بخش ومرا از مردم ستمكار نجات ده .در شب قدر كه ارزشش براى احيا و عبادت از هزار ماه بالاتر است ، ميليون ها نفر با اشك چشم و با حال انابه و توبه ، قرآن بر سر مى گذارند و خدا را براى اينكه آنان را به پيشگاه رحمتش بپذيرد و از عذاب رهايى دهد اينچنين سوگند مى دهند :« اللّهُمَّ بِحَقِّ هذَا الْقُرْآنِ وَبِحَقِّ مَنْ أَرْسَلْتَهُ بِهِ وَبِحَقِّ كُلِّ مُؤْمِن مَدَحْتَهُ فِيهِ ».خدايا ! به حق اين قرآن و به حق كسى كه با آن او را فرستادى و به حق هر مؤمنى كه او را در قرآن ستوده اى .از جمله كسانى كه در قرآن مورد ستايش حق قرار گرفته اند ، آسيه همسر فرعون است .راستى مقام اين زن چه مقام بزرگ و با عظمتى است كه ميليون ها نفر خدا را به حق او سوگند مى دهند كه آنان را در شب قدر به دربار لطفش بپذيرد ! !

بر گرفته از کتاب معاشرت استاد حسین انصاریان