فارسی
جمعه 10 فروردين 1403 - الجمعة 18 رمضان 1445
قرآن کریم مفاتیح الجنان نهج البلاغه صحیفه سجادیه
0
نفر 0

قرآن و صله رحم

 
 از كارهاى بسيار نيك، و اعمال پسنديده كه حضرت حق و انبياء و امامان نسبت به آن اصرار ورزيده اند صله رحم است.علامه خبير، محدث كبير، فيلسوف بزرگ، عارف عاشق ملامحسن فيض كه عمرى را با قرآن مجيد و روايات بسر برد، صله رحم را به زيارت ارحام، و رفع كمبودهاى مادى، حل مشكلات اقتصادى، كمك به كار و كسب، و ازدواج پسران و دختران آنان معنا فرموده، اگر در آيات قرآن مجيد و روايات دقت شود، از مسئله صله رحم همين معانى استفاده مى شود.روش انبياء، و اخـلاق امامان شيعه در صله رحم انجام همين واقـعيات عـالى بوده است.قرآن مجيد به صله رحم سفارش مى كند، و آن را عمل صاحبان خرد مى داند، و قطع با رحم را به عنوان فسق و قاطع را فاسق مى شمارد.در سوره مباركه نساء حكم مى كند تقواى الهى را نسبت به خداوند و ارحام مراعات كنيد، خيلى عجيب است كه ارحام را پس از خود ذكر فرموده است :و اتَّقوا الله الَّذى تساءلونَ به الارحامَ. رعايت تقواى الهى نسبت به ارحام رعايت آبرو و هويت آنها و شتافتن به ديدارشان، و رفع نواقص زندگى آنهاست.در سوره مباركه رعد مسائلى را به عنوان خصوصيات صاحبان خرد بيان مى كند و سود قيامتى آن را پيشواز ملائكه از آنان در محشر، و سلام فرشتگان به ايشان، و عاقبت بخيرى مى داند، از جمله آن مسائل صله رحم است.و الَّذين يصلون ما امر الله به ان يوصل . . .در سوره بقره در رابطه با قطع رحم مى فرمايد . . .و يقطعون ما امر الله به ان يوصل و يُفسدون فى الأرض اولئك هم الخاسرون. و رشته اى كه آنان را به پيوند آن امر كرده « صله رحم » مى گسلند، و در زمين فساد مى كنند، اينان در حقيقت زيانكارانند.آرى، قطع رحم زيانكارى است، و زيان و خسارت آن هم كم نيست.در سوره رعد درباره قطع رحم آيه اى كمرشكن قرار دارد : . . .و يقطعون ما امر الله به ان يوصل و يُفسدون فى الأرض اولئك لهم اللَّعنةُ و لهم سوء الدّار. و آنان كه قطع مى كنند آنچه را خدا به پيوند آن دستور داده، و فساد در زمين مى نمايند بر اينان است لعنت و براى آنان است دوزخ.در سوره محمد (صلى الله عليه وآله وسلم) مى فرمايد :فهل عسيتم اِن تولَّيتم اَن تُفسدوا فى الأرض و تقطِّعوا ارحامكم. شما اگر از فرمان حق روى بگردانيد و فساد در زمين كنيد، و به قطع رحم برخيزيد باز هم اميد نجات داريد ؟راستى صله رحم چه اندازه اهميت دارد، كه انجامش موجب استقبال فرشتگان از انسان در قيامت، و سلام آنها، و عاقبت بخيرى و قطعش باعث لعنت، و سوء عاقبت، و ممنوعيت از نجات است.رفع كمبود اقتصادى ارحام با پرداخت مال به آنان همراه با حفظ آبرو و هويت و كرامتشان بهره اى عظيم دارد.و مثل الَّذين ينفقون اموالهمُ ابتغاء مرضات الله و تثبيتاً من انفسهم كمثل جنَّة برَبوة اصابها وابل فآتت اكلها ضعفين فان لم يصبها وابل فطلٌّ و الله بما تعملون بصيرٌ. و مثل آنان كه مال خود را در راه به دست آوردن رضاى حق انفاق مى كنند، و با كمال اطمينان، دل به لطف حق شاد دارند، مانند بوستانى است كه در جاى بلندى باشد، و بارانهاى زيادى به موقع بر آن ببارد، و حاصلى دو برابر دهد، و اگر باران بسيار نيايد، اندك اندك بارد تا به ثمر رسد، خداوند به آنچه انجام مى دهيد آگاه است.ان تبدوا الصَّدقات فنِعمّا هى و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خير لكم و يُكفِّر عنكم من سيِّئاتكم و الله بما تعملون خبيرٌ. اگر به اهل استحقاق آشكارا صدقات خود را بپردازيد كارى نيكوست، و اگر در پنهانى به نيازمندان آبرومند برسانيد براى شما بهتر است، خداوند به پاداش آن كار پنهان گناهان شما را بپوشاند، و خدا بر اعمال شما آگاه است.الَّذين ينفقون اموالهم باللَّيل و النَّهار سرّاً و علانيةً فلهم اجرهم عِند ربِّهم و لا خوفٌ عليهم و لا هم يحزنونَ.آنان كه اموال خود را شب و روز، پنهان و آشكار انفاق مى كنند، نزد خداوند داراى اجر هستند، و براى ايشان خوف و غصه نيست.
 
طرحى جامع و زيبا
بيائيم تمام اقوام ثروتمند و فقير خود را چه حسبى و چه نسبى شناسائى كنيم، از ثروتمندان اقوام دعوت كنيم، آيات و روايات صله رحم را براى آنان بخوانيم و توضيح دهيم، سپس از آنان بخواهيم هر يك به فراخور ثروت و مالش هر ماه يا ابتداى هر سال وجه قابل توجهى بدهد، آن وجه نزد يكى از آبروداران و معتبران خانواده با دو امضاء در بانكى پس انداز شود، چون مشكلى براى رحم فقيرى پيش آمد، اگر جا دارد بلاعوض وگرنه به صورت قرض الحسنه با حفظ آبروى او در اختيارش گذاشته شود، تا اگر بخواهد خانه بخرد، بخرد، اگر بخواهد كمبود اثاث خانه جبران كند، جبران كند، اگر بخواهد جهيزيه تهيه نمايد، تهيه نمايد، اگر بخواهد پسر زن بدهد، زن بدهد.اين كارى است آسان، خداپسند، مشكل گشا، و غصه برانداز، كه ثواب آن در سه آيه گذشته به صورت مجمل اشاره شد.سعى كنيم اين طرح را براى همگان بازگوكنيم، همه را تشويق به پياده شدن اين طرح كنيم،كه اگر در تمام مملكت اين طرح اجرا شود، بارى سنگين از دوش دولت، و اهل خيربرداشته مى شود،وثواب عظيمى نصيب اهل ثروت ازطريق كمك به اقوام مى گردد.قرآن مجيد در آيات انفاق، رسيدگى به اقوام و ارحام را بر ديگران مقدم نموده، و سپس از يتيم و مسكين و فقير و مانده از راه، و ورشكسته نام برده به عنوان نمونه به اين آيه شريفه عنايت كنيد :و آتى المال على حبِّه ذوى القربى و اليتامى و المساكين و ابن السَّبيل و السائلين و فى الرِّقابِ.
 قطعه اى عجيب
صدوق به سند معتبر از حضرت صادق (عليه السلام) روايت مى كند :يونس در شكم ماهى در مناجات و انابه و ناله بود، صداى او را به روح قارون كه دچار خسف يعنى زمين گرفتگى شده بود، و به عذاب حق مبتلا بود رساندند، پرسيد صداى كيست فرشته موكل بر عذاب گفت صداى پيامبرى از بنى اسرائيل است، اجازه خواست با او چند كلمه صحبت كند، به او اجازه دادند، از حال هارون و موسى پرسيد، يونس پاسخ داد من در زمانى غير زمان آنها هستم ولى هر دوى آنان از دنيا رفته اند، قارون گريه كرد، خداوند خطاب فرمود : به خاطر اين رقّتى كه نسبت به اقوامش نشان داد، در عذابش تخفيف بدهيد!!
 
روايات صله رحم
رسول حق (صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود :صِلْ رَحِمَـكَ وَ لَوْ بِشَرْبَة مِنْ ماء وَ اَفْـضَلُ ما يُوصَلُ بِهِ الرَّحِمُ كَفُّ الاَْذى عَنْها. صله رحم كن، اگر چه به شربتى از آب باشد، و برترين مرحله صله رحم خوددارى از آزار اوست.ارحام از كم محلى، تحقير شدن، تهمت خوردن و تكبر آزار روحى مى بينند و خوددارى از آزار آنان از افضل مراحل صله رحم است.و نيز فرمود :صِلُوا اَرْحامَكُمْ فِى الدُّنْيا وَ لَوْ بِسَلام. در دنيا صله رحم كنيد گرچه به يك سلام باشد.از رسول حق (صلى الله عليه وآله وسلم) روايت شده :سِرْ سَنَةً صِلْ رَحِمَكَ. براى صله رحم يك سال راه برو و نيز آن حضرت در روايت بسيار مهمى فرمودند :جامعه حاضر زمان خودم و غير زمان خودم، و آنان كه در صلب پدران و رحم مادران هستند و تا قيامت وصيت مى كنم صله رحم نمايند، اگرچه رنج يك سال سفر داشته باشد، همانا صله رحم از دين است! بحار الانوار جلد 74 صفحه 111 تا 126 در روايات بسيار مهمى سود صله رحم را بيان مى كند، از جمله آن روايات، چند روايتى است كه نقل مى كنم.حضرت باقر (عليه السلام) فرمود :صِلَةُ الاَْرْحامِ تُزَكِّى الاَْعْمالَ، وَ تُنْمى الاَْمْوالَ، وَ تَدْفَعُ الْبَلْوى، وَ تُنْسِئُ مِنَ الاَْجَلِ.صله ارحام اعمال را پاكيزه، اموال را زياد، بلا را دفع، و مرگ را به تأخير مى اندازد.امام صادق (عليه السلام) فرمود :اِنَّ صِلَةَ الرَّحِمِ وَ الْبِرَّ لَيُهَوِّنانِ الْحِسابَ وَ يَعْصِمانِ مِنَ الذُّنُوبِ، فَصِلُوا اَرَحامَكُمْ، وَ بِرُّوا بِاِخْوانِكُمْ، وَلَوْ بِحُسْنِ السَّلامِ وَ رَدِّ الْجَوابِ.صله ارحام و نيكوكارى، حساب انسان را در قيامت آسان مى كنند، و آدمى را از گناه حفظ مى نمايند، پس صله رحم كنيد، و به برادران نيكى نمائيد، گرچه به خوب سلام كردن و خوب جواب دادن باشد.رسول حق (صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود :صِلَةُ الرَّحِمِ تَزيدُ فِى الْعُمْرِ وَ تَنْفِى الْفَقْرَ.صله رحم به عمر اضافه مى كند، و فقر را از بين مى برد.صِلَةُ الرَّحِمِ تَعْمُرُ الدِّيارَ، وَ تَزيدُ فِى الاَْعْمارِ، وَ اِنْ كانَ اَهْلُها غَيْرَ اَخْيار.صله رحم شهر را آباد، و عمر را زياد مى كند، گرچه صله كنندگان از خوبان نباشند.مَنْ مَشى اِلى ذى قَرابَة بِنَفْسِهِ وَ مالِهِ لِيَصِلَ رَحِمَهُ اَعْطاهُ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اَجْرَ مِأَةِ شَهيد.كسى كه با جان و مال به سوى نزديكش برود يا صله رحم انجام دهد، خداوند اجر صد شهيد به او عنايت مى كند.وَ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَة اَرْبَعُونَ اَلْفَ حَسَنَة وَ يُمْحى عَنْهُ اَرْبَعُونَ اَلْفَ سَيِّئَة، وَ يُرْفَعُ لَهُ مِنَ الدَّرَجاتِ مِثْلُ ذلِكَ وَ كَأَنَّما عَبَدَ اللّهِ مِأَةَ سَنَة صابِراً مُحْتَسِباً.براى او به هر قدمى كه به سوى صله رحم برمى دارد، چهل هزار حسنه، و محو چهل هزار سيّئه، و ترفيع چهل هزار مقام است، و گوئى خدا را صد سال با صبر و خلوص عبادت كرده است.رسول حق (صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود :اِنَّ فِى الْجَنَّةِ دَرَجَةً لا يَبْلُغُها اِلاّ اِمامٌ عادِلٌ اَوْ ذُو رَحِم وَصُولٌ اَوْ ذُو عِيال صَبُورٌ.در بهشت درجه اى است كه جز رهبر عادل، و آنكه زياد صله رحم مى كند، و كسى كه در زن و بچه دارى صبور است به آن نمى رسد.به ابوذر فرمود صله رحم كن گرچه از ديدن تو خشمگين شوند، اگر ترا نپذيرفتند دوباره برو، بالاخره در هدفت پيروز مى شوى، اگر او از حكم حق سرپيچى كرد تو سرپيچى نكن.مردى به محضر رسول حق عرضه داشت اقوامى دارم كه مسئله صله رحم را در حق آنان رعايت مى كنم ولى مرا آزار مى دهند، مى خواهم آنان را ترك كنم، حضرت فرمود : در اين صورت خداوند جمع شما را ترك مى كند.عرضه داشت تكليفم چيست ؟ فرمود : آنكه ترا محروم كرد به او عطا كن، آنكه با تو بريد تو با او صله رحم را مراعات كن، آنكه به تو بدى كرد تو از او عفو كن، خداوند ترا بالا دست آنان قرار مى دهد.
 روايات قطع رحم
ابوبصير مى گويد از حضرت صادق (عليه السلام) در رابطه با كسى كه مى خواهد با بستگانش كه جزء مخالفان شما هستند قطع رابطه كند سئوال كردم چه وظيفه اى دارد ؟ فرمود : اين كار سزاوار نيست.جهم بن حميد گويد به حضرت صادق (عليه السلام) عرض كردم.يَكُـونُ لِيَ الْقَرابَـةُ عَـلى غَـيْرِ اَمْـرى اَلَـهُمْ عَـلَيَّ حَـقٌّ ؟ قـالَ نَـعَمْ حَقُّ الرَّحِمِ لا يَقْطَعُهُ شَىْءٌ وَ اِذا كانُوا عَلى اَمْرِكَ كانَ لَهُمْ حَقّانِ.حَقُّ الرَّحِمِ وَ حَقُّ الاِْسْلامِ. براى من نزديكى هست كه بر غير دين من است. آيا بر من حقى دارند، فرمود : حق رحم را چيزى قطع نمى كند، اگر همدين تو بود دو حق داشت : حق رحم و حق اسلام.حضرت باقر (عليه السلام) فرمود : در كتاب رسول خدا يافتيم :اِذا قَطَعُوا الاَْرْحامَ جُعِلَتِ الاَْمْوالُ فى اَيْدِى الاَْشْرارِ. وقتى مردم قطع رحم كردند، اموال در دست اشرار قرار مى گيرد.رسول حق (صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود :ثَلاثَةٌ لا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ : مُدْمِنُ خَمْر، وَ مُؤْمِنُ سِحْر، وَ قاطِعُ رَحِم. سه گروه به بهشت وارد نمى شوند :دائم الخمر، مؤمن به جادوگرى، و قطع كننده با اقوام.اميرالمؤمنين (عليه السلام) فرمود : از گناهانى كه فنا را زود مى آورد و اجل را نزديك مى كند به خدا پناه مى برم.فَقالَ يا اَميرَالْمُؤْمِنينَ اَوَ يَكُونُ ذُنُوبٌ تُعَجِّلُ الْفَناءَ ؟ فَقالَ : نَعَمْ وَيْلَكَ قَطيعَةُ الرَّحِمِ. راوى گفت يا اميرالمؤمنين آيا گناهانى هست كه اجل را نزديك كند. فرمود : واى بر تو قطع رحم.و نيز حضرت فرمود :اَقْبَحُ الْمَعاصى قَطيعَةُ الرَّحِمِ وَ الْعُقُوقُ. زشت ترين گناهان قطع رحم و عاق پدر و مادر شدن است.رسول حق (صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود :اِنَّ الرَّحْمَةَ لا تَنْزِلُ عَلى قَوْم فيهِمْ قاطِعُ رَحِم. رحمت حق بر ملّتى كه قاطع رحم در آنان است فرود نمى آيد.رسول حق (صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود :اِنَّ الْمَلائِكَةَ لا تَنْزِلُ عَلى قَوْم فيهِمْ قاطِعُ رَحِم. فرشتگان بر جمعيتى كه در ميان آنان قاطع رحم است نازل نمى شوند.فرزند متوكل به حضرت هادى(عليه السلام) عرضه داشت پدرم واجب القتل است اجازه مى فرمائيد او را به قتل برسانم، حضرت فرمودند چون فرزند او هستى تو اين كار را نكن، زيرا اگر او را به قتل برسانى بيش از شش ماه در دنيا نخواهى ماند!( فاتّقوا اللّه مااستطعتم واسمعوا واطيعوا وانفقوا خيرالانفسكم ومن يوق شحّ نفسه فاولئك هم المفلحون )


برگرفته از کتاب نظام خانواده در اسلام استاد حسین انصاریان

0
0% (نفر 0)
 
نظر شما در مورد این مطلب ؟
 
امتیاز شما به این مطلب ؟
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:

آخرین مطالب

کرامات شگرف
لباسی برای زینت شما!!
لطف و محبت به گنهكار
مسؤوليت عظيم ما در برابر حادثه كربلا
عبداللَّه بن عبداللَّه‏
بارگاه مبارك
صله رحم
عمر سعد و گندم عراق
کرامت انسانی در نهضت حسینی
بعد از شهادت حضرت امام حسین (ع)

بیشترین بازدید این مجموعه


 
نظرات کاربر

پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز



گزارش خطا  

^