قرآن و روايات در برابر مذمّتى كه از بخل و بخيل دارند ، از سخاوت و سخى ستايش و مدح مى كنند . از رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم) روايت شده است :السَّخَا خُلُقُ اللهِ الاَْعظَمُ .سخاوت عظيم ترين منش خداست .و نيز آن حضرت فرموده :اِنَّ السَّخاءَ شَجَرَةٌ مِنْ اَشْجارِ الجَنَّة لَها اَغصَانٌ مُتَدَلِّيَةٌ فِى الدُّنيَا ، فَمَن كَانَ سَخِيّاً تَعَلَّقَ بِغُصْن مِن اَغْصَانِهَا فَسَاقَةُ ذَلِكَ الغُصنَ اِلَى الجَنَّةِ. همانا سخاوت درختى از درختان بهشت است ، شاخه هايى آويخته در دنيا دارد ، كسى كه سخى است به شاخه اى از شاخه هايش بسته است ، پس آن شاخه او را به بهشت مى كشاند .و از آن حضرت روايت شده است :السَّخِىُّ قَريبٌ مِنَ اللهِ ، قَريبٌ مِنَ النَّاسِ ، قَريبٌ مِنَ الجَنَّةِ. انسان سخى به خدا و به مردم و بهشت نزديك است .و در روايتى عجيب آمده است :اَوحَى اللهُ عَزَّ وَجَلَّ اِلى مُوسى (عليه السلام) : اَن لاَ تَقْتُلِ السّامِرِىَّ ; فَاِنَّهُ سَخِىٌّ.خدا به موسى وحى كرد : سامرى را به قتل نرسان ; زيرا او انسانى باسخاوت است .امام صادق (عليه السلام) فرموده است :السَّخاءُ مِن اَخلاَقِ الاَنبِياءِ وَهُوَ عِمادُ الإِيمَانِ . وَلاَ يَكونُ مُؤمِنٌ إلاَّ سَخِيّاً ، وَلاَ يَكونُ سَخِيّاً إلاَّ ذُو يَقِينٌ وَهِمَّة عَالِيَة ; لاِنَّ السَّخاءَ شُعاعُ نورِ اليَقِينِ وَمَن عَرَفَ مَا قَصَدَ هَانَ عَلَيهِ مَا بَذَلَ .سخاوت از منش و اخلاق پيامبران است ، و ستون ايمان است . و مؤمنى نيست مگر اين كه سخى است ، و سخاوتمندى نيست مگر اين كه داراى يقين و همت بلند است ; زيرا سخاوت شعاع نور يقين است و كسى كه نسبت به آنچه قصد دارد انجام دهد آگاهى و شناخت داشته باشد ، آنچه را كه به ديگران مى بخشد بر او آسان است .پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله وسلم) درباره ى سخى ترين مردم فرموده است :اَسْخَى النَّاسِ مَن اَدَّى زَكاةَ مَالِهِ .سخى ترين مردم كسى است كه زكات مالش را مى پردازد .و در روايتى فرموده است :اِنَّمَا البَخِيلُ حَقَّ البَخِيلِ الَّذِى يَمْنَعُ الزَّكَاةَ المَفْرُوضَةَ فِى مَالِهِ . . . .بخيل واقعى كسى است كه از پرداخت زكات واجبى كه در مالش قرار دارد خوددارى مى كند .
بر گرفته از کتاب زیباییهای اخلاق استاد حسین انصاریان
