وى فرزند امام حسين عليه السلام و از شهيدان كربلا است. و مادرش رباب دختر امرءالقيس مى باشد.
برخى گفته اند كه نام ديگر على اصغر، عبداللّه است و برخى قايل اند كه عبدالله غير از على اصغر مى باشد؛ زيرا عبدالله در جلو خيمه ها، در دامان پدرش حسين عليه السلام شهيد شد ولى على اصغر بنابر نقلى در مقابل صف دشمن هدف تير قرار گرفت.
صاحب ذخيرة الدارين هم نقل كرده است كه عبدالله روز عاشورا به دنيا آمد و ساعاتى پس از ولادت شهيد شد. ولى در مقتل ابو مخنف آمده كه كودك شيرخوار حسين عليه السلام در كربلا شش ماهه بوده است.
گونه شهادت على اصغر عليه السلام در تاريخ، مختلف ثبت شده است. برخى نوشته اند كه امام حسين عليه السلام، روز عاشورا، پس از شهادت اصحاب و يارانش، براى وداع كنار خيمه ها آمد و على اصغر را در آغوش داشت و مى بوسيد كه ناگهان حرملة بن كاهل اسدى او را هدف تير قرار داد و گلويش را پاره كرد.
برخى ديگر گفته اند كه زينب عليها السلام اين كودك را نزد برادر آورد تا از لشكر براى او طلب آب كند و امام عليه السلام او را مقابل لشكر برد و فرمود: اى جماعت شما شيعيان و اهل بيتم را كشته ايد و اين طفل مانده است كه او هم از تشنگى به خود مى پيچد. او را جرعه اى آب دهيد. در همين حال كه حسين عليه السلام با آنها سخن مى گفت، ناگهان مردى طفل را هدف تير قرار داد و كشت.
امام حسين عليه السلام پس از هدف قرار گرفتن على اصغر، دست را زير گلوى او گرفت و چون از خون پر شد آن را به آسمان پاشيد و فرمود: آنچه بر من نازل شد، برايم آسان است زيرا در راه خدا است و او مى بيند.
برخى نيز نوشته اند كه فرمود: خدايا [شهادت ] اين [كودك ] نزد تو، كمتر از [كشتن ] ناقه صالح [پيامبر عليه السلام ] نيست. خدايا اگر امروز فتح و نصرت خويش را از ما باز داشته اى آن را در چيزى كه براى ما بهتر است قرار ده. در اين حال ندايى از آسمان برخاست كه يا حسين! شير خوارت را واگذارم كه هم اكنون شير دهنده اى، در بهشت برايش مهيّا است.
برخى از مورخان نوشته اند كه حسين عليه السلام قنداقه غرقه به خون طفل را به خيمه باز گرداند و به ام كلثوم سپرد.
برخى ديگر نقل كرده اند كه امام عليه السلام پس از شهادت او قبرى حفر كرد و پيكرش را در پارچه اى پيچيد و بر آن نماز گزارد. برخى نيز نوشته اند كه بدنش را آورد و كنار بدن ديگر شهدا نهاد.
در زيارت نامه امام حسين عليه السلام درباره على اصغر عليه السلام چنين مى خوانيم:
«صَلّى اللَّهُ عَلَيْكَ وَعَلَيْهِمْ وَعَلى وَلَدِكَ عَلىّ الاصْغَرِ الّذى فُجِعْتَ بِهِ»
درود خدا بر تو و بر ايشان (شهيدان) و بر فرزندت على اصغر كه داغدار او شدى.
على اصغر را باب الحوائج نيز مى خوانند، زيرا گرچه شيرخوار بود، ولى مقامش نزد خدا والا است.
منبع : منبع: پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، پژوهشکده تحقیقات اسلامی.
