در راه تحصيل ايمان به حق ، ابتدا بايد متعلقات ايمان را بشناسيم و به آنچه كه بايد مؤمن باشيم، نسبت به آنها علم پيدا كنيم . طبق آيات كتاب خدا، اين متعلقات پنج حقيقت است؛ که عبارتند از: خدا يعني مبدأ، معاد، فرشتگان، انبياء و وحي. شناخت اين پنج حقيقت از دو راه ميسر است؛ يكي اينكه انسان تحصيل علم كند. و ديگر اينکه از زبان عالمان بشنود و عالم به حقايق شود، وقتی انسان عالم به متعلقات ایمان می شود ، فرض کنیم تمام فرازهای جوشن کبیر ، دعای عرفه و فرازهای اول دعای کمیل امیر المومنین علی علیه السلام را که راجع به پروردگار است را عالم شویم ، يقينا بعد از چنين علمي كه علم به زيبايي مطلق است ، دلش آنجا به پروردگار گره می خورد و عاشق اين زيباي بينهايت ميشود . از این رو برایش تحرك ايجاد ميشود ؛ يعني عاشق نميتواند حرف معشوقش را گوش ندهد ؛ اصلاً محال است که عشق جدای از حرکت باشد . کسی که یک معشوقی را میخواهد دنبالش می دود ، بيخوابي ميكشد، حرفش را گوش ميدهد، همهاش ميخواهد رضايت محبوب را جلب كند. اين ميشود ايمان، ايماني كه به صورت عمل هم ظهور ميكند.
يكي از مباحثي كه در قرآن کریم براي يافتن خدا و براي تماشاي او با چشم قلب مطرح است ، انديشه در آثار پروردگار است.
در روایت آمده است که روزی وجود مبارك رسول خدا (ص) چهره یکی از اصحابش بنام ثوبان را ناراحت و درهم می بیند، فرمودند: چه شده؟ گفت: آقا من امروز به فكر قيامت افتادم. در ذهنم آمد اگر بنا شود که مرا به بهشت ببرند ، جاي من در بهشت با جاي شما مثل زمين و آسمان فرق ميكند و من آنجا شما را نميبينم؛ اگرآنجا شما را نبينم خيلي برايم سنگين است ، و اگر هم مرا به جهنم ببرند ،كه بدتر است.
من عاشق چه كار بايد بكنم ؟ سپس اين آيه نازل شد: ( وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحينَ وَ حَسُنَ أُولئِكَ رَفيقاً ) سوره نساء آیه 69 . به ثوبان بگو غصه نخور، اگر قرار باشد بيايي ، ميآِيي ؛ چون مطيع خدا و پيغمبر هستي و می توانی همه اوليا و صديقين را ببيني و نیزگواهان حق يا شهيدان در جبهه حق عليه باطل را ميتواني ببيني . منظور از ذکر اين روایت این است که وقتي انسان علم به متعلق ایمان پيدا ميكند، بياختيار عشق به آن متعلق هم پيدا ميكند، سپس عشق هم انسان را به حرکت در می آورد ؛ زیرا قويترين موتور است. در اين عشقهاي مجازي هم ميبينيد چطور انسان يكطرفه ، تجلي معشوق ميشود !
منبع : مرکز علمی تحقیقاتی دارالعرفان الشیعی