در حریم قرآن

تمدن عصر فعلى از جهات علمى و صنعتى و آثار مغزى تقریباً نقصى ندارد ، فقط فاقد وجدان اخلاقى و عرفان دینى است که همین نقص براى نابودى آن تمدن بدست خود بشر کافى است  .این تمدن فاقد اخلاق و نور دینا را با همه نعمت ها و لذایذش به جهنمى سوزان تبدیل کرده و امروز براى رهایى از این بدبختى جز توسل به وحى و پیروى از انبیاء و تقویت ایمان چاره اى نیست .تنها روشى منشا حرکت گشته ، تحولى در تاریخ ایجاد مى کند که عملا به روى زمین و زندگى اجتماعى اعمال گردد .تاریخ این معنى را نشان مى دهد که همیشه منشا حرکت و تحولات عمیق تاریخ انبیاء بوده و بالخصوص چهره تابناک رهبر بزرگ اسلام این مساله را بهتر و نمایان تر بازگو مى کند .خداوند پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله وسلم) را بهترین سرمشق براى مردم جهان قرار داده ، و صورت کاملى از برنامه هاى عالى اسلام را در وجود آن حضرت گذاشت که در مسیر تاریخ چهره اى جاودان و زنده است ، و مى دانید که نقشه جامع و کامل تربیتى اسلام قرآن است ، و در حقیقت نبى اکرم جلوه عملى و اخلاقى کتاب خداست و هر کسى در حد تواناییش آراسته به دستورات آن شود ، پس نمونه اىاز انسان کامل و واقعى است .از شخصى خلق و خوى پیغمبر را پرسیدند ، گفت : خلقش قرآن بود جوابى دقیق ، عجیب و مختصر کامل و جامع ، خلقش قرآن بود ، زبانى زنده و گویا براى روح قرآن ، براى این که نقش قرآن در جامعه نشان داده شود .احکام و اوامر این کتاب منحصر در وظایف دینى تنها نیست ، در تمام جهان قرآن را به عنوان یک کتاب فقهى نظر نمى کنند ، بلکه مى دانند و مى بینند که قرآن قانون اساسى است شامل رویه قضایى و نظامات مدنى و جزایى ، حاوى قوانینى که تمام عملیات و اخلاقیات و امور اقتصادى بشر را اداره مى کند و همه این امور که به موجب احکام ثابت و لایتغیرى انجام مى شود ناشى از اراده خداست .به عبارت دیگر،قرآن مجید دستور عمومى وقانون زندگى،و داراى قوانین  دینى،اخلاقى،دینى،اجتماعى،مدنى،تجارى،سیاسى،قضایى،جزایى،وجنایى است .همین مجموعه قوانین ، از تکالیف زندگى روزانه تا تشریفات دینى از تزکیه نفس ، تا حفظ بدن و بهداشت ، از حقوق عمومى تا فردى ، و از اخلاقیات تا جنایات ، و از اعمال این دنیا و مکافاتش تا عذاب و جزاى جهان آینده همه را دربر دارد .کومت مى گوید : قرآن با انجیل فرق دارد ، زیرا انجیل داراى مکتب فقاهتى نیست، بلکه بطور کلى محتویات آن مرکّب است از قصص و روایات و بیانات و تحریص و ترغیب بشر در نشر عواطف و احساسات عالى و فداکارى و داراى اخلاقیات صحیح است ولى هیچ نوع عامل و رابطه منطقى جالب و جاذبى که این معانى را با یکدیگر ربط دهد در انجیل وجود ندارد از این گذشته قرآن مانند انجیل نیست که فقط به عنوان میران و شاخصى درباره عقاید دینى و عبادت و عمل باشد، بلکه داراى مکتب و روش سیاسى نیز هست و هر قانونى را براى اداره امور کشور به وجه احسن مى توان در تمام ازمنه از این منبع گرفت، و خلاصه کلیه مسائل حیاتى و مالى با توجه به این سرمایه عظیم حل و تصفیه مى شود .(1)این اثر آسمانى داراى دستورات و قوانینى است مافوق تمام دستورات و داراى قصصى است در کمال صحت و تعلیماتى که در هر زمان جوابگوى نیازمندى هاى بشر در تمام زوایاى حیات . انبیا در سایه کتب آسمانى خود و نبى اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم) در حریم قرآن و مصلحین و انسان دوستان که پرورده مکتب الهى بودند ، شمع آسا خویشتن را سوختند تا بر پیچ و خم هاى راه زندگى انسان فروغ فروزان باشند ، تا تیرگى هاى غرور و تعصب و رذایل را بزدایند ، این راه که گام ها در آن برداشته شد مظاهر و آثارى را پیش راند که از اوج دارترین سرمایه تمدن گران انسانى است .این میراث مهم در دسترس انسان ها قرار گرفت تا خود را از آلودگى نجات بخشد و از منجلاب رذایل با اتکاى به قدرت آن به در آیند .پیشرو این میراث گرنبها قرآن مجید است که صفحات آموزنده آن سرچشمه از وحى گرفته و دستوراتش در تمام قسمت ها مطابق با فطرت بشر تنظیم شده است ، قرآن مجید علاوه بر برنامه هاى دستورى و حکمى معرف شخصیت هاى
ــــــــــــــــــــــــــــ
(1) از نظر ما نظریات آقاى کومب درباره انجیل صحیح نیست ، زیرا آنچه را ایشان قائلند در انجیل یافت مى شود نمى توان در انجیل ملاحظه کرد ، انجیل فعلى کتابى است که در هیچ برنامه اى جوابگوى نیازمندى هاى انسان نیست . ارزنده اى است که بشریت مى تواند از تمام زوایاى حیات آنان درس زندگى واقعى بگیرد .قرآن کریم معرف شخصیت بارز و مرد فوق العاده اى است که قهرمان حکمت ، اخلاق و علم بوده .آن مرد جاودانى و آسمانى ، آن پیکره دانش و تقوى ، آن صدرنشین مسند حکمت و اخلاق حضرت « لقمان حکیم » است که در کشور قرآن چراغى فروزان و پندهایش گوهر غلطان است .لقمان بزرگوار نشان دهنده این معناست که در انسان استعداد رسیدن به آخرین مرحله کمالات و حقایق وجود دارد .لقمان بزرگ اشاره کننده به این واقعیت است که در انسان روح الهى دمیده شده و اساس فضیلت و منبع گرفتن واقعیات حکیم بوجود آمده ، مشت محکمى است بر دهان یاوه گویانى همچون فروید و داروین و درکایم و مارکس و انگس که فقط شهوت و اقتصاد تشکیلات وجودى انسان را سازمان نمى دهد .من در این نوشته ناچیز با الهام از قرآن مجید تا آنجا که بتوانم در معرفى او و شرح قسمتى از حکمت ها و آثار وجودش پرداخته تا براى خوانندگان ارجمند ثابت شود که شخصیت واقعى انسان در پرتو تربیت روان و آراسته شدن به صفات الهى است .در این نوشته سعى شده در شرح آثار وجودى لقمان و آراستگى او و حکمت هایش از قرآن و روایات معتبره و تاریخ مستند استفاده شود و خلاصه هدف این کتاب این است که تا حدودى وظایف اخلاقى و اجتماعى انسان مسلمان را در پرتو شمع وجود لقمان که خدایش در قرآن به عنوان مرد حکمت ، یعنى انسان آشناى به زندگى سالم ستوده ، بیان کند .