از صریح آیات قرآن مجید ، به ترتیب در سوره ى اسراء آیه ى 83 ، قصص آیات 76 تا 79 ، الفجر آیات 17 تا 20 و اللیل آیات 8 تا 10 استفاده مى شود که امور زیر باعث زوال نعمت ، و تهیدستى و تنگدستى و ضیق معیشت و خوارى و ذلت است :مست شدن از نعمت ، گرفتار آمدن به غفلت ، فراموش کردن نعمت دهنده ، در یک کلام روى گرداندن از حق و کبر ورزیدن در برابر دستورات الهى و موضع گیرى خصمانه در مقابل خداوند و فرهنگ پاک قرآن و نبوت و امامت . این معانى از آیه ى شریفه ى زیر استفاده مى شود :
وَاِذَا اَنْعَمْنَا عَلَى الاِْنسَانِ اَعْرَضَ وَنَاى بِجَانِبِهِ وَاِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ کَانَ یَئُوساً (1) .مغرور شدن به نعمت ، نشاط و شور بیش از اندازه به خاطر ثروت ، بى توجهى به زاد و توشه ى آخرت از راه مصرف کردن نعمت در رابطه با اهل استحقاق ، بخل از نیکى و احسان ، فساد و افساد با کمک گیرى از نعمت ، تصور به دست آوردن نعمت با دانش و بینش و زرنگى خود ، فخر فروشى به مردم با جلوه دادن ثروت و زینت و زیور ، و امورى از این قبیل و مسایل و برنامه هایى مشابه این حرکات ، این معانى از آیات 76 تا 83 سوره ى قصص استفاده مى گردد .اکرام نکردن به یتیم ، بى رغبتى به کمک و احسان به از کار افتاده ، خوردن ارث وارثان ناتوان و ضعیف ، فریفتگى و عشق شدید به مال و ثروت ، این واقعیات از
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ اسراء ( 17 ) : 83 .
آیات زیر استفاده مى شود :کَلاَّ بَلْ لاَ تُکْرِمُونَ الْیَتِیمَ * وَلاَ تَحَاضُّونَ عَلَى طَعَامِ الْمِسْکِینِ * وَتَاْکُلُونَ التُّرَاثَ اَکْلاً لَمّاً * وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبّاً جَمّاً (1) .بخل ورزیدن از پرداخت خمس و زکات و صدقه و انفاق در راه خدا ، کوس بى نیازى زدن از حق با به چنگ آوردن مقدارى مال و ثروت ، تکذیب روز جزا ، این حقایق از آیات زیر استفاده مى گردد : وَاَمَّا مَنْ بَخِلَ وَاسْتَغْنَى * وَکَذَّبَ بِالْحُسْنَى * فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى (2) .وقتى آدمى غرق در نعمت شد ، باید توجهش به حق و احسان و نیکى اش به خلق بیشتر شود ، و به شکرانه ى نعمت هاى الهى ، در عبادت رب و خدمت به عباد حق بیش از پیش بکوشد ، تا پاى نعمت در خیمه ى حیات ثابت و استوار گردد ، و از جانب حضرت محبوب ، نعمت و لطف بر انسان افزون شود .
