حب دنیا

دوست داشتن دنیا به قدر معقول و مشروع که انسان را وادار به برپا کردن یک زندگى پاک و طبیعى کند امرى پسندیده و شایسته است .دوستى و محبت به دنیا اگر عاملش حرص و طمع و هوا و شهوت باشد ، و باعث آلوده شدن به هر نوع مال و لذت حرام گردد ، نامعقول و نامشروع و موجب خرابى آخرت ، و گرفتار شدن به لعنت و عذاب ابد است .اگر در آیات قرآن و روایات از محبت به دنیا یا خود دنیا مذمت شده ، منظور اینگونه رابطه با دنیا ، و مقصود ثروت و مال و جنس نامشروع و عناصر به دست آمده از راه تجاوز و ستم و ظلم و خیانت است .تعبیراتى در قرآن از قبیل اینکه دنیا جز متاع غرور نیست ، حیات دنیا غیر لهو و لعب چیزى نیست ، متاع دنیا اندک و قلیل است ، زینت حیات دنیا قابل توجه نیست ، همه و همه ناظر به دنیایى است که معلول حرص و طمع و جهل و غفلت است .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ کنز العمال : 9739 .

2 ـ تفسیر معین : 83 .

آرى خواهان دنیا ، و عاشق دنیا که خواهندگى و عشقش میوه ى تلخ اوصاف ناپسند است ، با روى آوردن به چنین دنیایى آخرتش را از دست مى دهد ، و خود را مغضوب و منفور حق مى کند ، و از رضوان و بهشت ابد محروم مى گردد .قلب را که عرش خدا ، و حرم حق است باید از آلوده شدن به چنین محبتى که محصول حرص و طمع است حفظ کرد .از دنیا باید به صورتى که قرآن مجید و روایات ارشاد مى کنند استفاده کرد .تحصیل مال مشروع ، و خرج کردن آن براى برپا بودن خیمه ى معیشت ، و انفاق مازاد آن در راه خدا .ارتباط با دنیا با چنین کیفیتى مورد رضاى حق و آباد کننده ى آخرت انسان است ، ولى محبت نامعقول باعث ذلت انسان در این جهان و آن جهان است .رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) فرمودند :اِنَّهُ ما سَکَنَ حُبُّ الدُّنْیا قَلْبَ عَبْد اِلاّ الْتاطَ فِیها بِثَلاث : شُغْل لاَ یَنْفَدُ عَناوُهُ ، وَفَقْر لاَ یُدْرَکُ غِناهُ ، وَاَمَل لاَ یُنالُ مُنْتَهاهُ(1) .محبت دنیا در قلبى جا نگرفت مگر اینکه آن قلب را به سه چیز دچار کرد : شغلى که رنجش پایان نگیرد ، فقرى که بى نیازى از آن به دست نیاید و آرزویى که به پایانش نرسد. و نیز آن حضرت فرمودند :حَرامٌ عَلى کُلِّ قَلْب یُحِبُّ الدُّنْیا اَنْ یُفارِقَهُ الطَّمَعُ(2) .بر قلبى که عاشق دنیاست جدا شدن طمع ، حرام است !امیرالمومنین (علیه السلام) فرمودند :

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ اعلام الدین : 345 ، حدیث 38 ; بحار الانوار : 74 / 190 ، باب 7 ، حدیث 38 .

2 ـ مجموعه ى ورّام : 2 / 121 .

مَنْ اَحَبَّ الدُّنْیا جَمَعَ لِغَیْرِهِ(1) .عاشق دنیا ، مال و ثروت دنیا را براى غیر خودش جمع مى کند.زیرا بر اثر عشقش به دنیا از خرج کردن آن امتناع مى کند و جز روى هم انباشتن و گذاشتن و مردن و به غیر واگذار کردن کارى نمى کند !امام صادق (علیه السلام) فرمودند :. . . فَمَنْ اَحَبَّها اَوْرَثَتْهُ الْکِبْرَ ، وَمَنِ اسْتَحْسَنَها اَوْرَثَتْهُ الْحِرْصَ ، وَمَنْ طَلَبَها اَوْرَدَتْهُ الطَّمَعَ ، وَمَنْ مَدَحَها اَکَبَّتْهُ الرِّیاءُ ، وَمَنْ اَرادَها مَکَّنَتْهُ مِنَ الْعُجْبِ ، وَمَنِ اطْمَاَنَّ اِلَیْها رَکَّبَتْهُ الْغَفْلَهَ(2) .کسى که عاشق دنیا شد کبر را ارث او قرار داد ، و هرکس آن را نیکو شمرد حرص را ارث او نمود ، و آن که او را خواست در گردونه ى طمعش انداخت ، و هرکه آن را مدح کرد ریا و خودنمایى به زمینش زد ، و هرکه به آن میل کرد گرفتار خودبینى اش نمود ، و هرکس به آن آرامش خواست دچار غفلتش ساخت.