فارسی
جمعه 10 فروردين 1403 - الجمعة 18 رمضان 1445
قرآن کریم مفاتیح الجنان نهج البلاغه صحیفه سجادیه
0
نفر 3
70% این مطلب را پسندیده اند

اطاعت؛ راه تقرب

یکی از تکالیف و مسئولیت های بشری تقرب جویی به خداوند از راه عبودیت و اطاعت است. هر کسی بر اساس تلاش و کوشش خویش می تواند به خداوند نزدیک شود: انک کادح الی ربک کدحا فملاقیه، هر کسی در نهایت به حکم دایره «انالله و اناالیه راجعون» به سوی خداوند بازمی گردد و به ملاقات و دیدار خداوند در صورت جمالی و جلالی اش می شتابد.
دیدار الهی در دو صورت جمالی و جلالی اش نیز خود دارای مراتبی است؛ به این معنا که شخص در مسیر شدن می تواند سیر نزولی را در پیش گیرد و صورت جلالی را دیدار کند و یا در سیر صعودی حرکت کرده و به ملاقات صورت جمال پروردگار بشتابد. با این همه از آن جایی که صورت های جلالی و جمالی، مراتب دارد، شخص ممکن است به یکی از مراتب دست یابد و یا به کمال آن برسد؛ زیرا صورت های جلالی یا جمالی می تواند شامل مقام افعال و یا صفات و یا ذات باشد.
تنها کسانی به مقام کمال می رسند که به دیدار ذات بشتابند، لذا در مسیر شدن سخن از صبغه الله تا متاله و تا فنای ذات مطرح شده است. برخی تنها رنگ و بویی خدایی می گیرند و برخی دیگر متاله می شوند و برخی دیگر در ذات، فانی می گردند.
البته در مراتب سیر سقوط، به سبب دوری از افعال و صفات جمالی، سخن از قرب نمی شود و از مراتب سقوط به دوری از خداوند تعبیر می شود؛ زیرا آن چه مطلوب و مناسب است حرکت در مسیر کمال جمال است و کسانی که در مسیر جلال قرار می گیرند در حقیقت با قهاریت و جباریت خداوند رو به رو می شوند که نتیجه ظهوری که دوزخ با مراتب متعدد آن است.
اطاعت، راه تقرب
اطاعت به معنای انقیاد و پذیرش فرمان های الهی و عمل به آن با میل و رغبت باطنی و واقعی است؛ زیرا ایمان، این گونه خود را ظهور و بروز می دهد و انسان و یا هر موجود دیگری با اطاعت الهی می تواند صدق و صداقت ایمان خویش را آشکار سازد و بیان کند.
هر کسی که در مسیر اطاعت از فرمان های الهی باشد، در حقیقت بندگی خویش را بروز و ظهور داده است. از این رو عبد و بنده به کسی اطلاق می گردد که همه چیز خویش را از آن مالک بداند و هیچ ملکیت و اراده ای برای خود قابل نشود و هر آن چه مالک و ارباب فرمان داد به میل و رغبت و با گرایش درونی به جا آورد.
انسان با اطاعت محض یعنی اطاعت ظاهری با میل و گرایش باطنی است که می تواند به مقام عبودیت دست یابد و خود را در مراتب کمالی به جمال ذات برساند و در جنت ذات، فانی شود و مأوی گزیند. (فجر آیه ۲۷ تا ۳۰)
اطاعت بنده از خدا، زمینه ساز اطاعت خدا از بنده
اگر بنده به مقام اطاعت محض برسد، می تواند امید داشته باشد که خداوند از او اطاعت نماید. در این مسیر می بایست در مقام عبد محض درآید و صفت عبد بر او صادق آید. در حدیث قدسی آمده است: «ما تقرب الی عبد بشیء احب الی مما افترضت علیه و انه لیتقرب الی بالنافله حتی احبه فاذا احببته کنت سمعه الذی یسمع به وبصره الذی یبصر به ولسانه الذی ینطق به ویده التی یبطش بها»؛ هیچ بنده ای با چیزی محبوبتر از واجبات به من نزدیک نمی شود. بنده همواره با کارهای مستحب به من نزدیک می شود تا آنجا که دوستش می دارم و چون محبوب من شد گوش او می شوم که با آن می شنود و چشم او می شوم که با آن می بیند و زبان او می شوم که با آن سخن می گوید و دست او می شوم که با آن اعمال قدرت می کند. (اصول کافی؛ کلینی؛ ج۲؛ ص۳۵۲ و بحارالانوار؛ مجلسی؛ ج۷۲؛ ص۱۵۵)
این مرتبه قرب نوافل است که قرب به صفات و اسمای حسنای الهی است و عبد در این زمان در مقام توحید افعالی است. این گونه است که هر فعلی را صادر از او می شمارد و به نوعی در مقام توکل می باشد.
در آیات قرآنی مانند آیه ۱۷ سوره انفال و برخی از روایات، سخن از فنای ذاتی است که از آن به مقام قرب فرایض تعبیر می شود. قرب فرایض همان مقام فنای عبد در ذات الهی است که نتیجه آن توحید ذاتی و شهود ذات است. بنده در این مقام در مقام تفویض است و همه چیز را به خدا واگذار می کند.
در حدیث قدسی، خداوند رسیدن به این مقامات را با انجام اطاعت محض می داند و می فرماید «من اطاعتی اطعته» «هر کس از من اطاعت کند، من هم از او اطاعت می کنم» این بدان معنا است که اگر بنده ای خود را مطیع خداوند قرار دهد و در این مقام باشد خداوند کاری می کند که همه هستی، مطیع و فرمانبردار او باشند و از او اطاعت کنند. در حقیقت جمله «اطعته» کنایه از این است که «اطعت له کل شی؛ همه چیز را مطیع او می سازم.»
این معنا در حدیث قدسی دیگری چنین بیان شده است: «انا غنی لاافتقر، اطعنی فی ما امرتک، اجعلک غنیاً لاتفتقر یابن آدم انا حی لااموت اطعنی فیما امرتک اجعک حیاً لاتموت یابن آدم انا اقول للشیء کن فیکون اطعنی فیما امرتک اجعلک تقول للشی کن فیکون»: «ای فرزند آدم! من بی نیازی هستم که هرگز فقیر نمی گردم، از دستورهای من اطاعت کن تا تو را نیز چنان بی نیاز گردانم که هرگز فقیر نشوی. ای پسر آدم! من زنده فناناپذیر هستم، از فرمان هایم پیروی کن تا تو را زنده فناناپذیر گردانم. ای فرزند آدم! مرا اطاعت کن تا تو را چنان نمایم که (به عنایت من) هر آنچه را اراده کنی همان شود». (بحار الأنوار؛ ج۹۰؛ ص ۳۷۶ و مستدرک الوسائل؛ ج۱۱؛ ص۲۵۸)
آشفتگی دلها، حجاب بزرگ
اطاعت از خداوند اگر در هر مرتبه ای باشد آثار خودش را به جا می گذارد. از این رو شخص اگر در نمازهایش اهل اطاعت باشد و مرج و حواس پرت نباشد دل وی آرامش می یابد و از حواس پرتی در زندگی رهایی می یابد. مرج دل، در اطاعت است که آدمی را از بسیاری از امور دور می کند. در حدیث آمده است: لولا تکثیر فی کلامکم و تمریج فی قلوبکم لرایتم ما اری و لسمعتم ما اسمع؛ اگر گفتار بسیار و دل های آشفته شما نبود به یقین هر آن چه را می بینم می دیدید و هر آن چه را می شنوم می شنیدید. (المیزان؛ ج۵ ص۲۷۰ و المعجم الکبیر؛ طبرانی؛ ج۸؛ ص۲۱۷)
همین اطاعت از خداوند است که وقتی طهارت نفس ایجاد کند، بسیاری از مسایل علمی را حل کرده بلکه می تواند آن را از مقام نور ببیند و دریابد؛ چنان که حتی وضو گرفتن و طهارت ظاهری، این اثر را در برخی از مراتب علم و حل مشکلات دارد. بوعلی سینا و ملاصدرا برای حل مشکلات علمی خویش نماز هم می خواندند.
هر کس که زندگی جاویدان پاک و طیب می خواهد، می بایست از راه اطاعت رود و ایمان و عمل صالح را در پیش گیرد: من عمل صالحا من ذکر او انثی و هو مؤمن فلنحیینه حیوه طیبه و لنجزینهم اجرهم بأحسن ما کانوا یعملون؛ (نحل: ۹۷) هر کسی از مرد و زن در حالی که مؤمن باشد و عمل صالحی انجام دهد، زندگی پاک و طیب به او می بخشیم و در مقام پاداش نیز بیش از آن چه کردند به آنها پاداش می دهیم.

 


منبع : پایگاه نور پورتال
0
70% (نفر 3)
 
نظر شما در مورد این مطلب ؟
 
امتیاز شما به این مطلب ؟
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:

آخرین مطالب

اگر نیازمندید هم انفاق کنید
نمازشب و نوافل
سيري در قرآن و قرآن پژوهي (2)
ارتباط میان مسئولیت اخلاقی و مسئولیت فقهی!
رمضان، بهترین فرصت برای طهارت روح
فرهنگ عاشورا وامام حسین(ع) مرکز ثقل اصول دين
بخشنده ترین مردم در نگاه امام حسین علیه السلام
چهره امام حسين(ع)
تمام شب در عبادت
عظمت شب قدر

بیشترین بازدید این مجموعه

اخلاق در محیط خانه (2)
آثار تربیتی انفاق در راه خدا
حقيقت روزه‏
متن کامل خطبه غدیر خم با ترجمه فارسی
احادیث پیرامون صلوات
چهره ي بي زوال خورشيد عاشورا    
افزایش رزق و روزی با نسخه‌ امام جواد (ع)
متن کامل خطبه غدیر خم با ترجمه فارسی
کرامات و معجزات حضرت فاطمه زهرا (س) (2)
متن دعای معراج + ترجمه

 
نظرات کاربر

پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز



گزارش خطا  

^