نام و لقب و كنيه زين العابدين

نام نامى و اسم گرامى آن حضرت على است، كه از بعضى از روايات استفاده مى شود، در اولاد پسر، بزرگ ترين فرزند حضرت حسين عليه السّلام است، و دو فرزند پسر ديگر آن حضرت نيز على نام داشتند كه به ترتيب معروف به على اكبر و على اوسط و على اصغرند.
سبب اينكه حضرت حسين عليه السّلام نام هر سه فرزند پسر خود را على انتخاب كرد، عشق عجيبى بود كه به پدربزرگوارش اميرالمؤمنين داشت و هم درسى بود كه به امّت اسلام داد كه در انتخاب نام فرزندان، بهترين نام و با معناترين اسم را برگزينند، تا به هنگام صدا كردن فرزندان، چهره هاى پاك الهى در ذهن آنان و شنوندگان ديگر تداعى شود، باشد كه از اين رهگذر جرقّهة اى به قلوب بزند، و از شعله آن روح و جان به اوصاف اولياء الهى متّصف شود.
آن حضرت به خاطر حالات و روحيّات و كمالات و اعمال و اخلاق و اوصاف و واقعيّاتى كه داشتند ملقّب به القاب زير شدند، القابى كه معناى آن در تمام شئون هستى آن حضرت تجلّى داشت: سيّد العابدين، زين الصالحين، وارث علم النّبيّين، وصىّ الوصيّين، خازن وصايا المرسلين، امام المؤمنين، منارالقانتين و الخاشيعن، متهجّد، زاهد، عابد، عدل، سجّاد، بَكّاء، ذوالثَّفِنات، امام الاُمّة، أبوالأئمّة، حبيب، زكىّ امين، زين العابدين.
در اينكه آنحضرت را زين العابدين مى گويند دو روايت جالب در بهترين كتب حديث آمده:
1ـ عمران بن سليم مى گويد: هر گاه زُهرى از علّى بن الحسين مطلبى نقل مى كرد، مى گفت: مرا زين العابدين روايت كرد. يكبار سفيان بن عُيَيْنه به او گفت: از چه جهت او را زين العابدين مى گوئى؟
پاسخ داد از سعيد بن مسيّب شنيدم كه رسول خدا فرمود:
به روز قيامت، فرياد كننده اى آواز برآرد: زينت عبادت كنندگان، كجاست؟
يُناد مُنادس: أيْنَ زَيْنُ الْعابِدينَ؟
چنان مى بينم كه فرزندم علىّ بن الحسين با تمام وقار و سكون در ميان مردم محشر برارى رسيدن به جايگاهش قدم بر مى دارد.
همين رواييت را كتاب پرقيمت «علل الشرايع» صدوق از طريق على بن ابراهيم قمّى، از ابن عبّاس، از رسول الهى حكايت مى كند.
2ـ سحرگاهى در حالت عبادت و مناجات بود، مناجاتب عاشقنه، و عبادتى خالصانه، ابليسى به صورتى وحشتناك در برابرش مجسّم شد تا روى را از حال خوشى كه با محبوبش داشت باز دارد، آن حضرت كمترين توجّهى به آن شبح هولناك و چهره ترس آور نكرد، به قيام و قعود و به ذكر و مناجاتش ادامه داد، كه ناگهان شنيد گوينده اى از طرف غيب، سه مرتبه فرياد زد:

در اين مسئله عاشقانه سيّد محمد حسين شهريار، اديب بزرگ وچه نيكو سروده:
دلم جواب بلى مى دهد صَلاى تو را *** صلا بزن كه به جان مى خرم بلاى تو را
كِشم جفاى تو تا عمر باشدم هر چند *** وفا نمى كند اين عمرها وفاى تو را
بجاست كز غم دل رنجه باشم و دلتنگ *** مگر نه در دل من تنگ كرده جاى تو را
تو از دريچه دل مى روى و مى آئى *** ولى نمى شنود كس صداى پاى تو را
غبار فقر و فلنا توتيى چشم كن *** كه خضر راه شوم چشمه بقاى تو را
خوشا طلاق تن و دلگشا تلاقى روح *** كه داده با دل من وعده لقاى تو را
هواى سير گل و ساز بلبلم دادى *** كه بنگرم به گل و سركنم ثناى تو را
ز جور خلق به پيش تو آورم شِكوه *** بگو كه برم شرح ماجراى تو را
ز آه من به هلال تو هاله مى خواهند *** به در نمى كند از سر دلم هواى تو را
شبانيم هوس است و طواف كعبه طور *** مگر به گوش دلى بشنوم صداى تو را
به جبر گر همه عالم رضاى من طلبند *** من اختيار كنم زان ميان رضى تو را
گرم شناگر درياى عشق نشناسند *** چه غم زشُنعت بيگانه آشناى تو را
بر اين مُقَرْنَسِ فيروزه تا ابد مسحور *** ستاره سحرى چشم سرمه ساى تو را
بر آستان خود اين دل شكستگان درياب *** كه آستين بفشاندند ما سواى تو را
دل شكسته من گفت شهريارا بس *** كه من به خانه خود يافتم خداى تو را