وجود معاد و جهان دگر مطابق میل ستم گران و گنه کاران نیست ، آنان خوش دارند که آنچه مى کنند بى کیفر باشد ، آنان مى کوشند که خود را و دگران را معتقد سازند که جهان دگرى وجود ندارد ، جهان کیفر و پاداش .هر چه هست همین جهان مى باشد و بس ، پاداش و کیفرى اگر باشد در همین جهان است و چون در این جهان کیفر نمى بینند پس مستحق کیفر و عقاب نخواهند بود ، پس ستمکار و گنه کار نمى باشند .این جهان بى تردید قدرت بر کیفر ستم کاران بزرگ را ندارد ، چگونه مى شود کسى را که مناره هایى از سرهاى بشر ساخته ، در این جهان کیفر کرد ؟چگونه مى شود کسى که شصت و سه میلیون نفر از ملت شوروى را اعدام کرده ، کیفر داد ؟به فرض که کیفرش را کشتنش قرار دهیم ، این کیفر در برابر یک اعدام اوست نه بیشتر .اضافه بر این ، کیفرکننده بایستى قدرتى داشته باشد بالاتر از قدرت ستمگران تا آنان را کیفر دهد و چنین قدرتى در جهان وجود نداشته و ندارد .آیا چنگیزها ، تیمورها ، هیتلرها ، نرون ها ، یزیدها ، حجّاج ها ، در این جهان کیفر دیدند ؟ آیا جنایت کارانى که قتل عام شهرى را اعلام کردند کیفر ، دیدند ؟این سخن درباره پاداش نیکوکاران بزرگ نیز جارى است ، آیا انسان بزرگوارى که هزاران بدبخت را خوشبخت ساخته ، سعادتشان را تامین کرده ، چگونه این جهان مى تواند به او پاداش دهد ؟آیا موجود مقدسى که جان خود را در راه سعادت بشر فدا کرده ، چه پاداشى در این جهان به وى داده خواهد شد ؟این جهان ، جهان هرج و مرج و جنگل نیست ، این جهان جهان آدم هاست .آدم ها ظلم و ستم را مستحق کیفر مى دانند ، نیکوکارى را شایسته پاداش مى دانند و همگى خواستار وجود چنین جهانى هستند ، پس باید چنان جهانى باشد چون خواسته فطرى و عقلایى بشر خطا ندارد ، از این رو جهان کیفر و جهان پاداش ، موجود است .بر این جهان نیرویى عاقل و فرزانه حکومت مى کند و گناه گنه کاران و فضیلت نیکوکاران را مى بیند و به یقین ، آن را کیفر و این را پاداش خواهد داد .قرآن براى اثبات جهان دگر و راهنمایى بشر به سوى معاد ، گامى بلند برداشته ، چون قرآن براى سود بشر فرستاده شده و اعتقاد بشر به جهان دگر به سود اوست ، به سود فرد و سود اجتماع است . وجود قرآن با وجود جهان دگر ملازمت دارد .
