قلب ، قبله زبان

  در مسئله ياد خدا و ذكر حضرت او ، قلب را قبله زبان كن ؛ يعنى قبل از اين كه ذكر را به زبان بياورى ، قلب را متوجّه حضرت دوست كن و آگاه باش كه قلبى كه به تاريكى غل و دغل و حسد و كينه ، ريا و عجب و نفاق و شرك و بخل و ساير رذايل آلوده است ، نمى تواند روى خود به جانب محبوب عالم كند ، اگر انسان با چنين قلبى ذكر بگويد ، در حقيقت ذكر به تاريكى است ؛ يعنى زبان در حركت است ، اما قلب پشت به حق دارد ، چنين ذكرى مايه حركت و علت روشنايى نيست ، اگر بخواهى قلب به فرموده امام صادق عليه السلام قبله زبان شود ، بايد همه آلودگى ها را با متوجّه كردن او به حق از آن پاك كنى ، تا قلب بتواند قبله زبان شود و ذكرت به حقيقت ذكر گردد ، ذكرى كه نورش همه وجودت را روشن كند و براى حركتت به سوى دوست به منزله قدرت و موتور وجودت شود . و مواظب باش كه هر ذكرى ذكر نيست ، ذكر بايد به دستور انبيا و امامان عليهم السلام و قرآن مجيد باشد ، پس اوّل با عقل به سوى درك معارف بشتاب ، سپس با قلب بفهم ؛ چون عقل و قلب را به كار اندازى به حقيقت مؤمن شوى ، آن گاه ذكر را به اشاره چنين قلب روشنى و با موافقت عقل ، عقل هماهنگ با معارف الهى و از روى رغبت ايمانى شروع كن .