میزان

مساله ى ترازو و وزن شدن اعمال به هر کیفیتى که باشد از مسایل بسیار مهمى است که به عنوان یکى از امور قیامت در کتاب خدا قرآن مجید و در معارف اسلامى و روایات اهل بیت به صورتى وسیع و گسترده مطرح است . وَالْوَزْنُ یَوْمَئِذ الْحقُّ . . .  ترازو در آن روز ، ترازوى حق است .
وَنَضَعُ المَوَازِینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقِیَامَهِ فَلاَ تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئاً . . .  . ترازوهاى عدل را براى روز قیامت قرار مى دهیم ، و به کسى در آن روز به هیچ عنوان ستمى نمى شود .هشام بن سالم مى گوید : در رابطه با این آیه از حضرت صادق (علیه السلام) پرسیدم که منظور از میزانها در قیامت چیست ؟ حضرت فرمودند : انبیا و اوصیاى انبیاست .آرى ، در قیامت ، عقاید و اخلاق و اعمال مردم را با انبیا و امامان معصوم مى سنجند ، اگر عقاید و اخلاق و اعمال فرد در حد خودش هماهنگ با عقاید و اخلاق و اعمال انبیا و ائمه باشد اهل نجات است ، و در حقیقت میزان او سنگین است ، و اگر هماهنگ نباشد براى او نجاتى نیست ،
چون میزانش سبک و بىوزن است .
قرآن مجید در بسیارى از آیات به این دو مساله اشاره دارد : . . . فَمَن ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ فَاُولئِکَ هُمُ المُفْلِحُونَ * وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ فَاُولئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا اَنْفُسَهُم بِمَا کَانُوا بِآیَاتِنَا یَظْلِمُونَ  آنان که وزن عقاید و اعمال و اخلاقشان در ترازوى حق سنگین باشد اهل فلاح و رستگارى اند ، و آنان که سبک باشد به خاطر ستمى که بر آیات خدا در دنیا روا داشتند و عمرى را به انحراف و تجاوز از حق سپرى کردند دچار خسارت و زیانند . . . . وَاِن کَانَ مِثْقَالَ حَبَّه مِنْ خَرْدَل اَتَیْنَا بِهَا وَکَفَى بِنَا حَاسِبِینَ  . اگر عملى به وزن دانه ى خردلى باشد آن را بیاوریم ، و به اینکه ما حسابگر آن باشیم کافى است . فَاَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ * فَهُوَ فِی عِیشَه رَاضِیَه * وَاَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ * فَاُمُّهُ هَاوِیَهٌ * وَمَا اَدْرَاکَ مَاهِیَهْ * نَارٌ حَامِیَهٌ  . هرکس را در آن روز در ترازوى حق ، اعمال وزین و سنگینى باشد در عیش و عشرت خشنود کننده خواهد بود ،
و هرکس را در میزان قیامت ، اعمالى سبک و بىوزن باشد جایگاهش هاویه است و چه مى دانى هاویه چیست ؟ آتش داغ و سوزنده است .عقاید حقه ، و اعمال صالحه ، و اخلاق حسنه برخوردار از ارزش و وزن است ، و در میزان عدل الهى داراى سنگینى غیر قابل تصور ، و موجب نجات در عرصات و مواقف مهمه است .
حضرت باقر (علیه السلام) از پدران بزرگوارش از رسول خدا روایت مى کند که آن حضرت فرمودند :حُبّى وَحُبُّ اَهْلِ بَیْتِى نافِعٌ فِى سَبْعَهِ مَواطِنَ اَهْوَالُهُنَّ عَظیمَهٌ ، عِنْدَ الْوَفاهِ ، وَفِى الْقَبْرِ ، وَعِنْدَ النُّشورِ ، وَعِنْدَ الْکِتابِ ، وَعِنْد الْحِسابِ ، وَعِنْدَ المِیزانِ ، وَعِنْدَ الصِّراطِ .عشق به من و عشق به اهل بیتم در هفت موطن که داراى اهوال عظیمه است سود مى رساند : زمان مرگ ، در قبر ، وقت زنده شدن در قیامت ، نزد پرونده ، وقت حسابرسى ، کنار میزان و ترازو و وقت عبور از صراط
.مى دانیم که محبت محب ، محرک بسیار مهمى براى شکل گیرى از محبوب است ، محبتى که در هفت موطن براى انسان سودمند است محبتى است که موجب فرمانبرى از فرمانهاى رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) و اهل بیت بزرگوار آن حضرت باشد .حضرت سجاد (علیه السلام) از رسول خدا روایت مى کند :ما یُوضَعُ فى میزانِ امْرِىء یَوْمَ الْقِیامَهِ اَفْضَلُ مِنْ حُسْنِ الْخُلُقِ. چیزى برتر از حسن خلق در ترازوى انسان در روز قیامت قرار داده نمى شود.
امام هشتم (علیه السلام) در نامه اى به مامون عباسى نوشت :وَتُوْمِنُ بِعَذابِ الْقَبْرِ ، وَمُنْکَر وَنَکِیر وَالْبَعْثِ بَعْدَ الْمَوْتِ وَالْمِیزانِ وَالصِّراطِ . به عذاب قبر و منکر و نکیر و برانگیخته شدن بعد از مرگ و میزان و صراط ، ایمان داشته باش .مساله ى میزان هم به مانند مسایل گذشته از مصادیق غیب است و ایمان به آن بر اساس آیات قرآن و روایات واجب و لازم است ، و اعتقاد به آن در زندگى و حیات انسان داراى آثار باارزشى است .








برگرفته از کتاب توبه آغوش رحمت