فارسی
جمعه 10 فروردين 1403 - الجمعة 18 رمضان 1445
قرآن کریم مفاتیح الجنان نهج البلاغه صحیفه سجادیه
0
نفر 1
100% این مطلب را پسندیده اند

عواقب بداخلاقی

 بدخلقی و بداخلاقی یکی از صفات رذیله ای است که در اسلام مورد نکوهش قرارگرفته است. برعکس آن، خوش خلقی و برخورد نیکو با دیگران از صفات و فضایلی است که در آیات قرآن مجید و روایات ائمه اطهار(ع) بسیار مورد تاکید قرارگرفته است .
بداخلاقی نزدیک به اخم و بدخویی است و غلظت و درشتی از ثمرات کج خلقی است! همچنان که دلتنگی و بدکلامی نیز از آثار آن است. و این صفت از نتایج قوه غضبیه است. و این از جمله صفاتی است که آدمی را از خالق و خلق دور می کند، و از نظر مردم می افکند، و طبعها را از او متنفر می کند.
و هر انسان کج خلقی اغلب مسخره مردمان و مضحکه ایشان می شود، و لحظه ای از حزن و الم و اندوه و غم خالی نیست. و از این جهت حضرت امام جعفر صادق(ع) فرمودند که: «هرکه بدخلق است خود را معذب دارد» و بسیار می شود که به واسطه کج خلقی ضررهای عظیم به آدمی می رسد، و از نفعهای بزرگ محروم می شود، و عاقبت هم آدمی را به عذاب اخروی می افکند.
مروی است که: روزی به حضرت رسول(ص) عرض کردند که: «فلان زن روزها را روزه می گیرد و شبها را به عبادت به پای می دارد و لیکن بدخلق است و از کج خلقی به همسایگان خود آزار می رساند. آن حضرت فرمودند: هیچ خیری در او نیست، و او از اهل جهنم است» و آن حضرت فرمودند که: «بدخلقی بنده را می رساند تا اسفل درک جهنم.» و باز آن حضرت فرمودند: «خدا منع کرده است قبول توبه بد خلق را. عرض کردند که: چرا یا رسول الله؟ فرمودند: به علت اینکه هر وقت از گناهی توبه کرد در گناهی بدتر می افتد». و فرمودند که: «بدخلقی گناهی است که آمرزیده نمی شود.» و بعضی از بزرگان گفته اند که: «اگر مصاحبت و همنشینی کنم با فاسق فاجر خوش خلقی، دوست تر دارم که با عابد کج خلقی بنشینم.»
● معالجه کج خلقی
و معالجه این صفت ذمیمه نیز مانند سایر صفات آن است که: انسان مفاسد دنیایی و آخرتی آن را به یاد آورد و ملاحظه کند که این صفت، خالق و خلایق را با او دشمن می کند، پس مهیای این گردد که این بیماری را از خود دفع نماید. بعد از آن در وقت هر سخنی و حرکتی در فکر باشد که کج خلقی از او سر نزند و خود را محافظت کند و به حسن خلق بدارد تا حسن خلق ملکه او گردد. چنانچه گفته شد ضد این صفت مهلکه، حسن خلق است که از شریفترین صفات و فضائل ملکات است و عقل و نقل دلالت بر مدح و خوبی آن می کنند. پیغمبر خدا(ص) فرمودند که: «در کفه میزان اعمال در روز قیامت، چیزی بهتر از حسن خلق نیست.» و روزی به عموزاده های خود فرمودند که: «ای فرزندان عبدالمطلب اگر وسعت آن را ندارید که مردم را به اموال خود توانایی دهید پس با ایشان به گشاده رویی ملاقات کنید.» و نیز آن حضرت فرمودند که: «خدا دین اسلام را خالص از برای خود گردانید. و صلاحیت ندارد از برای این دین مگر سخاوت و حسن خلق. پس دین خود را به این دو زینت دهید.» و به آن جناب عرض کردند که: «ایمان کدام یک از مؤمنین افضل است؟ فرمودند: هرکدام که خوش خلق ترند.» و باز فرمودند که: «دوست ترین شما در نزد من و نزدیکترین شما در روز قیامت به من، خوش خلق ترین شماست.» و نیز فرمودند که: «حسن خلق گناه را می گدازد همچنانکه خورشید یخ را آب می کند.» و از آن بزرگوار مروی است که: «بنده ای می شود کم عبادت کند، ولی به واسطه حسن خلق در آخرت به درجات عظیم و اشرف منازل برسد». و به ام حبیبه- که زوجه آن حضرت بود فرمودند: «آدم خوش خلق، خوبی دنیا و آخرت را گرفت.» و نیز آن حضرت فرمودند: «حسن خلق، صاحبش را می رساند به درجه کسی که روزها روزه و شبها به عبادت مشغول باشد.» و نیز «نیکان شما خوش خلقانند که مرد به دور و کنار آنها جمع می شوند، و به آنها نزدیک می شوند، و با ایشان الفت و انس می گیرند، و ایشان نیز با مردم انس می گیرند.» و از حضرت امام محمدباقر(ع) مروی است که: «مردی به خدمت حضرت پیغمبر آمد و عرض کرد که: یا رسول الله مرا وصیتی کن. حضرت او را به چند چیز توصیه فرمودند و از جمله آنها این بود که: با برادر مؤمن با گشاده رویی ملاقات کن.» و امام صادق(ع) فرمودند که: «نیکی و خوش خلقی، ولایات را آباد می گرداند و عمرها را زیاد می کند.» و فرمودند که: «به درستی که خدای تعالی بنده را برای حسن خلق ثواب کسی می دهد که صبح و شام مشغول جهاد در راه خدا باشد» و نیز از آن حضرت مروی است که: «نیکی و احسان کردن با مردم و خوشرویی با ایشان، باعث دوستی مردم می شوند و آدمی را از این جهت داخل بهشت می نمایند. و بخل و عبوس، صاحب خود را از خدا دور می کنند و داخل آتش می کنند». و کسی که در این اخبار، و سایر اخباری که دراین خصوص واردشده است تأمل کند و به وجدان خود و تجربیات رجوع کند، و احوال کج خلقان و خوش خلقان را تتبع کند می یابد که: هر بدخلقی از خدا و رحمت او دور، و مردم از او منتفر می گردند، و با او دشمنند: و به این سبب از بذل و عطای دیگران هم محروم است. و هر خوش خلقی را خدا و خلق دوست دارند و همیشه محل فیض و رحمت خدا، و مرجع بندگان خداست.

مؤمنان از او استفاده می کنند و خیرش به آنها می رسد. و مقاصد و خواسته های بندگان خدا بوسیله او برآورده می شود. و از این جهت خدا هیچ پیغمبری را بر نینگیخت مگر اینکه این صفت در او کامل و تام بود. بلکه صفت خوش خلقی افضل صفات پیغمبران، و اشرف اخلاق برگزیدگان است.  و از این جهت خداوند عالم به جهت اظهارنعمت خود از برای حبیب خودش در مقام ثنا و مدح او فرمود:
«و انک لعلی خلق عظیم». (قلم ۴) و از کثرت شرافت این صفت فاضله، سرور پیغمبران و سید انس و جان در این صفت به غایت رسیده بود. وارد شده است که: «روزی آن سرور در مسجد با جماعتی از اصحاب نشسته بودند و مشغول تکلم بودند، کنیزکی از شخصی از انصار داخل شد و خود را به آن حضرت رسانید، پنهانی گوشه جامه آن کوه حلم و وقار را گرفت. چون آن حضرت مطلع شد برخاست و گمان کرد که او با حضرت کاری دارد. چون آن حضرت برخاست کنیزک هیچ سخنی نگفت و حضرت نیز با او سخنی نفرمودند و در جای مبارک خود نشستند. باز کنیزک آمده گوشه جامه حضرت را برداشت و آن بزرگوار برخاست. تا سه دفعه آن کنیزک چنین عملی راانجام داد و آن حضرت برخاست. و در دفعه چهارم که حضرت پیغمبر(ص) برخاستند آن کنیزک قدری از جامه آن حضرت را جدا کرده، برداشت و روانه شد. مردم گفتند:
ای کنیز این چه عملی بود که کردی؟ حضرت را سه دفعه از جایش بلند کردی و سخن نگفتی مطلب تو چه بود؟ کنیزک گفت: در خانه ما شخص مریضی بود، اهل خانه مرا فرستادند که پاره ای از جامه حضرت را ببرم که آن را به مریض ببندند تا شفا یابد، پس هر مرتبه که خواستم قدری از جامه حضرت را بگیرم چنین تصور فرمودند که مرا با ایشان کاری است، من حیا کردم و بر من گران بود که از آن حضرت خواهش کنم قدری جامه خود را به من دهند».
● برخی روایات درباره بداخلاقی و کج خلقی
 امام صادق (ع): این سوء الخلق لیفسد العمل کما یفسد الخل العسل
همانا بد اخلاقی فاسد می کند عمل را همچنان که سرکه عسل را فاسد می کند.
 رسول الله (ص): خصلتان لایجتمعان فی مؤمن البخل و سوء الخلق
دو خصلت است که در مؤمن جمع نمی شود (یافت نمی شوند) بخل و بداخلاقی.
 رسول الله (ص): ان العبد لیبلغ من سوء خلقه اسفل درک جهنم.
همانا بنده به خاطر بداخلاقی به پایین ترین طبقه جهنم راه پیدا می کند.
علی (ع): من ساء خللاقه ضاق رزقه
کسی که بداخلاق باشد روزی اش کم می شود.
▪ علی (ع) سوء الخلق یوحش النفس و یرفع الانس

سوء خلق باعث وحشت نفس و از بین بردن انس و الفت با دیگران است.
▪ علی سوء الخلق نکد العیش و عذاب النفس
سوء خلق باعث سختی در معیشت و زندگی انسان بوده و سبب عذاب همیشگی اوست.

منبع:
میزان الحکمه، ج ۳، ص ۱۵۲
(معراج السعاده - مرحوم نراقی، ص ۱۷۶)


منبع : پایگاه آفتاب
0
100% (نفر 1)
 
نظر شما در مورد این مطلب ؟
 
امتیاز شما به این مطلب ؟
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:

آخرین مطالب

مسؤوليت عظيم ما در برابر حادثه كربلا
عبداللَّه بن عبداللَّه‏
بارگاه مبارك
صله رحم
عمر سعد و گندم عراق
کرامت انسانی در نهضت حسینی
بعد از شهادت حضرت امام حسین (ع)
ارزش قرآن از منظر امام باقر(ع)
فضایل و خصایص زینب کبرى (س )
مرگ را در آغوش بگیرید

بیشترین بازدید این مجموعه

رحمت الهی(برگرفته از کتاب جلوه های رحمت الهی)
ملحق شدن راس مطهر امام حسین (ع) به بدن مطهر
كلام اميرالمؤمنين عليه السلام در باب حرص‏
نشانه های خدا در قرآن
قدرت و فرمانروائى مطلقه حق بر ظاهر و باطن هستى‏
امام سجاد علیه السلام و دفاع فرهنگی
توحید ربوبیّت در قرآن کریم
افزایش رزق و روزی با نسخه‌ امام جواد (ع)
کرامات و معجزات حضرت فاطمه زهرا (س) (2)
متن دعای معراج + ترجمه

 
نظرات کاربر

پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز



گزارش خطا  

^