راه رسيدن به تمام اين واقعيت ها ، يعنى خضوع و خشوع و سلامت نفس و اخلاص و به عبارت ديگر راه يافتن به كمالات و كشف حقايق دو چيز است :
1 ـ ملازمت خلوت ، به اين نحو كه ساعاتى از شب و روز ـ و به خصوص شب ـ با حضرت دوست خلوت داشتن و در آن خلوت به شستشوى فكر و روح و قلب اقدام نمودن و نيز ترك رفت وآمد با مردمى كه ديدارشان و صحبتشان جز تاريكى عقل و كدورت روح ثمرى ندارد كه فرموده اند : «الصُّحْبَةُ تُؤَثِّرُ» هركه با هركه نشست و برخاست دارد ، ازخو و طبع و اخلاق او اثر برمى دارد .
2 ـ انديشه نمودن در عاقبت و احوال موت و برزخ و قبر و حساب و ديگر برنامه هاى عالم بعد ، انديشه اى كه توأم با غفلت نشود ، انديشه اى كه تداوم داشته باشد و نورش دل و جان را روشن نمايد .
فيض كاشانى آن فقيه بزرگ و عارف سترك براى حركت دادن انديشه چنين فرموده :
*
نكرديم كارى در اين بندگى ها
از اين زندگيها نشد كام حاصل
بيا عشق ويران كن صبر و طاقت
اگر هست خيرى در آشفتگى هاست
كه آشفته تر باد آشفتگى ها
*
نديديم خيرى از اين زندگى ها
درين بندگيهاست شرمندگى ها
كه آسوده گرديم زآسودگى ها
كه آشفته تر باد آشفتگى ها
[ وَسَبَبُ الْخَلْوَةِ القَناعَةُ وَتَرْكُ الْفُضُولِ مِنَ الْمَعاشِ وَسَبَبُ الْفِكْرَةِ الْفَراغُ ]
منبع : برگرفته از کتاب عرفان اسلامی استاد حسین انصاریان
