Ədalət

Bildiyiniz kimi «Ədalət» Allahın sifətlərindən biri olduğu halda, Əhli-beyt (ə) məktəbi tərəfindən dinin əsasları olan (Üsuliddinin) ikinci əsası kimi sayılmışdır.

Ədalət
Bildiyiniz kimi «Ədalət» Allahın sifətlərindən biri olduğu halda, Əhli-beyt (ə) məktəbi tərəfindən dinin əsasları olan (Üsuliddinin) ikinci əsası kimi sayılmışdır. Yə'ni bu məsələ Allahın birliyi, Nübüvvət və s.. əsasların kənarında yerləşdirilmişdir.
Görəsən bunun səbəbi nədir?
Cavab: Əhli-sünnətin kəlami firqələrindən sayılan «Əş'əri»-lərin əqidəsinə görə, insan ağlı yaxşını pisdən ayırd etməyə qadir deyil və Allah təala istədiyi hər bir işi əncam verə bilər.

Məsələn, Yezid kimi zülmkarı Cənnətə və hər hansı bir məzlum və saleh bəndəsini Cəhənnəmə apara bilər.

İnsan ağlı isə bütün bu işlərin doğru və ya yalnış olması haqda heç bir fikir yürütməməli və Allahın işlərinin ədalətə uyğun olması barədə bir söz danışmamalıdır!»

Bir halda ki, ağıl, Qur'an ayələri və bir çox rəvayətlər belə bir yalnış fikiri rədd edərək Allah təalanın bütün işlərinin ədalət, hikmət və insafla olduğunu təsdiq edir.

Biz Allahın bütün işlərini ədalət və hikmət üzündən bilir və onun ədalətsiz olmasının heç bir ağıl və məntiqə sığışmadığına əqidə bəsləyirik.

Elə buna görə də Əhli-beyt məktəbinin davamçıları «Əş'əri» firqəsinin Allah-təalaya vurduğu ədalətsizlik töhmətinin qarşısında «Ədalət» (Allahın ədalətli olması) əqidəsini öz dini əsaslarından qərar vermişdir.

ƏDALƏTİN MƏ'NASI
Ədalət «Ədl» sözündən olub, ərəb dilində bərabərlik və insaflı mə'nalarını daşıyır.

Dini termində isə, ədalət zülmkarlığın ziddinə olan bir kəlmə olub, «hər kəsin haqqını özünə vermək» və «hər şeyi öz yerinə qoymaq» kimi mə'nalara malikdir.

Allah təala heç vaxt zülmkarlıq etməz və hətta qarışqanın da belə haqqını tapdalamaz və ona zülm etməz.

Gündəlik həyatımızda ədalət və zülmkarlığa aid çoxlu nümunələrlə rastlaşırıq. Məsələn, imtahanda qiyməti 3 olan şagirdə yersiz yerə 5 vermək, həmçinin cinayətkarı azad edib günahsızı zindana salmaq və s... buna misal ola bilər.

Qeyd etmək lazımdır ki, başqalarına zülm edən hər bir zülmkar aşağıdakı yollardan biri əsasında zülm edir:

1-Bir sıra ruhi və maddi çətinliklərə görə zülmkarlıq etməyə məcbur olub, başqasının haqqını tapdalamaq.

2-Zülmkarlığın pis bir iş olmasından xəbərsizlik və nadanlıq;

3-Gələcəkdə baş verəcək hadisələrdən qorxub zülmkarlığa əl atmaq;

4-Nəfsin paklaşdırılmaması üçün başqalarına zülm etmək xasiyyəti;

5-Tərəfbazlıq üzündən başqasına zülm etmək; Məsələn, aralarında ixtilaf olan iki nəfər hakimin yanına gedir, amma hakimin tərəfbazlıq edərək qohumu olan günahkarı deyil, ona yad olan günahsız şəxsi cəzalandırıb və bu yolla zülmkarlığa əl atması və s...