Allah bəndəsi və elçisi olan peyğəmbər Onun yaratdıqları arasında seçilib, insanlara şəriət qanunlarını bəyan edilməsi üçün bəyənilib. Peyğəmbər Allahın qiymətli lütflərinə məxsus edilib və Onun gözəl xəbər və tapşırıqlarının çatdırılması üçün ən kamil insandır. Onun vasitəsi ilə hidayət və nicat nişanələri aşkar olub, korluq və azğınlıq zülmətləri işıqlanıb. Bu məsum insan Allah tərəfindən bəşəriyyətə mənəvi kamilliyin yolunu göstərmək kimi müqəddəs bir missiyanı yerinə yetirmək üçün seçilir.
Hər hansı bir insan məsum rəhbərləri vəsf edərkən bəzən mübaliğə edir. Yəni məsumları ifrat həddində mədh edir, yaxud öz həddindən az miqdarda vəsf edir. Nümunə olaraq həzrət İsanı (ə) misal çəkmək olar. Hazırda da bəzi insanlar o həzrətə Allaha olan etiqadları kimi baxırlar. Bəzi Əhli-sünnə alimləri xəlifələrin məqamı tənəzzülə uğramasın deyə Peyğəmbəri də onlar kimi müctəhid hesab edirlər. Məsum insanı məhz məsum insan layiqincə vəsf edə bilər. Buna görə də O həzrətin vəsisi və canişini olan həzrət Əlinin (ə) Peyğəmbəri (s) mədh etdiyi kəlamlarına işarə edirik:
1. Allah Rəsulunu (s) peyğəmbərliyə seçdi (çünki o böyük insanı sonuncu Peyğəmbər seçdiyini əvvəlki Peyğəmbərlərə vəd etmişdi). Peyğəmbərlərdən əhd-peyman almışdı, onun əlamət və nişanələri məşhurlaşdı. Doğulduğu vaxt əziz və bəyənilmiş (vaxtların ən yaxşısı) idi və o vaxtlar camaat arasında dağınıq məzhəblər, çoxsaylı bidətlər, müxtəlif təriqətlər yayılmışdı... Beləliklə, Allah-təala o Həzrətin vasitəsilə həmin insanları azğınlıqdan xilas etdi və onun şəxsiyyətinə görə onlara nadanlıqdan nicat verdi. Sonra (o Həzrət xalqı doğru yola yönəltdi, onları ilahi maariflə tanış etdi və xeyir-ziyanlarını bəyan etdi) Allah o böyük şəxsiyyətə öz yaxşılıq və rəhmətinin ən yüksək dərəcəsini əta etdi. Heç kəsin təsəvvürünə gətirə bilmədiyi məqam və rütbəni onun üçün bəyəndi, meylini dünyadan Özünə tərəf döndərdi.(1)
2. Allah onu, şöhrəti bütün dünyanı bürümüş dinlə, çatan nişanələrlə (möcüzələrlə), gətirdiyi kitabla, parlaq nur və işıq saçan aydınlıqla, haqla batili bir-birindən ayıran fərmanla batil şübhələri (küfr və şirki) aradan götürüb, xalqla dəlillər əsasında söhbət etmək, öz möcüzələrini göstərmək, onları Quran ayələrilə tənbeh edərək əvvəlki ümmətlərə verilmiş əzablarla (ibrət götürərək günah və itaətsizlikdən əl çəkmələrindən ötrü) qorxudmaq üçün göndərdi.(2)
3. Həqiqətən böyük Allah dünya əhlini ilahi əzabdan qorxudan və özünə nazil edilənə əmin olan Məhəmmədi (s) göndərdi. Siz, ey ərəb qövmü, sizlər o vaxt ən pis (şirk və bütpərəstlik olan) dinə etiqad edir, ən pis yerdə (Hicazda) yaşayırdınız (oralar quraqlığın, fitnə-fəsadın çox olduğu bir yer idi). Daşlıq torpaqlarda və sanki karmış kimi səsdən ürkməyən çox zəhərli ilanların arasında həyat sürür, qara çirkab suyu içir, bərk xörəklər (ələnməmiş arpa unu, xurma çərdəyinin unu və kərtənkələ) yeyir, bir-birinizin qanını tökür, qohum-əqrabanızdan uzaq gəzərdiniz (güzəranızın ağırlığına və əxlaqınızın pisliyinə görə qohumlarla əlaqə saxlamırdınız). Aranızda bütlər asılmışdı və günahlardan çəkinib uzaqlaşmırdınız.(3)
4. Allah Həzrət Məhəmmədi (s) aralarında bir nəfər kitab oxumağı və … bacarmayan ərəblərin içinə göndərdi. (Onların arasında nə peyğəmbər, nə də kitab var idi.) Sonra o həzrət, onlar öz məqamlarına çatana, rahatlığa yetişənə qədər yol göstərdi (çirkin söz və əməlləri qadağan etdi) və (onları) bədbəxtlikdən xilas etdi. Beləliklə, onların nizələri düzəldi (müstəqilliyə və həyatlarında nizam-intizama çatdılar) və onların titrəyən böyük daşı sakitləşdi (əmniyyətsizliyə görə çəkdikləri iztirab və narahatlıq aradan götürüldü). Agah olun, Allaha and olsun, mən elə insanların arasında idim ki, düşmənin bütün qoşunu arxa çevirib qaçana qədər onlar doğru yola və nicata sövq edirdilər.(4)
5. Şəhadət veririk ki, Məhəmməd (s) Onun bəndəsi və elçisidir. Onu əmr və fərmanlarını aşkar edib (bəyan edib) Allahı xatırlatması (Allahı tanıtması) üçün göndərdi. O da əmanət və düzlüklə risaləti təbliğ etdi. Dünyadan yol göstərən kimi getdi və bizim aramızda Haqqın bayraq və nişanəsini (Allah yolunu göstərən Quranı və müqəddəs imamları) qoyub getdi. O bayraqdan önə keçən (Onun hökmlərinə nəyisə artırıb azaldan dindən) xaric oldu, müxalif olub itaət etməyən (o həzrətin əməllərinə etinasız olan) həlak oldu. Onunla birlikdə olan isə Haqqa qovuşdu (səadət tapdı).(5)
6. Nəhayət, Allah-təala tərəfindən peyğəmbərlik və nübuvvət mənsəbi Həzrət Məhəmmədə (s) yetişdi. O həzrəti ən yaxşı mədənlərdə (əvvəlki peyğəmbərələrin belində) və ən əziz köklərdə (bətnlərdə) yetirdi. (O böyük şəxsiyyəti) Peyğəmbərlərini ondan aşkarladığı və Öz (vəhyinin) əmanət saxlayanlarını seçdiyi (yaratdığı) bir ağacdan (Həzrət İbrahimdən) əkdi. Onun əsli əsillərin ən yaxşısı, onun nəsli nəsillərin ən xeyirlisi, şəcərəsi şəcərələrin ən yaxşısıdır. (O həzrət bütün peyğəmbərlərdən üstündür) O, hərəmdə bəslənmiş və ucalıq, şərafətlə boy atmışdır. (Məkkədə dünyaya gəlib tərbiyə almışdır.) O ağacın uzun budaqları (on iki imam) və hər kəsin əlinin çatmadığı bir meyvəsi var. O Həzrət pərhizkarların rəhbəri, görənlərin gözünün işığı, parlaq çıraq, nur saçan ulduz və şöləsi bərq vuran çaxmaqdır. Onun üslubu dözümlülük, istiqaməti isə hidayət və yol göstərməkdir. Onun sözü (haqqı batildən) ayıran, hökmü və fərmanı ədalətli və düzdür. O böyük şəxsiyyətə elə bir vaxtda peyğəməbərlik verildi ki, uzun müddət idi ki, heç kəsə risalət verilmirdi və camaat öz vəzifələrini yerinə yetirməkdə doğru yoldan azmış, əvvəlki peyğəmbərlərin ümməti qəflət, nadanlıq içrə sərgərdan olmuşdu.(6)
7. Onun olduğu məkan (peyğəmbərlik verildiyi yer - Məkkə) ən yaxşı məkan, yetişdiyi yer (ilahi hökmləri yaydığı Mədinə) ən şərafətli yerdir. (O böyük şəxsiyyət) Kəramət və alicənablıq mədənlərində (ali məqamlı bellər və pak bətnlərdə meydana gəlmiş) və (hər cür zahiri və batini eybl və nöqsanlardan təmiz, uca) sağlam mühitlərdə (böyümüşdür). Yaxşı əməl sahiblərinin qəlbləri Onun vurğunudur və (ağıllı insanların) gözlərinin bəbəyi heyranlıqla Ona dikilib (ki, bütün dünyanı başına almış azğınlıq və cəhalətdə nə etdiyini görsünlər. Gördülər ki,) Allah-təala o həzrətin vasitəsilə çoxdankı kinləri aradan qaldırdı və düşmənçilik atəşini söndürdü. (Əli (ə) ilə Salman kimi) İman qardaşları arasında ülfət və dostluq yaratdı, özününkülər (Həmzə ilə Əbu-Ləhəbin) arasına (İslama və küfrə görə) ayrılıq saldı. O böyük insanın zühuru və ərsəyə çatması ilə möminlərin zillət və çarəsizliyini başucalığına, şadlıq, üstünlük və böyüklüyə çevirdi, kafirləri isə bədbəxtliyə düçar etdi. Sözlərinin bəyanı və susmağının (da) dili var idi.(7)
Allah Onu o vaxt göndərdi ki, qurtuluş nişanələri viran olmuşdur. Belə olan halda, O, haqqı aşkar edib, mötədil yolu tutmağı əmr edib, hökmləri təbliğ edib, ümməti və ardıcıllarını İlahi əzabla qorxudub öyüd-nəsihət verdi və onları müjdələyərək Behiştə dəvət etdi. Həzrət Əli (ə) buyurub: “Öz peyğəmbərinizin hidayəti və göstərdiyi yolla gedin ki, onun yol göstərməyi hidayətlərin ən üstünüdür. Onun sünnəsi və yoluna uyğun rəftar edin. Çünki onun yolu ən doğru yol göstərən sünnə və yoldur.(8) Fəzlinin və böyüklüyünün tayı-bərabəri yoxdur. Yoxluğunu heç nə əvəz etməz…(9) Belə bir insan tabe olan üçün itaətə ən layiqli şəxsdir. Allah yanında ən sevimli bəndələr öz peyğəmbərlərinə tabe olub onun nişanələrinin ardınca gedənlərdir. Quran bu barədə buyurur:
(Ya Rəsulum!) De: “Əgər siz Allahı sevirsinizsə, mənim ardımca gəlin ki, Allah da sizi sevsin və günahlarınızı bağışlasın. Allah bağışlayandır, mərhəmətlidir!”(10)
Sonda həzrət Əlinin (ə) Peyğəmbər (s) üçün etdiyi duaların bəzi hissələrini qeyd edirik:
“Allahım! Öz rəhmət və ehsan kölgəndə onun üçün geniş bir yer aç. Ona (haqq olan elmi və maarifi yaymaq yolunda çəkdiyi əziyyətlərin müqabilində) fəzl və kərəmindən yaxşı mükafat ver. Allahım, onun binasını əvvəlki qurucuların binasından (onun dinini sələfi olduğu peyğəmbərlərin dinindən) uca (zəfərli) et. Onun məqamını yanında əziz et, nurunu (haqq yolda yandırdığı çırağını bütün dünya əhalisinin ondan bəhrələnməsi üçün) tamamla. Onun risalətinin mükafatı olaraq şahidliyini qəbul edilən, sözlərini bəyənilən et ki, o, düz danışan və haqla batili bir-birindən ayıran idi. Allahım! Bizlərlə onu yaşayışı gözəl, nemətləri əbədi, istəkləri bəyənilən və yerinə yetirilən, çox asayişli, gözəl ərməğan və töhfələrlə istirahət məkanı olan yerdə qovuşdur!”(11)
Əlavələr:
1- Nəhcül-bəlağə, 1-ci xütbə.
2- Nəhcül-bəlağə, 2-ci xütbə.
3- Nəhcül-bəlağə, 26-cı xütbə.
4- Nəhcül-bəlağə, 33-cü xütbə.
5- Nəhcül-bəlağə, 101-ci xütbə.
6- Nəhcül-bəlağə, 94-cü xütbə.
7- Nəhcül-bəlağə, 96-cı xütbə.
8- Nəhcül-bəlağə, 197-ci xütbə.
9- Nəhcül-bəlağə, 151-ci xütbə.
10- Ali-İmran surəsi, 30-ci ayə.
11- Nəhcül-bəlağə, 72-ci xütbə.
