อัคบารีย์ คือใคร ตอนที่ 3
โดย เชคอับดุลญะวาด สว่างวรรณ
อัคบารีย์ ญะดีด(ยุคใหม่ ยุคที่สอง)
กล่าวได้ว่า มุฮัดดิษ อัลอิสติรอบาดีย์(มรณะ ฮ.ศ. 1033) คืออัคบารีย์ยุคใหม่ที่ปรากฏขึ้น ตามที่ตำราบางส่วนได้กล่าวไว้ว่า
อัลอิสติรอบาดีย์ คืออัคบารีย์ที่มั่นคง และเขาเป็นคนแรกที่เปิดประตูการตำหนิบรรดามุจญ์ตะฮิด
เพราะเชคยูสุฟ อัลบะห์รอนีย์ ให้ทัศนะว่า อัลอิสติรอบาดีย์ คือคนแรกที่แบ่งพวกชีอะฮ์ออกเป็นสองกลุ่มคือ อุซูลีย์ และ อัคบารีย์
อัลอิสติรอบาดีย์ ได้วิจารณ์ในเชิงตำหนิพวกอุซูลีย์ไว้อย่างรุนแรงในหนังสือของเขาชื่อ อัลฟะวาเอ็ด อัลมะดะนียะฮ์ (الفوائد المدنية) ถึงขั้นที่ว่า พวกอุซูลีย์คือพวกทำลายศาสนา
เชคมุฮัมมัด ริฎอ อัลมุซ็อฟฟัร กล่าวว่า พวกอัคบารีย์ยุคใหม่ ได้ปฏิเสธการยึดถือหลักฐานอักลีย์(การใช้สติปัญญา,การใช้ความคิด)และการแนวทางการอธิบายด้านตรรกะที่กินกับปัญญา พวกอัคบารีย์จะจำกัดตนเองอยู่บนการ ตะอับบุ๊ด คือปฏิบัติไปตามฮะดีษต่างๆที่กล่าวไว้ในตำราฮะดีษต่างๆที่พวกเขาให้ความเชื่อถือ ทั้งหมดทุกเรื่องและยึดถือความหมายผิวเผินของตัวบทฮะดีษเป็นหลัก
พวกอัคบารีย์อ้างว่า รายงานฮะดีษทั้งหมดในกุตุบอัรบะอะฮ์ แน่ใจได้เลยว่ามันถูกรายงานมาจากบรรดาอิม่าม แม้ว่าในรายงานเหล่านั้นจะมีเนื้อหาขัดแย้งกันก็ตาม ต่อจากนั้นพวกอัคบารีย์ก็เริ่มทวีความฆูล๊าตหนักขึ้น ถึงขั้นกล่าวว่า พวกเขาจะไม่ยึดถือความหมายซอเฮ็รของอัลกุรอานเพียงอย่างเดียว โดยที่ไม่ย้อนกลับยังฮะดีษต่างๆที่รายงานเกี่ยวกับโองการนั้นๆ
ต่อมาพวกอัคบารีย์ ก็ได้ปฏิเสธวิชาอิลมุลอุซูลโดยอ้างว่า วิชานี้ตั้งอยู่บนการยึดอักลีย์(สติปัญญา)เป็นหลักทั้งหมด ไม่ได้อ้างอิงไปยังรายงานของบรรดาอิม่าม
พวกอัคบารีย์ ไม่ยอมรับหลักฐานทางอักลีย์สักสิ่งหนึ่ง พวกเขาปฏิเสธเรื่องการอิจญ์ติฮาดและเรื่องอนุญาตให้คนเอาวามตักลีดตามมุจญ์ตะฮิด
เชคฮาซัน บิน ยูสุฟ บิน มักกีย์ อัลอามิลีย์ กล่าวว่า ขบวนการแนวคิดอัคบารีย์ยุคใหม่ทั้งหมดนั้นมาจากอัลอิสติรอบาดีย์ กล่าวคือ ได้ปรากฏกลุ่มเคลื่อนไหวแนวคิดอัคบารีย์ขึ้นมาต่อต้านกลุ่มอุซูลีย์ ซึ่งหัวหน้าของแนวคิดอัคบารีย์นี้ก็คือ
الميرزا محمد أمين الأسترابادي
อัลมีรซา มุฮัมมัด อะมีน อัลอิสติรอบาดีย์
การปะทะสองแนวคิดนี้ได้ประทุขึ้นอย่างรุนแรงในปลายศตวรรษที่สิบเอ็ดจนถึงตอนต้นของศตวรรษที่สิบสองแห่งฮิจเราะฮ์ศักราช และในที่สุดความขัดแย้งสองแนวคิดนี้ได้เกิดการแบ่งแยกอุละมาอ์ชีอะฮ์ออกเป็นสองกลุ่ม
ซึ่งฝ่ายอัคบารีย์ได้ยึดถือแนวคิดของพวกเขาที่ตรงกันข้ามกับฝ่ายอุซูลีย์มาโดยตลอด
