ถ้าหากจะกล่าวว่ามวลมุสลิมจำนวนมากในยุคปัจจุบันกำลังมึนงงอยู่กับนิยามที่แท้จริงของเดือนรอมฎอนอันทรงเกียรติ ก็คงจะไม่ผิด เหตุเพราะเมื่อได้สอบถามกับมวลมุสลิมหลายๆ คนว่า “เดือนรอมฎอนคือเดือนอะไร?” ส่วนมากจะตอบว่า “เดือนรอมฎอนคือเดือนแห่งการถือศีลอด เดือนรอมฎอนคือเดือนแห่งการอดน้ำ อดอาหาร อดในหลายๆ เรื่องตั้งแต่ตะวันขึ้น จนกระทั่งตะวันตกดิน”
ในขณะที่มวลมุสลิมยังเข้าใจว่า เดือนรอมฎอน คือเดือนแห่งการถือศีลอด คือเดือนแห่งการอดน้ำ อดอาหาร แล้วจะไม่ให้คนต่างศาสนิกเข้าใจนอกไปกว่านั้นได้อย่างไรกัน ดังนั้นจึงไม่แปลกเลยที่เมื่อหลายวันก่อนผู้เขียนได้ยินผู้ประกาศข่าวทางทีวีช่องหนึ่งในประเทศไทยกล่าวว่า “เดือนรอมฎอน เทศกาลแห่งการถือศีลอดของมวลมุสลิม ได้เริ่มขึ้นแล้ว” คนต่างศาสนาต่างเข้าใจว่า เดือนรอมฎอน คือเทศกาลอดน้ำอดอาหารของมวลมุสลิมทั่วทั้งโลก เดือนรอมฎอน คือเทศกาลหนึ่งของศาสนาอิสลาม ซึ่งคงไม่ต่างจากเทศกาลในศาสนาอื่นๆ เช่นเดียวกัน
ปัญหาที่น่าเป็นห่วงยิ่ง ณ เวลานี้ ก็คือ ผู้รู้ในศาสนาอิสลามที่กำลังอรรถาธิบาย สาธยาย เรื่องราวแห่งอิสลามในมัสยิด หรือศูนย์การเรียนรู้อิสลาม ตามสถานที่ต่างๆ โดยเฉพาะในสื่อทีวีหรือสื่อออนไลน์ต่างๆ ไม่มีความรู้ที่แท้จริงในเรื่องราวของอิสลามอย่างแตกฉาน เป็นความรู้ที่มีแค่ผิวเผินเท่านั้น บางคนเรียนจบมาจากสถาบันหนึ่งซึ่งไม่ได้เกี่ยวข้องอะไรกับวิชาการทางศาสนา แต่กลับกลายเป็นนักอรรถาธิบายเรื่องราววิชาการศาสนาอิสลามต่อหน้าสาธารณชนอย่างโจ่งครึ่ม เมื่อสถานการณ์เป็นเช่นนี้ คนต่างศาสนาจึงได้คำตอบแค่ว่า “เดือนรอมฎอนคือ เดือนแห่งการถือศีลอด เดือนที่ทำให้ผู้ถือศีลอดรับรู้ถึงความหิวโหยของผู้ที่ไม่มีจะกินบ้าง ของคนจนบ้าง แค่นั้น …. ไม่มีอะไรมากไปกว่านั้น
โอ้บรรดามุสลิมที่รักทั้งหลาย ถ้าหากพวกท่านได้รู้จักความยิ่งใหญ่ของเดือนรอมฎอนอย่างแท้จริง เข้าใจถึงความประเสริฐของเดือนรอมฎอนอย่างลึกซึ้งแล้วไซร้ มีรายงานบันทึกไว้อย่างมากมายว่า ไม่มีผู้ศรัทธาคนใดอยากให้เดือนนี้นั้นจากไปเลย ในอดีตบรรดาผู้ศรัทธา บรรดาอาลิมอุลามาอ์ บรรดาเอาลิยาอ์ของอัลลอฮ์ (ซบ) จะหลั่งน้ำตาออกมา เมื่อจันทร์เสี้ยวของเดือนเชาวาล (วันอีดฟิตร์) ได้ปรากฏขึ้น เพราะนั่นหมายความว่า คือการสิ้นสุดของเดือนรอมฎอน ในขณะที่วันอีดฟิตร์ เป็นวันแห่งการเฉลิมฉลอง แต่การมาของวันอีดฟิตร์ วันแห่งการเฉลิมฉลอง สำหรับบรรดาผู้ที่เขารู้จักเดือนรอมฎอนอย่างแท้จริง เขาจะไม่รู้สึกดีใจกับวันอีดเลย แต่เขากลับโศกเศร้ากับการจากไปของเดือนรอมฎอน
อะไรคือสิ่งที่จะนำพามวลมุสลิม และมวลมนุษยชาติสู่ความเข้าใจที่แท้จริงเกี่ยวกับเดือนรอมฎอน สิ่งแรก คือต้องทำความเข้าใจในเดือนรอมฎอนเสียก่อน ว่านิยามที่แท้จริงของเดือนรอมฎอนคืออะไร? ความยิ่งใหญ่ของเดือนรอมฎอนคือะไร? ที่สำคัญที่สุดพระองค์อัลลอฮ์ (ซบ) ประสงค์สิ่งใดจากบ่าวของพระองค์ในเดือนรอมฎอน?
คำถามต่อมาจะมีว่า แล้วสามารถจะรับรู้สิ่งต่างๆ เหล่านั้นได้อย่างไร จากแหล่งความรู้ใด? ถ้าหากเราจะทำความเข้าใจถึงความยิ่งใหญ่ของเดือนรอมฎอนอันทรงเกียรติ และมุ่งสู่ความยิ่งใหญ่ในเดือนรอมฎอนอันทรงเกียรตินี้?
คำตอบก็คือ เรื่องราวของมวลมุสลิม เรื่องราวของผู้ศรัทธา ทุกๆ คำถามในศาสนาอิสลาม ผู้ที่จะตอบคำถามต่างๆ ในเรื่องของศาสนาอิสลามได้ดีที่สุด และจะเป็นคำตอบที่ดีที่สุด และเป็นคำตอบสุดท้ายเท่านั้น คือคำตอบของพระมหาคัมภีร์อัลกุรอานเพียงหนึ่งเดียว ไม่มีแหล่งความรู้ใดที่จะยิ่งใหญ่และสำคัญ และเป็นบทสรุปที่สมบูรณ์ ที่ปราศจากความคลางแคลงและสงสัยใดๆ เท่ากับคำตอบที่อยู่ในพระมหาคัมภีร์อัลกุรอานอีกแล้วในโลกนี้
ดังนั้นทุกเรื่องราวในชีวิตของเราที่เกี่ยวข้องกับเรื่องศาสนา พี่น้องจะต้องพยายามหาคำตอบในเรื่องราวเหล่านั้นที่มีอยู่ในพระมหาคัมภีร์อัลกุรอานเป็นอันดับแรก และถ้าเข้าหาพระมหาคัมภีร์อลักุรอานแล้วเรายังไม่เจอคำตอบที่เราจะเข้าใจได้ ก็ระดับรองลงมาก็คือ จงค้นหาคำตอบที่มีอยู่ในฮะดีษ ในคำกล่าวต่างๆ ของบรรดาศาสดา และบรรดาลูกหลานของท่านศาสดามุฮัมมัด (ศ) ดังนั้น อัลกุรอาน และ ฮะดีษ (วจนะของศาสดา และบรรดาอิมาม) คือคลังความรู้ต่างๆ สำหรับมวลผู้ศรัทธา และมวลมนุษยชาติตลอดกาล
ดังนั้นถ้าเราจะถามว่า เดือนรอมฎอนนั้นคือเดือนอะไร ? ความสำคัญอันยิงใหญ่ของเดือนรอมฎอนนั้นคืออะไร? ในพระมหาคัมภีร์อัลกุรอานนั้นมีคำตอบที่ดีที่สุดเกี่ยวกับเรื่องนี้ และที่มหัศจรรย์ไปกว่านั้นคือคำว่า “รอมฎอน” มีพระดำรัสไว้เพียงครั้งเดียวในพระมหาคัมภีร์อัลกุรอาน ซึ่งอยู่ใน ซูเราะฮ์อัลบะกอเราะฮ์ โองการที่ 185 พระองค์อัลลอฮ์ (ซบ) ได้เสนอแนะนำ ให้มวลมนุษย์รู้จักกับเดือนนี้ด้วยพระดำรัสที่ว่า
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلاَ يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُواْ الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
โองการข้างต้นในพระมหาคัมภีร์อัลกุรอาน ได้แนะนำเดือนรอมฎอน และแน่นอนเป็นการแนะนำครั้งแรก และครั้งเดียวเท่านั้นในพระมหาคัมภีร์อัลกุรอานให้รู้จักกับเดือนรอมฎอนว่า เดือนรอมฎอนนั้นคือเดือนที่พระมหาคัมภีร์อัลกุรอานได้ถูกประทานลงมา شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ
ในโองการข้างต้นพระองค์อัลลอฮ์ (ซบ) ไม่ได้แนะนำเดือนรอมฎอนว่าเป็นเดือนของการถือศีลอด หรือเป็นเดือนของการอดข้าวอดน้ำ แต่พระองค์ทรงตรัสว่า เป็นเดือนที่พระมหาคัมภีร์อัลกุรอานนั้นได้ถูกประทานลงมา
นั่นคือคำตอบแรกที่มีอยู่ในพระมหาคัมภีร์อัลกุรอานเกี่ยวกับเดือนรอมฎอน ดังนั้นถ้าหากมีใครถามว่า เดือนรอมฎอนคือเดือนอะไร? คำตอบแรกและคำตอบเดียวที่มีอยู่ในพระมหาคัมภีร์อัลกุรอาน ก็คือ เดือนที่พระมหาคัมภีร์อัลกุรอานได้ถูกประทานลงมาเท่านั้น หลังจากนั้นพระองค์ทรงมีพระดำรัสต่อไปว่า
فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ ดังนั้น ใครก็ตามที่มีชีวิตอยู่ในเดือนนี้ ก็จงถือศีลอด
“فَلْيَصُمْهُ” จงถือศีลอด คือคำสั่งจากพระองค์อัลลอฮ์ (ซบ) สำหรับผู้ที่มีชีวิตอยู่ในเดือนรอมฎอน ถ้าพิจารณากันอย่างถี่ถ้วนแล้วจากโองการข้างต้น นิยามของเดือนรอมฎอนที่แท้จริง ไม่ใช่เดือนของการถือศีลอด เพราะการถือศีลอดในอิสลามไม่ได้ถูกจำกัดไว้ในเดือนรอมฎอนเท่านั้น การถือศีลอดในอิสลามไม่ได้ถูกจำกัดวันและเวลาที่ตายตัว และเป็นสิ่งที่อิสลามสนับสนุนอย่างยิ่ง
เป็นที่ทราบกันเป็นอย่างดีว่า ท่านศาสดามุฮัมหมัด (ศ) ถือศีลอดทุกๆ วันจันทร์ และวันพฤหัสบดี และท่านจะถือศีลอดทุกๆ กลางเดือน ต้นเดือน และปลายเดือน ท่านศาสดามุฮัมมัด (ศ) จะถือศีลอดในเดือนรอญับ และชะอ์บานติดต่อกันจนเลยเข้าสู่เดือนรอมฎอน ในอิสลามสนับสนุนการถือศีลอดในเดือนรอบิอุลเอาวัล 9 วันก่อนที่จะถึงวันอีดดุลอัฎฮา หรือ อีดดุลกุรบาน สรุปแล้ววาระต่างๆ ของการถือศีลอดในอิสลามนั้นมีมากมาย และเป็นสิ่งที่ศาสนาให้การสนับสนุนอย่างยิ่ง
การถือศีลอดในอิสลาม ถือในเดือนไหนก็ได้ ไม่จำเป็นที่จะต้องรอให้เดือนรอมฎอนมาเยือนแล้วค่อยถือศีลอด มนุษย์สามารถที่จะถือศีลอด สามารถที่จะกระทำความดีนี้ได้ในทุกเดือน เพียงแต่การถือศีลอดในเดือนรอมฎอนนั้นมันมีความพิเศษกว่าเดือนอื่นๆ เท่านั้น เป็นการถือศีลอดที่เป็นวาญิบสำรับทุกคน แต่เฉพาะสำหรับคนที่มีความสามารถที่จะถือศีลอดได้เท่านั้น
ดังนั้นบทสรุปคือ นิยามที่แท้จริงของเดือนรอมฎอน ไม่ใช่เดือนแห่งการถือศีลอด ไม่ใช่เทศกาลแห่งการอดน้ำอดอาหาร อิสลามสนับสนุนให้ถือศีลอดได้ในทุกวัน เวลา เดือน ที่ผู้ถือศีลอดพึงสามารถที่จะถือศีลอดได้ แต่นิยามที่แท้จริงของเดือนรอมฎอนอันทรงเกียรติในพระดำรัสของพระองค์ ที่มีอยู่ในคำภีร์อัลกุรอานเพียงนิยามเดียวเท่านั้น คือ เดือนแห่งการประทานลงมาของพระมหาคัมภีร์อัลกุรอาน และเพื่อเป็นการให้เกียรติต่อความยิ่งใหญ่ของเดือนนี้ ให้เกียรติต่อการถูกประทานลงมาของพระมหาคัมภีร์อัลกุรอาน มวลมุสลิมจงถือศีลอดเถิด
การถือศีลอดในเดือนรอมฎอน เป็นเพียงข้อบังคับหนึ่งสำหรับผู้ที่มีชีวิตอยู่ในช่วงเวลาแห่งเดือนรอมฎอนเท่านั้น การถือศีลอดไม่ได้เป็นนิยามที่แท้จริงของเดือนรอมฎอน เหมือนกับที่มุสลิมส่วนมากเข้าใจ และคนต่างศาสนิกเข้าใจเหมือนในยุคปัจจุบันนี้ จึงเป็นหน้าที่สำคัญของมวลมุสลิมที่จะต้องทำความเข้าใจต่อเรื่องนี้ สร้างความเข้าใจกับคนในครอบครัว ในชุมชน และมากไปกว่านั้นกับคนต่างศาสนิก
