به صورتی که در کتاب «مصباح الزائر» و غیر آن می‌باشد، آن است که چون وارد کوفه شدی بگو:
بِسْمِ اللّٰهِ، وَبِاللّٰهِ، وَفِي سَبِيلِ اللّٰهِ، وَعَلَىٰ مِلَّةِ رَسُولِ اللّٰهِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، اللّٰهُمَّ أَنْزِلْنِي مُنْزَلاً مُبارَكاً وَأَنْتَ خَيْرُ الْمُنْزِلِينَ.
به نام خدا و به خدا و در راه خدا و بر آیین رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش باد) خدایا فرود آر مرا فرود آمدنی با برکت که تو بهترین فرود آورندگانی.
پس به سوی مسجد کوفه روانه شو و در حال رفتن بگو:
اللّٰهُ أَكْبَرُ، وَلَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ، وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ، وَسُبْحانَ اللّٰهِ.
خدا بزرگ‌تر از آن است که وصف شود و معبودی جز خدا نیست و خدا را سپاس و منزّه است خدا.
چون به در مسجد رسیدی، نزد در بایست و بگو:
السَّلامُ عَلَىٰ سَيِّدِنا رَسُولِ اللّٰهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللّٰهِ وَآلِهِ الطَّاهِرِينَ، السَّلامُ عَلَىٰ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طالِبٍ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَكاتُهُ، وَعَلَىٰ مَجالِسِهِ وَمَشاهِدِهِ وَمَقامِ حِكْمَتِهِ وَآثارِ آبائِهِ آدَمَ وَنُوحٍ وَ إِبْراهِيمَ وَ إِسْماعِيلَ وَتِبْيانِ بَيِّناتِهِ، السَّلامُ عَلَى الْإِمامِ الْحَكِيمِ الْعَدْلِ الصِّدِّيقِ الْأَكْبَرِ الْفارُوقِ بِالْقِسْطِ الَّذِي فَرَّقَ اللّٰهُ بِهِ بَيْنَ الْحَقِّ وَالْباطِلِ، وَالْكُفْرِ وَالْإِيمانِ، وَالشِّرْكِ وَالتَّوْحِيدِ لِيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَنْ بَيِّنَةٍ، وَيَحْيىٰ مَنْ حَيَّ عَنْ بَيِّنَةٍ؛
سلام بر سرور ما رسول خدا، محمّد بن عبدالله و خاندان طاهرینش سلام و رحمت و برکات خدا بر امیرمؤمنان علی بن ابیطالب و بر مجالس و جایگاه حضور و مقام حکومتش و آثار پدرانش آدم و نوح و ابراهیم و اسماعیل و بیان دلایلش، سلام بر امام فرزانۀ دانا، دادگر، صدّیق اکبر، جداکننده بر اساس عدالت که خدا به وسیله او میان حق و باطل و کفر و ایمان و شرک و توحید را جدا کرد تا هر که هلاک گردد از روی دلیل هلاک شود و هرکه زنده ماند از روی دلیل زنده ماند؛
أَشْهَدُ أَنَّكَ أَمِيرُ الْمُؤمِنِينَ، وَخاصَّةُ نَفْسِ الْمُنْتَجَبِينَ، وَزَيْنُ الصِّدِّيقِينَ، وَصابِرُ الْمُمْتَحَنِينَ، وَأَنَّكَ حَكَمُ اللّٰهِ فِي أَرْضِهِ، وَقاضِي أَمْرِهِ، وَبابُ حِكْمَتِهِ، وَعاقِدُ عَهْدِهِ، وَالنَّاطِقُ بِوَعْدِهِ، وَالْحَبْلُ الْمَوْصُولُ بَيْنَهُ وَبَيْنَ عِبادِهِ، وَكَهْفُ النَّجاةِ، وَمِنْهاجُ التُّقىٰ، وَالدَّرَجَةُ الْعُلْيا، وَمُهَيْمِنُ الْقاضِي الْأَعْلىٰ، يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ، بِكَ أَتَقَرَّبُ إِلَى اللّٰهِ زُلْفىٰ، أَنْتَ وَلِيِّي وَسَيِّدِي وَوَسِيلَتِي فِي الدُّنْيا وَالْآخِرَةِ.
گواهی می‌دهم که تویی امیرمؤمنان و ویژۀ جان برگزیدگان و زیور صدّیقان و بردبار امتحان‌شدگان و داور خدا بر روی زمین و اداکننده امر او و درگاه حکمتش و گره‌زننده پیمانش و گویای به وعده‌اش و رشته وصل‌شده بین او و بندگانش و پناهگاه نجات و راه تقوی و درجه برتر و گواه داور عالی‌تر؛ ای امیرمؤمنان، به وسیله تو تقرّب به خدا می‌جویم، تقرّب کامل، تو ولی و آقا وسیله من در دنیا و آخرتی.
پس وارد مسجد می‌شوی.
نویسنده گوید: بهتر آن است از دری که در پشت مسجد است و مشهور به «باب الفیل» است وارد شوی، آنگاه بگو:
اللّٰهُ أَكْبَرُ، اللّٰهُ أَكْبَرُ، اللّٰهُ أَكْبَرُ، هٰذَا مَقامُ الْعَائِذِ بِاللّٰهِ، وَبِمُحَمَّدٍ حَبِيبِ اللّٰهِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَبِوِلايَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَالْأَئِمَّةِ الْمَهْدِيِّينَ الصَّادِقِينَ النَّاطِقِينَ الرَّاشِدِينَ الَّذِينَ أَذْهَبَ اللّٰهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَطَهَّرَهُمْ تَطْهِيراً، رَضِيتُ بِهِمْ أَئِمَّةً وَهُداةً وَمَوالِيَّ، سَلَّمْتُ لِأَمْرِ اللّٰهِ، لَاأُشْرِكُ بِهِ شَيْئاً، وَلَا أَتَّخِذُ مَعَ اللّٰهِ وَلِيّاً، كَذَبَ الْعادِلُونَ بِاللّٰهِ وَضَلُّوا ضَلالاً بَعِيداً، حَسْبِيَ اللّٰهُ وَأَوْلِياءُ اللّٰهِ، أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَأَنَّ عَلِيَّاً وَالْأَئِمَّةَ الْمَهْدِيِّينَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ عَلَيْهِمُ السَّلامُ أَوْلِيائِي وَحُجَّةُ اللّٰهِ عَلَىٰ خَلْقِهِ.
خدا بزرگ‌تر است، خدا بزرگ‌تر است، خدا بزرگ‌تر است، این است جایگاه پناهنده به خدا و به محمّد حبیب خدا (درود خدا بر او و خاندانش باد) و به ولایت امیرمؤمنان و امامان، آن ره‌یافتگان و صادقان و سخنوران و هدایت‌کنندگان، آنان که خدا پلیدی را از ایشان دور کرد و پاکشان ساخت پاک ساختنی مخصوص، به آنان به عنوان امامان و هادیان و سرپرستان راضی شدم، تسلیم امر خدا گشتم، به او چیزی شرک نیاورم و همراه او سرپرستی نگیرم، شریک قراردهندگان برای خدا دروغ گفتند و گمراه شدند گمراهی بس دور، خدا و اولیای خدا مرا بس است، گواهی می‌دهم که معبودی جز خدا نیست، یگانه است و برای او شریکی نیست و گواهی می‌دهم که محمّد بنده و رسول اوست و اینکه علی و امامان ره‌یافته از نسلش (درود خدا بر آنان باد) می‌باشند سرپرستان منند و حجّت‌های خدا بر بندگانش.
سپس به سوی ستون چهارم که در کنار «باب انماط» و برابر «ستون پنجم» است برو و آن ستون حضرت ابراهیم(علیه‌السلام) است، پس چهار رکعت نماز بخوان، دو رکعت آن را با
«حَمد» و
«توحید» و دو رکعت دیگر را با
«حَمد» و سوره
«قدر»؛ چون از نماز فارغ شدی، «تسبیح حضرت زهرا» را بگو و بخوان:
السَّلامُ عَلَىٰ عِبادِ اللّٰهِ الصَّالِحِينَ الرَّاشِدِينَ الَّذِينَ أَذْهَبَ اللّٰهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَطَهَّرَهُمْ تَطْهِيراً، وَجَعَلَهُمْ أَنْبِياءَ مُرْسَلِينَ، وَحُجَّةً عَلَى الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ، وَسَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ، وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعالَمِينَ، ذٰلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ.
سلام بر بندگان شایستۀ خدا آن هدایت‌کنندگان، آنان که خدا پلیدی را از ایشان برده و پاکشان ساخته، پاک کردنی ویژه و قرارشان داده پیامبرانی مرسل و حجّت بر همه بندگان، سلام بر رسولان و خدا را سپاس پروردگار جهانیان، این است اندازه‌بخشی توانمند دانا.
و «هفت مرتبه» بگو:
سَلامٌ عَلَىٰ نُوحٍ فِي الْعالَمِينَ.
سلام بر نوح در جهانیان.
پس بگو:
نَحْنُ عَلَىٰ وَصِيَّتِكَ يَا وَلِيَّ الْمُؤْمِنِينَ الَّتِي أَوْصَيْتَ بِها ذُرِّيَّتَكَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ وَالصَّدِّيقِينَ ، وَنَحْنُ مِنْ شِيعَتِكَ وَشِيعَةِ نَبِيِّنا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَعَلَيْكَ وَعَلَىٰ جَمِيعِ الْمُرْسَلِينَ وَالأَنْبِيَاءِ وَالصَّادِقِينَ ، وَنَحْنُ عَلَىٰ مِلَّةِ إِبْراهِيمَ وَدِينِ مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ، وَالْأَئِمَّةِ الْمَهْدِيِّينَ، وَوِلايَةِ مَوْلانا عَلِيٍّ أَمِيرِالْمُؤْمِنِينَ .
ما متعهّد به وصیت توییم ای سرپرست مؤمنان ای که ذریه‌ات را به آن وصیت کردی، از رسولان و صدّیقان و ما از شیعیان تو و شیعیان پیامبرمان محمّدیم، درود خدا بر او و بر خاندانش و بر همه رسولان و پیامبران و راستگویان و ما بر آیین ابراهیم و دین محمّد امی و امامان ره‌یافته و ولایت مولایمان علی امیرمؤمنان هستیم.
السَّلامُ عَلَى الْبَشِيرِ النَّذِيرِ صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَيْهِ وَرَحْمَتُهُ وَرِضْوانُهُ وَبَرَكاتُهُ، وَعَلَىٰ وَصِيِّهِ وَخَلِيفَتِهِ الشَّاهِدِ لِلّٰهِ مِنْ بَعْدِهِ عَلَىٰ خَلْقِهِ عَلِيٍّ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ، الصِّدِّيقِ الْأَكْبَرِ، وَالْفارُوقِ الْمُبِينِ الَّذِي أَخَذْتَ بَيْعَتَهُ عَلَى الْعالَمِينَ، رَضِيتُ بِهِمْ أَوْلِياءَ وَمَوالِيَّ وَحُكَّاماً فِي نَفْسِي وَوَُلْدِي وَأَهْلِي وَمالِي وَقِسْمِي ، وَحِلِّي وَ إِحْرامِي، وَ إِسْلامِي وَدِينِي، وَدُنْيايَ وَآخِرَتِي، وَمَحْيايَ وَمَماتِي؛
سلام بر مژده دهنده و بیم‌ده، درودها و رحمت و رضوان و برکات خدا بر او و بر وصی و جانشینش، آن گواهی‌دهنده برای خدا پس از او بر بندگانش علی امیرمؤمنان، صدّیق اکبر و جداکنندۀ روشن‌گر آنکه بیعتش را بر جهانیان گرفتی، به آنان خشنودم از جهت سرپرستی و سروری و حکمرانی در جانم و فرزندانم و خاندانم و مالم و نصیبم و آزادی و محدودیتم و اسلام و دینم و دنیا و آخرتم و حیات و مرگم؛
أَنْتُمُ الْأَئِمَّةُ فِي الْكِتابِ، وَفَصْلُ الْمَقامِ، وَفَصْلُ الْخِطابِ، وَأَعْيُنُ الْحَيِّ الَّذِي لَا يَنامُ، وَأَنْتُمْ حُكَماءُ اللّٰهِ ، وَبِكُمْ حَكَمَ اللّٰهُ، وَبِكُمْ عُرِفَ حَقُّ اللّٰهِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّٰهِ، أَنْتُمْ نُورُ اللّٰهِ مِنْ بَيْنِ أَيْدِينا وَمِنْ خَلْفِنا، أَنْتُمْ سُنَّةُ اللّٰهِ الَّتِي بِها سَبَقَ الْقَضاءُ، يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ أَنَا لَكُمْ مُسَلِّمٌ تَسْلِيماً لَاأُشْرِكُ بِاللّٰهِ شَيْئاً، وَلَا أَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ وَلِيّاً، الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِي هَدانِي بِكُمْ وَمَا كُنْتُ لِأَهْتَدِيَ لَوْلا أَنْ هَدَانِيَ اللّٰهُ، اللّٰهُ أَكْبَرُ، اللّٰهُ أَكْبَرُ، اللّٰهُ أَكْبَرُ، الْحَمْدُ لِلّٰهِ عَلَىٰ مَا هَدَانا.
شمایید امامان در کتاب خدا و فیصله دهنده هر مقام و جداکننده بین حق و باطل و دیدگان آن زنده‌ای که نمی‌خوابد، شمایید حکیمان الهی و به وسیله شما خدا داوری کرد و حق خدا به توسط شما شناخته شد، معبودی جز خدا نیست، محمّد رسول خداست، شما نور خدایید از پیش رو و پشت سر ما، شما آیین خدایید که حکم قطعی بر آن پیشی گرفت، ای امیرمؤمنان من تسلیم شمایم، تسلیمی که چیزی را شریک خدا نسازم و جز او سرپرستی نگیرم، خدا را سپاس که به وسیلۀ شما مرا هدایت کرد در حالی‌که من هدایت یافته نبودم اگر خدا هدایتم نمی‌کرد، خدا بزرگ‌تر است، خدا بزرگ‌تر است، خدا بزرگ‌تر است، خدا را سپاس برای آنکه ما را هدایت کرد.
اعمال دکّة القضاء و بیت الطشت:
بدان که «دکة القضا» نیمکتی در مسجد کوفه بوده که امیرمؤمنان روی آن می‌نشستند و قضاوت می‌کردند و در آن محلّ ستون کوتاهی وجود داشت که بر آن آیه کریمه
«إِنَّ اللّٰهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسٰانِ» نوشته شده بود؛ و بیت الطشت همان جایی است که معجزه امیرمؤمنان در حق آن دختر ظاهر شد.
دختر بی‌شوهری که بر اثر نشستن میان آب، زالویی در شکمش وارد شد و اندک‌اندک از مکیدن خون بزرگ و شکم دختر را مانند شکم زن حامله کرد؛ برادران دختر به او گمان فرزنددار شدن از راه نامشروع بردند و درصدد کشتن او برآمدند؛ برای قضاوت این مشکل نزد امیرمؤمنان آمدند، حضرت دستور داد در طرفی از مسجد پرده کشیدند و آن دختر را پشت پرده نشاندند، سپس قابله کوفه را دستور داد، آن دختر را معاینه کند.
زن قابله پس از معاینه عرضه داشت: یا امیرالمؤمنین، این دختر آبستن است و فرزندی در رحم دارد، حضرت دستور داد طشتی پر از لجن آوردند و دختر را روی آن قرار دادند، زالو وقتی بوی لجن شنید از شکم دختر بیرون آمد. در بعضی از روایات است که حضرت دست دراز کرد و از کوه‌های شام قطعه برفی حاضر کرد و در آن طشت نهاد تا زالو از شکم دختر بیرون آمد.
بدان که مشهور در ترتیب اعمال مسجد آن است که پس از اعمال ستون چهارم به وسط مسجد می‌روند و اعمال آنجا را بجا می‌آورند و اعمال «دکة القضاء» و «بیت الطشت» را در پایان همه اعمال پس از فراغت از دکه امام صادق(علیه‌السلام) به جا می‌آورند. امّا این فقیر به همان ترتیبی که سید ابن طاووس در کتاب «مصباح الزائر» و علاّمه مجلسی در «بحار» و شیخ خضر در کتاب «مزار» نقل کرده‌اند ذکر می‌کنم. اگر کسی بخواهد به ترتیب مشهور عمل نماید، اعمال دکة القضا و بیت الطشت را بعد از اعمال ستون چهارم بجا نیاورد.
در هر صورت به‌سوی دکة القضا برو و در آن محلّ دو رکعت نماز، به
«حمد» و هر سوره که خواهی بخوان، چون فارغ شدی، «تسبیح حضرت زهرا» را بجای آور و بگو:
يَا مالِكِي وَمُمَلِّكِي وَمُتَغَمِّدِي بِالنِّعَمِ الْجِسامِ مِنْ غَيْرِ اسْتِحْقاقٍ، وَجْهِي خاضِعٌ لِمَا تَعْلُوهُ الْأَقْدامُ لِجَلالِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ لَاتَجْعَلْ هٰذِهِ الشِّدَّةَ وَلَا هٰذِهِ الْمِحْنَةَ مُتَّصِلَةً بِاسْتِيصالِ الشَّأْفَةِ، وَامْنَحْنِي مِنْ فَضْلِكَ مَا لَمْ تَمْنَحْ بِهِ أَحَداً مِنْ غَيْرِ مَسْأَلَةٍ، أنْتَ الْقَدِيمُ الْأَوَّلُ الَّذِي لَمْ تَزَلْ وَلَا تَزالُ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِي وَارْحَمْنِي، وَزَكِّ عَمَلِي، وَبارِكْ لِي فِي أَجَلِي، وَاجْعَلْنِي مِنْ عُتَقائِكَ وَطُلَقائِكَ مِنَ النَّارِ، بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
ای مالک و مالک‌کننده‌ام و پوشاننده‌ام به نعمت‌های عظیم بدون داشتن شایستگی، رویم فروتن است برای آنچه قدم‌ها بالای آن قرار می‌گیرد، برای عظمت ذات با رأفت و محبتت، این سختی و نه این محنت را متّصل به هلاکت قرار مده، از احسانت به من ببخش، چیزی که بدون درخواست به کسی نبخشیدی، تویی، دیرین اوّل که همواره بوده‌ای و خواهی بود، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بیامرز و به من رحم کن، عملم را پاک نما و در عمرم برکت ده و مرا از آزادشدگان و رها شدگان از آتش قرار ده، به مهربانی‌ات ای مهربان‌ترین مهربانان.
اعمال بیت الطشت:
این محلّ متصّل به دکة القضا است. در این جایگاه دو رکعت نماز بخوان و پس از سلام و تسبیح حضرت بگو:
اللّٰهُمَّ إِنِّي ذَخَرْتُ تَوْحِيدِي إِيَّاكَ، وَمَعْرِفَتِي بِكَ، وَ إِخْلاصِي لَكَ، وَ إِقْرارِي بِرُبُوبِيَّتِكَ، وَذَخَرْتُ وِلايَةَ مَنْ أَنْعَمْتَ عَلَيَّ بِمَعْرِفَتِهِمْ مِنْ بَرِيَّتِكَ مُحَمَّدٍ وَعِتْرَتِهِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِمْ لِيَوْمِ فَزَعِي إِلَيْكَ عاجِلاً وآجِلاً، وَقَدْ فَزِعْتُ إِلَيْكَ وَ إِلَيْهِمْ يَا مَوْلايَ فِي هٰذَا الْيَوْمِ وَفِي مَوْقِفِي هٰذَا وَسَأَلْتُكَ مَادَّتِي مِنْ نِعْمَتِكَ وَ إِزاحَةَ مَا أَخْشاهُ مِنْ نِقْمَتِكَ، وَالْبَرَكَةَ فِيما رَزَقْتَنِيهِ، وَتَحْصِينَ صَدْرِي مِنْ كُلِّ هَمٍّ وَجائِحَةٍ وَمَعْصِيَةٍ فِي دِينِي وَدُنْيايَ وَآخِرَتِي، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
خدایا من یکتاپرستی‌ام و معرفتم و اخلاصم نسبت به تو و اقرارم به ربوبیتت را ذخیره کردم و نیز ولایت کسانی که به خاطر معرفتشان از میان مخلوقاتت به من عطا کردی اندوخته قرار دادم و آن ولایت محمّد و عترت او (درود خدا بر او و خاندانش باد) است، برای روز پناهندگی‌ام به تو در دنیا و آخرت است و اکنون به تو و به آنان ای مولایم در این روز و در این موقعیتم پناه آورده‌ام و از تو تداوم نعمتت را بر خودم خواستم و از بین بردن آنچه می‌ترسم از کیفرت و برکت در آنچه نصیبم فرمودی و نگه‌داشتن سینه‌ام از هر نگرانی و سختی شدید و گناهی در دین و دنیا و آخرتم، ای مهربان‌ترین مهربانان.
روایت شده که امام صادق(علیه‌السلام) در بیت الطشت دو رکعت نماز بجا آوردند.
انجام نماز و دعا در وسط مسجد:
دو رکعت نماز در وسط مسجد بجا می‌آوری در رکعت اول
«حمد» و
«توحید» و در رکعت دوم
«حمد» و
«کافرون» می‌خوانی پس از سلام و «تسبیح حضرت زهرا» بگو:
اللّٰهُمَّ أَنْتَ السَّلامُ، وَمِنْكَ السَّلامُ، وَ إِلَيْكَ يَعُودُ السَّلامُ، وَدارُكَ دارُ السَّلامِ، حَيِّنا رَبَّنا مِنْكَ بِالسَّلامِ . اللّٰهُمَّ إِنِّي صَلَّيْتُ هٰذِهِ الصَّلاةَ ابْتِغاءَ رَحْمَتِكَ وَرِضْوانِكَ وَمَغْفِرَتِكَ وَتَعْظِيماً لِمَسْجِدِكَ . اللّٰهُمَّ فَصَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَارْفَعْها فِي عِلِّيِّينَ وَتَقَبَّلْها مِنِّي يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
خدایا تویی سلام و از توست سلام و به تو برمی‌گردد سلام و خانه توست خانه‌ی سلام، پروردگارا تحیت ده ما را از جانب خود به سلام؛ خدایا من این نماز را فقط برای طلب رحمت و رضوان و آمرزشت و به خاطر تعظیم مسجدت خواندم؛ خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و این نماز را در محل بلند بهشت بالا ببر و از من بپذیر، ای مهربان‌ترین مهربانان.
مؤلف گوید: این مقام را که «دکة المعراج» گفته‌اند و ظاهراً به ملاحظه آن است که در شب معراج رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) از خدا اذن طلبید و در این محلّ فرود آمد و دو رکعت نماز خواند، البته در اول فصل به «روایت آن» اشاره شد.
اعمال ستون هفتم:
این محلّ مقامی است که حق‌تعالی در آن، توفیق توبه و بازگشت را به آدم (ع) داد، پس به سوی آن برو و جلوی آن رو به قبله بایست و بگو:
بِسْمِ اللّٰهِ، وَبِاللّٰهِ، وَعَلَىٰ مِلَّةِ رَسُولِ اللّٰهِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَلَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ، مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَىٰ أَبِينا آدَمَ وَأُمِّنا حَوَّاءَ، السَّلامُ عَلَىٰ هابِيلَ الْمَقْتُولِ ظُلْماً وَعُدْواناً عَلَىٰ مَواهِبِ اللّٰهِ وَرِضْوانِهِ، السَّلامُ عَلَىٰ شَيْثٍَ صَفْوَةِ اللّٰهِ الْمُخْتارِ الْأَمِينِ وَعَلَى الصَِّفْوَةِ الصَّادِقِينَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ الطَّيِّبِينَ أَوَّلِهِمْ وَآخِرِهِمْ، السَّلامُ عَلَىٰ إِبْراهِيمَ وَ إِسْماعِيلَ وَ إِسْحاقَ وَيَعْقُوبَ وَعَلَىٰ ذُرِّيَّتِهِمُ الْمُخْتارِينَ، السَّلامُ عَلَىٰ مُوسىٰ كَلِيمِ اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَىٰ عِيسىٰ رُوحِ اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَىٰ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللّٰهِ خاتَِمِ النَّبِيِّينَ، السَّلامُ عَلَىٰ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَذُرِّيَّتِهِ الطَّيِّبِينَ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَكاتُهُ، السَّلامُ عَلَيْكُمْ فِي الْأَوَّلِينَ، السَّلامُ عَلَيْكُمْ فِي الْآخِرينِ، السَّلامُ عَلىٰ فاطِمَةَ الزَّهْراءِ، السَّلامُ عَلَى الْأَئِمَّةِ الْهادِينَ شُهَداءِ اللّٰهِ عَلَىٰ خَلْقِهِ، السَّلامُ عَلَى الرَّقِيبِ الشَّاهِدِ عَلَى الْأُمَمِ لِلّٰهِ رَبِّ الْعالَمِينَ.
به نام خدا و با خدا و بر آیین رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش باد) و معبودی جز خدا نیست، محمّد رسول خداست؛ سلام بر پدرمان آدم و مادرمان حوا و سلام بر هابیل، کشته شده به ستم و دشمنی از روی حسادت قابیل بر عطاهای خدا و خشنودی حق نسبت به او، سلام بر شیث برگزیده خدا، آن انتخاب شده امین و برگزیده صادقان از نسل پاکش از آغاز و انجامشان؛ سلام بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و بر نسل انتخاب شده آنان؛ سلام بر موسی هم‌سخن خدا، سلام بر عیسی روح خدا، سلام بر محمّد بن عبدالله خاتم پیامبران، سلام بر امیرمؤمنان و نسل پاکش و رحمت و برکات خدا بر او باد، سلام بر شما در پیشینیان، سلام بر شما در پسینیان، سلام بر فاطمه زهرا، سلام بر امامان هدایت کننده، گواهان خدا بر بندگانش، سلام بر دیده‌بان و گواه بر امّت‌ها برای خدا پروردگار جهانیان.
سپس نزد این ستون چهار رکعت نماز بخوان، در رکعت اول
«حمد» و
«قدر» و در رکعت دوم
«حمد» و
«توحید» و در رکعت سوم و چهارم هم به همین ترتیب عمل کن، پس از فراغت از چهار رکعت و «تسبیح حضرت زهرا» بگو:
اللّٰهُمَّ إِنْ كُنْتُ قَدْ عَصَيْتُكَ فَإِنِّي قَدْ أَطَعْتُكَ فِي الْإِيمانِ مِنِّي بِكَ مَنّاً مِنْكَ عَلَيَّ لَامَنّاً مِنِّي عَلَيْكَ ، وَأَطَعْتُكَ فِي أَحَبِّ الْأَشْيَاءِ لَكَ لَمْ أَتَّخِذْ لَكَ وَلَداً، وَلَمْ أَدْعُ لَكَ شَرِيكاً، وَقَدْ عَصَيْتُكَ فِي أَشْياءَ كَثِيرَةٍ عَلَىٰ غَيْرِ وَجْهِ الْمُكابَرَةِ لَكَ وَلَا الْخُرُوجِ عَنْ عُبُودِيَّتِكَ، وَلَا الْجُحُودِ لِرُبُوبِيَّتِكَ، وَلَكِنِ اتَّبَعْتُ هَوايَ وَأَزَلَّنِي الشَّيْطانُ بَعْدَ الْحُجَّةِ عَلَيَّ وَالْبَيانِ، فَإِنْ تُعَذِّبْنِي فَبِذُنُوبِي غَيْرَ ظالِمٍ لِي، وَ إِنْ تَعْفُ عَنِّي وَتَرْحَمْنِي فَبِجُودِكَ وَكَرَمِكَ يَا كَرِيمُ . اللّٰهُمَّ إِنَّ ذُنُوبِي لَمْ يَبْقَ لَها إِلّا رَجاءُ عَفْوِكَ وَقَدْ قَدَّمْتُ آلَةَ الْحِرْمانِ، فَأَنَا أَسْأَلُكَ اللَّهُمَّ مَا لَا أَسْتَوْجِبُهُ، وَأَطْلُبُ مِنْكَ مَا لَاأَسْتَحِقُّهُ . اللّٰهُمَّ إِنْ تُعَذِّبْنِي فَبِذُنُوبِي وَلَمْ تَظْلِمْنِي شَيْئاً، وَ إِنْ تَغْفِرْ لِي فَخَيْرُ راحِمٍ أَنْتَ يَا سَيِّدِي؛
خدایا اگر کسی بوده‌ام که تو را معصیت کردم، در مقابل اطاعتت کردم در ایمانم به تو، از باب منّتی که از سوی تو بر من است نه منّتی که از من بر توست و اطاعتت کردم در محبوب‌ترین چیزها پیش تو آن اینکه مانند بی‌خردان فرزندی برای تو نگرفتم و شریکی برایت نخواندم، البته در بسیاری از امور معصیت تو را مرتکب شدم نه از روی عناد و دشمنی و نه از باب بیرون رفتن از عرصۀ بندگی‌ات و نه از جهت انکار مقام ربوبیتت، بلکه هوای نفسم را پیروی کردم و شیطان مرا لغزاند، آن هم بعد از حجّت و بیان تو بر من، پس اگر عذابم کنی، به خاطر گناهانم می‌باشد و در این عذاب ستمکار به من نیستی و اگر از من گذشت کنی و ترحّم فرمایی فقط از روی جود و کرم توست ای کریم. خدایا برای گناهانم نمانده، مگر امید بخشیدنت و اینک تقدیم می‌کنم ابزار محرومیت را که تهیدستی و نیاز من است، پس از تو خواستارم چیزی را که سزاوار آن نیستم و از تو می‌خواهم آنچه را که مستحقّش نمی‌باشم. خدایا اگر عذابم کنی به گناهانم عذاب کردی و هیچ ستمی بر من روا نداشتی و اگر مرا بیامرزی پس تو بهترین رحم‌کنندگانی ای آقای من؛
اللّٰهُمَّ أَنْتَ أَنْتَ وَأَنَا أَنَا، أَنْتَ الْعَوَّادُ بِالْمَغْفِرَةِ، وَأَنَا الْعَوَّادُ بِالذُّنُوبِ، وَأَنْتَ الْمُتَفَضِّلُ بِالْحِلْمِ، وَأَنَا الْعَوَّادُ بِالْجَهْلِ . اللّٰهُمَّ فَإِنِّي أَسْأَلُكَ يَا كَنْزَ الضُّعَفاءِ، يَا عَظِيمَ الرَّجاءِ، يَا مُنْقِذَ الْغَرْقىٰ، يَا مُنْجِيَ الْهَلْكىٰ، يَا مُمِيتَ الْأَحْياءِ، يَا مُحْيِيَ الْمَوْتىٰ، أَنْتَ اللّٰهُ لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ، أَنْتَ الَّذِي سَجَدَ لَكَ شُعاعُ الشَّمْسِ، وَدَوِيُّ الْماءِ، وَحَفِيفُ الشَّجَرِ، وَنُورُ الْقَمَرِ، وَظُلْمَةُ اللَّيْلِ، وَضَوْءُ النَّهارِ، وَخَفَقانُ الطَّيْرِ، فَأَسْأَلُكَ اللَّهُمَّ يَا عَظِيمُ بِحَقِّكَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الصَّادِقِينَ، وَبِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الصَّادِقِينَ عَلَيْكَ، وَبِحَقِّكَ عَلَىٰ عَلِيٍّ، وَبِحَقِّ عَلِيٍّ عَلَيْكَ، وَبِحَقِّكَ عَلَىٰ فاطِمَةَ، وَبِحَقِّ فاطِمَةَ عَلَيْكَ؛
خدایا تو تویی و من منم، تو بسیار بازگشت کننده به آمرزشی و من بسیار بازگشت کننده به گناهانم و تو محبت کننده‌ای از روی بردباری و من بازگشت‌کننده‌ام به گناهم از روی نادانی؛ خدایا پس من از تو درخواست می‌کنم ای گنج ناتوانان، ای بزرگ امید، ای رهاننده غریقان، ای نجات‌دهندۀ هلاک‌شدگان، ای میراننده زندگان، ای زنده‌کننده مردگان، تویی خدایی که معبودی جز تو نیست، تویی آنکه برایت سجده کرد شعاع خورشید و خروش آب و صدای درخت و نور ماه و تاریکی شب و روشنایی روز و حرکت بال پرندگان، بنابراین از تو می‌خواهم خدایا، ای بزرگ به حقی که بر محمّد و خاندان صادقش داری و به حقّی که محمّد و خاندان صادقش بر تو دارند و به حق تو بر علی و به حق علی بر تو و به حق تو بر فاطمه و به حق فاطمه بر تو؛
وَبِحَقِّكَ عَلَى الْحَسَنِ، وَبِحَقِّ الْحَسَنِ عَلَيْكَ، وَبِحَقِّكَ عَلَىٰ الْحُسَيْنِ، وَبِحَقِّ الْحُسَيْنِ عَلَيْكَ، فَإِنَّ حُقُوقَهُمْ عَلَيْكَ مِنْ أَفْضَلِ إِنْعامِكَ عَلَيْهِمْ، وَبِالشَّأْنِ الَّذِي لَكَ عِنْدَهُمْ، وَبِالشَّأْنِ الَّذِي لَهُمْ عِنْدَكَ، صَلِّ عَلَيْهِمْ يَا رَبِّ صَلاةً دائِمَةً مُنْتَهىٰ رِضاكَ، وَاغْفِرْ لِي بِهِمُ الذُّنُوبَ الَّتِي بَيْنِي وَبَيْنَكَ، وَأَرْضِ عَنِّي خَلْقَكَ، وَأَتْمِمْ عَلَيَّ نِعْمَتَكَ كَما أَتْمَمْتَها عَلىٰ آبائِي مِنْ قَبْلُ، وَلَا تَجْعَلْ لِأَحَدٍ مِنَ الْمَخْلُوقِينَ عَلَيَّ فِيهَا امْتِناناً، وَامْنُنْ عَلَيَّ كَما مَنَنْتَ عَلىٰ آبائِي مِنْ قَبْلُ يَا كهيعص . اللّٰهُمَّ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فَاسْتَجِبْ لِي دُعَائِي فِيما سَأَلتُ، يَا كَرِيمُ يَا كَرِيمُ يَا كَرِيمُ.
و به حق تو بر حسن و به حق حسن بر تو و به حق تو بر حسین و به حق حسین بر تو که حقوق ایشان بر تو از برترین نعمت دادن، نعمت دادن تو بر آن‌هاست و به حق جایگاهی که برای تو نزد ایشان است و به جایگاهی که برای آنان نزد توست بر ایشان درود فرست ای پروردگار، درودی پاینده تا نهایت خشنودی‌ات و به حق آنان بر من بیامرز گناهانی را که بین من و توست و بندگانت را از من راضی کن و نعمتت را بر من کامل فرما، چنان‌که از پیش، بر پدرانم کامل کردی و برای احدی از بندگانت در آن بر من منّتی قرار مده و بر من منّت نه، چنان‌که از پیش بر پدرانم منّت نهادی، ای کهیعص؛ خدایا چنان‌که بر محمّد و خاندانش درود می‌فرستی، دعایم را در آنچه از تو درخواست کردم اجابت کن، ای کریم، ای کریم، ای کریم.
پس به سجده برو و در سجده بگو:
يَا مَنْ يَقْدِرُ عَلَىٰ حَوائِجِ السَّائِلِينَ، وَيَعْلَمُ مَا فِي ضَمِيرِ الصَّامِتِينَ، يَا مَنْ لَايَحْتاجُ إِلَى التَّفْسِيرِ، يَا مَنْ يَعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِي الصُّدُورُ، يَا مَنْ أَنْزَلَ الْعَذابَ عَلَىٰ قَوْمِ يُونُسَ وَهُوَ يُرِيدُ أَنْ يُعَذِّبَهُمْ فَدَعَوْهُ وَتَضَرَّعُوا إِلَيْهِ فَكَشَفَ عَنْهُمُ الْعَذابَ وَمَتَّعَهُمْ إِلىٰ حِينٍ، قَدْ تَرىٰ مَكانِي، وَتَسْمَعُ دُعائِي، وَتَعْلَمُ سِرِّي وَعَلانِيَتِي وَحالِي صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاكْفِنِي مَا أَهَمَّنِي مِنْ أَمْرِ دِينِي وَ دُنْيايَ وَ آخِرَتِي.
ای آنکه بر برآوردن حاجات خواهندگان قدرت دارد و آنچه در باطن لب فروبستگان است می‌داند، ای به آنکه به تفسیر محتاج نمی‌گردد، ای آنکه می‌داند خیانت دیده‌ها را و آنچه سینه‌ها پنهان کند، ای آنکه عذاب را بر قوم یونس فرو فرستاد و اراده داشت آنان را عذاب کند، ولی او را خواندند و به درگاهش زاری کردند پس عذاب را از آنان برطرف ساخت و تا مدّتی از زندگی بهره‌مندشان ساخت، البته جایم را می‌بینی و دعایم را می‌شنوی و نهان و آشکار حالم را می‌دانی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بازدار کن از آنچه به اندوهم برده، از کار دین و دنیا و آخرتم.
پس «هفتاد مرتبه» بگو « یَا سَیِّدِی» آنگاه سر از سجده بردار و بگو:
يَا رَبِّ أَسْأَلُكَ بَرَكَةَ هٰذَا الْمَوْضِعِ وَبَرَكَةَ أَهْلِهِ، وَأَسْأَلُكَ أَنْ تَرْزُقَنِي مِنْ رِزْقِكَ رِزْقاً حَلالاً طَيِّباً تَسُوقُهُ إِلَيَّ بِحَوْلِكَ وَقُوَّتِكَ وَأَنَا خَائِضٌ فِي عافِيَةٍ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
پروردگارا از تو می‌خواهم برکت این جایگاه و برکت اهلش را و از تو می‌خواهم که نصیبم کنی از روزی‌ات روزی حلال و پاکیزه که سوق دهی آن را به سوی من، به قدرت و نیرویت، درحالی‌که من در تندرستی کامل فرو رفته باشم ای مهربان‌ترین مهربانان.
نویسنده گوید: در کتاب «مزار قدیم» در دعای این مقام بعد از «یَا کَرِیمُ یَا کَرِیمُ یَا کَرِیمُ» و پیش از سجده ذکر شده دعای «اللّٰهُمَّ یَا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَکارِهِ» که از دعاهای سجّادیه است و متن آن در باب اول در ضمن دعاهای ایمنی از شرّ دشمنان و بلاها و ترس گذشت. پس از آن فرمود: آنگاه بگو:
اللّٰهُمَّ إِنَّكَ تَعْلَمُ وَلَا أَعْلَمُ، وَتَقْدِرُ وَلَا أَقْدِرُ، وَأَنْتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ، صَلِّ اللَّهُمَّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِي وَارْحَمْنِي، وَتَجاوَزْ عَنِّي، وَتَصَدَّقْ عَلَيَّ مَا أَنْتَ أَهْلُهُ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
خدایا تو می‌دانی و من نمی‌دانم و تو می‌توانی و من نمی‌توانم و تو دانای غیب‌هایی، خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بیامرز و به من رحم کن و از من درگذر و بر من تصدّق کن آنچه را تو سزاوار آنی، ای مهربان‌ترین مهربانان.
سپس به سجده برو و بگو: «یَا مَنْ یَقْدِرُ عَلَىٰ حَوائِجِ السَّائِلِینَ» تا آخر دعا.
و نیز آگاه باش روایات بسیار در برتری و مزیت ستون هفتم وارد شده.
شیخ کلینی به سند معتبر روایت کرده: امیرمؤمنان(علیه‌السلام) رو به این ستون نماز می‌خواند و چنان نزدیک به آن می‌ایستاد که بین آن حضرت و ستون فاصله در حدّی بود که بزی عبور کند.
و در روایت معتبر دیگر وارد شده: هر شب شصت هزار فرشته، از عالم بالا نازل می‌شوند و کنار ستون هفتم نماز می‌خوانند و این به صورتی است که تا قیامت به هر شصت هزار نفر یک بار نوبت می‌رسد و فرصتی برای مراجعه دوبارۀ آنان نیست.
در حدیث معتبر از امام صادق(علیه‌السلام) آمده: که ستون هفتم مقام حضرت ابراهیم است.
شیخ کلینی در کتاب کافی به سند صحیح از ابو اسماعیل سرّاج روایت کرده: معاویه بن وهب دست مرا گرفت و گفت: ابوحمزه ثمالی دست مرا گرفت و گفت: اصبغ بن نباته دست مرا گرفت و ستون هفتم را به من نشان داد و گفت: این ستون مقام حضرت امیرمؤمنان است که نزد آن نماز می‌خواند و امام مجتبی(علیه‌السلام) کنار ستون پنجم نماز می‌خواند و وقتی امیرمؤمنان حضور نداشت، امام مجتبی(علیه‌السلام) به جای آن حضرت نماز می‌خواند و آن از درب کِنده است در هر صورت، اخبار در فضیلت این ستون بسیار است و بنای ما بر اختصار می‌باشد.
اعمال ستون پنجم:
از جمله مواضع ممتاز مسجد کوفه «ستون پنجم» است که باید کنار آن نماز بخوانند و حاجات خود را از خدا بطلبند زیرا در روایات معتبر وارد شده: محلّ نماز حضرت ابراهیم خلیل بوده و با روایات دیگر منافات ندارد، زیرا ممکن است آن حضرت در همه این مواضع نماز خوانده باشد.
در حدیث معتبر از امام صادق(علیه‌السلام) روایت شده: ستون پنجم مقام جبرییل است و از روایت بخش گذشته استفاده می‌شود که مقام امام مجتبی(علیه‌السلام) است، در نهایت آنچه از احادیث فهمیده می‌شود، این است که، محل ستون هفتم و پنجم از سایر مکان‌های مسجد برجسته و برتر است.
سید ابن طاووس گفته: نزد ستون پنجم دو رکعت نماز بخوان به
«حمد» و هر سوره‌ای که خواهی و پس از سلام و تسبیح بگو:
اللّٰهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِجَمِيعِ أَسْمائِكَ كُلِّها مَا عَلِمْنا مِنْها وَمَا لَانَعْلَمُ، وَأَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْعَظِيمِ الْأَعْظَمِ الْكَبِيرِ الْأَكْبَرِ الَّذِي مَنْ دَعاكَ بِهِ أَجَبْتَهُ، وَمَنْ سَأَلَكَ بِهِ أَعْطَيْتَهُ، وَمَنِ اسْتَنْصَرَكَ بِهِ نَصَرْتَهُ، وَمَنِ اسْتَغْفَرَكَ بِهِ غَفَرْتَ لَهُ، وَمَنِ اسْتَعانَكَ بِهِ أَعَنْتَهُ، وَمَنِ اسْتَرْزَقَكَ بِهِ رَزَقْتَهُ، وَمَنِ اسْتَغاثَكَ بِهِ أَغَثْتَهُ، وَمَنِ اسْتَرْحَمَكَ بِهِ رَحِمْتَهُ، وَمَنِ اسْتَجارَكَ بِهِ أَجَرْتَهُ، وَمَنْ تَوَكَّلَ عَلَيْكَ بِهِ كَفَيْتَهُ، وَمَنِ اسْتَعْصَمَكَ بِهِ عَصَمْتَهُ، وَمَنِ اسْتَنْقَذَكَ بِهِ مِنَ النَّارِ أَنْقَذْتَهُ؛
خدایا از تو می‌خواهم به حق تمام نام‌هایت آنچه از آن‌ها دانسته‌ایم و آنچه نمی‌دانیم و از تو می‌خواهم به حق نام بزرگ و بزرگ‌ترت و کبیر و اکبرت که هرکس تو را به آن خواند، پاسخش را دادی و هرکه به آن از تو درخواست کرد عطایش نمودی و هرکه به آن از تو یاری طلبید یاری‌اش کردی و هرکه به آن از تو آمرزش خواست او را آمرزیدی و هرکه به آن از تو کمک خواست کمکش کردی و هرکه به آن از تو درخواست روزی کرد روزی‌اش دادی و هرکه به آن از تو فریادرسی طلبید به فریادش رسیدی و هرکه به آن از تو رحم خواست رحمتش فرمودی و هرکه به آن از تو پناه جست پناهش دادی و هرکه به آن بر تو توکل کرد، کفایتش نمودی و هرکه به آن از تو نگهداری خواست، نگهداری‌اش کردی و هرکه به آن از تو رهایی از آتش خواست نجاتش دادی؛
وَمَنِ اسْتَعْطَفَكَ بِهِ تَعَطَّفْتَ لَهُ، وَمَنْ أَمَّلَكَ بِهِ أَعْطَيْتَهُ، الَّذِي اتَّخَذْتَ بِهِ آدَمَ صَفِيّاً، وَنُوحاً نَجِيّاً، وَ إِبْراهِيمَ خَلِيلاً، وَمُوسىٰ كَلِيماً، وَعِيسىٰ رُوحاً، وَمُحَمَّداً حَبِيباً، وَعَلِيّاً وَصِيّاً صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ أَنْ تَقْضِيَ لِي حَوائِجِي، وَتَعْفُوَ عَمَّا سَلَفَ مِنْ ذُنُوبِي، وَتَتَفَضَّلَ عَلَيَّ بِما أَنْتَ أَهْلُهُ وَلِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِناتِ لِلدُّنْيا وَالْآخِرَةِ، يَامُفَرِّجَ هَمِّ الْمَهْمُومِينَ، وَيَا غِياثَ الْمَلْهُوفِينَ، لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ سُبْحانَكَ يَا رَبَّ الْعالَمِينَ.
و هرکه به آن از تو تقاضای مهر و عاطفه کرد، به او مهر و عاطفه ورزیدی و هرکه به آن تو را آرزو کرد، عطایش کردی، نامی که با آن آدم را برگزیده و نوح را رهایی یافته و ابراهیم را دوست و موسی را هم‌سخن و عیسی را روح و محمّد را محبوب و علی را جانشین برگرفتی، درود خدا بر همه آنان به حق آن نام‌ها که حاجاتم را برآوری و از آنچه از گناهان از من گذشته درگذری و بر من لطف و محبت کنی به آنچه تو سزاوار آنی و نیز به همۀ مردان و زنان با ایمان در دنیا و آخرت، ای زداینده اندوه اندوهگینان، ای فریادرس غم‌دیدگان، معبودی جز تو نیست، منزّهی توای پروردگار جهانیان.
نویسنده گوید: از امام صادق(علیه‌السلام) روایت شده: به بعضی از اصحاب خود فرمودند: نزد ستون پنجم دو رکعت نماز بخوان که آن مصلاّی ابراهیم است و بگو: «السَّلامُ عَلَىٰ أَبِینا آدَمَ وَ أُمِّنا حَوَّاءَ..»تا آخر، نزدیک به آنچه که کنار ستون هفتم، به طرف قبله خواندی.
اعمال ستون سوم که مقام حضرت زین‌العابدین (علیه‌السلام) است:
آنگاه به جانب «دکه زین‌العابدین»(علیه‌السلام) حرکت کن و آن در کنار «ستون سوم» است، از سوی متصّل به باب کنده.
نویسنده گوید: این مقام از طرف قبله برابر با دکه باب امیرمؤمنان و از طرف غرب مقابل با باب کنده بوده که مسدود شده است و گفته شده که شایسته است نماز به اندازه پنج زراع دورتر از ستون خوانده شود، زیرا دکه در آن محل بوده است.
به هر حال در آنجا دو رکعت نماز به
«حمد» و هر سوره‌ای که خواهی بخوان و پس از سلام و «تسبیح حضرت زهرا» بگو:
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ، اللّٰهُمَّ إِنَّ ذُنُوبِي قَدْ كَثُرَتْ وَلَمْ يَبْقَ لَها إِلّا رَجاءُ عَفْوِكَ، وَقَدْ قَدَّمْتُ آلَةَ الْحِرْمانِ إِلَيْكَ، فَأَنَا أَسْأَلُكَ اللّٰهُمَّ مَا لَاأَسْتَوْجِبُهُ، وَأَطْلُبُ مِنْكَ مَا لَاأَسْتَحِقُّهُ . اللّٰهُمَّ إِنْ تُعَذِّبْنِي فَبِذُنُوبِي وَلَمْ تَظْلِمْنِي شَيْئاً، وَ إِنْ تَغْفِرْ لِي فَخَيْرُ راحِمٍ أَنْتَ يَا سَيِّدِي . اللّٰهُمَّ أَنْتَ أَنْتَ وَأَنَا أَنَا، أَنْتَ الْعَوَّادُ بِالْمَغْفِرَةِ، وَأَنَا الْعَوَّادُ بِالذُّنُوبِ، وَأَنْتَ الْمُتَفَضِّلُ بِالْحِلْمِ، وَأَنَا الْعَوَّادُ بِالْجَهْلِ . اللّٰهُمَّ فَإِنِّي أَسْأَلُكَ يَا كَنْزَ الضُّعَفَاءِ، يَا عَظِيمَ الرَّجَاءِ، يَا مُنْقِذَ الْغَرْقَىٰ، يَا مُنْجِيَ الْهَلْكىٰ، يَا مُمِيتَ الْأَحْيَاءِ، يَا مُحْيِيَ الْمَوْتىٰ، أَنْتَ اللّٰهُ الَّذِي لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ، أَنْتَ الَّذِي سَجَدَ لَكَ شُعاعُ الشَّمْسِ، وَنُورُ الْقَمَرِ، وَظُلْمَةُ اللَّيْلِ، وَضَوْءُ النَّهارِ، وَخَفَقانُ الطَّيْرِ؛
به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانی‌اش همیشگی است، خدایا گناهانم زیاد شده و برای آن‌ها جز امیدت گذشتت نمانده، اکنون ابزار محرومیت را که تهیدستی و نیازمندی است تقدیم کردم، خدایا از تو می‌خواهم آنچه را سزاوارش نیستم و از تو می‌طلبم آنچه را مستحقّش نمی‌باشم؛ خدایا اگر عذابم کنی علّت عذاب گناهان من است، به من هیچ ستمی نکردی و اگر مرا ببخشی، پس تو بهترین رحم‌کنندگانی، ای آقای من، خدایا تو تویی و من منم، تو بسیار خوگرفته به آمرزشی و من بسیار خوگرفته به گناهانم، تویی که لطف و محبت می‌کنی به بردباری، منم که بسیار خوگرفته‌ام به نادانی؛ خدایا از تو می‌خواهم ای گنج ناتوانان، ای بزرگ امید، ای دستگیر غریقان، ای نجات‌دهنده هلاک‌شدگان، ای میراننده زندگان، ای زنده‌کننده مردگان، تویی خدایی که معبودی جز تو نیست، تویی که سجده کرد برایت شعاع خورشید و نور ماه و تاریکی شب و روشنی روز و حرکت بال پرندگان؛
فَأَسْأَلُكَ اللّٰهُمَّ يَا عَظِيمُ بِحَقِّكَ يَا كَرِيمُ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الصَّادِقِينَ، وَبِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الصَّادِقِينَ عَلَيْكَ، وَبِحَقِّكَ عَلَىٰ عَلِيٍّ، وَبِحَقِّ عَلِيٍّ عَلَيْكَ، وَبِحَقِّكَ عَلَىٰ فاطِمَةَ، وَبِحَقِّ فاطِمَةَ عَلَيْكَ، وَبِحَقِّكَ عَلَى الْحَسَنِ، وَبِحَقِّ الْحَسَنِ عَلَيْكَ، وَبِحَقِّكَ عَلَى الْحُسَيْنِ، وَبِحَقِّ الْحُسَيْنِ عَلَيْكَ، فَإِنَّ حُقُوقَهُمْ مِنْ أَفْضَلِ إِنْعامِكَ عَلَيْهِمْ، وَبِالشَّأْنِ الَّذِي لَكَ عِنْدَهُمْ، وَبِالشَّأْنِ الَّذِي لَهُمْ عِنْدَكَ، صَلِّ يَا رَبِّ عَلَيْهِمْ صَلاةً دائِمَةً مُنْتَهىٰ رِضاكَ، وَاغْفِرْ لِي بِهِمُ الذُّنُوبَ الَّتِي بَيْنِي وَبَيْنَكَ، وَأَتْمِمْ نِعْمَتَكَ عَلَيَّ كَما أَتْمَمْتَها عَلىٰ آبائِي مِنْ قَبْلُ يَا كهٰيٰعص . اللّٰهُمَّ كَما صَلَّيْتَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ فَاسْتَجِبْ لِي دُعَائِي فِيمَا سَأَلْتُكَ.
از تو می‌خواهم ای بزرگ، به حق تو ای کریم بر محمّد و اهل‌بیت صادقش و به حق محمّد و اهل‌بیت صادقش بر تو و به حق تو بر علی و به حق علی بر تو و به حق تو بر فاطمه و به حق فاطمه بر تو و به حق تو بر حسن و به حق حسن بر تو و به حق تو بر حسین و به حق حسین بر تو، همانا حقوق ایشان از برترین نعمت‌بخشی‌های تو بر آنان است و به حق جایگاهی که برای تو نزد آنان است و جایگاهی که برای آنان نزد توست، درود فرست ای پروردگار بر ایشان، درودی دائمی تا نهایت خشنودی‌ات و به حق ایشان گناهانی که بین من و توست بر من ببخش و نعمتت را بر من کامل کن چنان‌که بر پدرانم از پیش کامل کردی ای کهیعص. خدایا چنان‌که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستادی، در آنچه از تو خواستم دعایم را اجابت کن.
پس به سجده برو و طرف راست صورت را بر زمین بگذار و بگو:
يَا سَيِّدِي يَا سَيِّدِي يَا سَيِّدِي، صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَاغْفِرْ لِي وَاغْفِرْ لِي.
ای آقای من، ای آقای من، ای آقای من، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بیامرز و مرا بیامرز.
و این کلمات را با فروتنی و گریه بسیار بگو، آنگاه طرف چپ صورت را بر زمین بگذار و باز این کلمات را بگو، پس دعا کن به آنچه که خواهی.
نویسنده گوید: بر پایه بعضی مجموعه‌های غیر معتبر، مشهوری بین مردم آن است که در این مقام بجا می‌آورند عملی را که امام صادق(علیه‌السلام) به یکی از اصحاب خود آموخت، ولی این عمل مقید به این مقام نیست؛ و کیفیت آن این است که از آن حضرت نقل‌شده که به بعضی از اصحاب خود فرمودند: آیا بامداد دنبال حاجتی نمی‌روی که به مسجد بزرگ کوفه گذر کنی؟ عرض کرد چرا؛ فرمود: در آن مسجد چهار رکعت نماز بخوان و بگو:
إِلٰهِي إِنْ كُنْتُ قَدْ عَصَيْتُكَ فَإِنِّي قَدْ أَطَعْتُكَ فِي أَحَبِّ الْأَشْياءِ إِلَيْكَ لَمْ أَتَّخِذْ لَكَ وَلَداً وَلَمْ أَدْعُ لَكَ شَرِيكاً، وَقَدْ عَصَيْتُكَ فِي أَشْياءَ كَثِيرَةٍ عَلَىٰ غَيْرِ وَجْهِ الْمُكابَرَةِ لَكَ، وَلَا الاسْتِكْبارِ عَنْ عِبادَتِكَ، وَلَا الْجُحُودِ لِرُبُوبِيَّتِكَ، وَلَا الْخُرُوجِ عَنِ الْعُبُودِيَّةِ لَكَ، وَلَكِنِ اتَّبَعْتُ هَوايَ وَأَزَلَّنِيَ الشَّيْطانُ بَعْدَ الْحُجَّةِ وَالْبَيانِ، فَإِنْ تُعَذِّبْنِي فَبِذُنُوبِي غَيْرَ ظالِمٍ أَنْتَ لِي، وَ إِنْ تَعْفُ عَنِّي وَتَرْحَمْنِي فَبِجُودِكَ وَكَرَمِكَ يَا كَرِيمُ.
معبودم اگر من کسی بوده‌ام که تو را معصیت کردم، در مقابل در محبوب‌ترین چیزها به نزد تو اطاعتت کردم و آن اینکه در اعتقادم برای تو فرزندی نگرفتم و شریک برایت نخواندم البته در بسیاری از امور معصیت تو را کرده‌ام، نه به رسم دشمنی با تو و نه از باب تکبّر کردن از بندگی‌ات و نه از جهت انکار ربوبّیت و نه به خاطر خروج از عرصه بندگی، ولی از هوای نفسم پیروی کرده‌ام و بعد از برهان و بیان، شیطان مرا لغزاند، در نتیجه اگر عذابم کنی، به گناهانم عذابم کردی و ستمکار بر من نیستی و اگر از من گذشت کنی و به من ترحّم فرمایی به جود و کرمت با من معامله کردی ای کریم.
و همچنین می‌گویی:
غَدَوْتُ بِحَوْلِ اللّٰهِ وَقُوَّتِهِ، غَدَوْتُ بِغَيْرِ حَوْلٍ مِنِّي وَلَا قُوَّةٍ، وَلَكِنْ بِحَوْلِ اللّٰهِ وَقُوَّتِهِ، يَا رَبِّ أَسْأَلُكَ بَرَكَةَ هٰذَا الْبَيْتِ وَبَرَكَةَ أَهْلِهِ، وَأَسْأَلُكَ أَنْ تَرْزُقَنِي رِزْقاً حَلالاً طَيِّباً تَسُوقُهُ إِلَيَّ بِحَوْ لِكَ وَقُوَّتِكَ وَأَنَا خائِضٌ فِي عَافِيَتِكَ.
صبح کردم به نیرو و قدرت خدا، صبح کردم بدون نیرو و قوّت خویش، ولی به نیرو و قدرت خدا، ای پروردگار از تو می‌خواهم برکت این خانه و اهلش را و از تو می‌خواهم که روزی حلال و پاکیزه نصیبم کنی که مرا به سوی نیرو و قدرت تو سوق دهد درحالی‌که من در سلامتی کاملت غوطه‌ور باشم.
شیخ شهید و محمّد بن مشهدی این عمل را برای صحن مسجد پس از عمل ستون چهارم ذکر کرده‌اند: در دو رکعت اول
«حمد» و
«توحید» و در دو رکعت دیگر
«حمد» و
«اِنّا اَنزَلناهُ» و پس از سلام، «تسبیح حضرت زهرا» را بگو.
در حدیث معتبر از ابوحمزه ثمالی روایت شده: که روزی در مسجد کوفه نشسته بودم، ناگاه دیدم شخصی از درِ کِنده وارد شد، از همه کس خوش‌روتر و خوشبوتر و پاکیزه جامه‌تر عمامه به سر بسته و پیراهن و بالاپوش گشاد آستین پوشیده و یک جفت کفش عربی در پای مبارکش بود؛ کفش را از پا درآورد و نزد ستون هفتم ایستاد و دست‌ها را تا برابر گوش بالا برد و تکبیری گفت که تمام موهای من از حیرت و شگفتی آن راست ایستاد؛
پس چهار رکعت نماز خواند و رکوع و سجودش را نیکو انجام داد، سپس این دعا را خواند: «إِلٰهِی إِنْ کُنْتُ قَدْ عَصَیْتُکَ» دعا را ادامه داد تا رسید به «یا کَرِیمُ»؛ در اینجا به سجده رفت و مکرّر «یا کَرِیمُ» گفت به اندازه‌ای که یک نفس را پر کند.
آنگاه در سجده‌اش گفت: «یا مَنْ یَقْدِرُ عَلىٰ حَوائِجِ السّائِلِینَ» و دعا را ادامه داد تا «هفتاد مرتبه» «یا سَیِّدِی» که در «اعمال ستون هفتم» ذکر شد، چون سر از سجده برداشت و من به دقّت نگاه کردم، دیدم حضرت زین‌العابدین(علیه‌السلام) است؛ دست‌های مبارکش را بوسیدم و پرسیدم برای چه اینجا آمدید؟ فرمود: برای آنچه دیدی یعنی نماز در مسجد کوفه.
در روایتی که در «پانوشت زیارت هفتم» نقل کردم این مطلب هم بود که ابوحمزه را با خود به زیارت امیرمؤمنان برد.
اعمال «باب الفرج» معروف به مقام نوح(علیه‌السلام):
چون از عمل ستون سوم فارغ شدی، به دکه باب امیرمؤمنان برو و آن آلونکی است متصّل به دری که از مسجد، به سوی خانه امیرمؤمنان باز می‌شده است. پس چهار رکعت نماز بخوان به
«حمد» و هر سوره که خواستی، چون فارغ شدی «تسبیح حضرت زهرا» را بجا آورد و بگو:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اقْضِ حَاجَتِي يَا اللَّهُ، يَا مَنْ لا يَخِيبُ سَائِلُهُ، وَ لا يَنْفَدُ نَائِلُهُ، يَا قَاضِيَ الْحَاجَاتِ، يَا مُجِيبَ الدَّعَوَاتِ، يَا رَبَّ الْأَرَضِينَ وَ السَّمَاوَاتِ، يَا كَاشِفَ الْكُرُبَاتِ، يَا وَاسِعَ الْعَطِيَّاتِ، يَا دَافِعَ النَّقِمَاتِ، يَا مُبَدِّلَ السَّيِّئَاتِ حَسَنَاتٍ، عُدْ عَلَيَّ بِطَوْلِكَ وَ فَضْلِكَ وَ إِحْسَانِكَ، وَ اسْتَجِبْ دُعَائِي فِيمَا سَأَلْتُكَ وَ طَلَبْتُ مِنْكَ، بِحَقِّ نَبِيِّكَ وَ وَصِيِّكَ وَ أَوْلِيَائِكَ الصَّالِحِينَ.
خدایا درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد و حاجتم را برآور ای خدا، ای آنکه سئوال کننده‌اش هرگز ناامید نمی‌شود و عطایش به پایان نمی‌رسد، ای برآورنده حاجات، ای اجابت‌کننده دعاها، ای پروردگار زمین‌ها و آسمان‌ها، ای برطرف‌کنندۀ رنج‌ها و غصّه‌ها، ای بخشایشگر عطاها، ای دورکنندۀ کیفرها، ای تبدیل کننده بدی‌ها به خوبی‌ها، با عطا و فضل و احسانت به سوی من بازگرد و دعایم را اجابت کن، در آنچه از تو خواستم و از تو طلبیدم، به حق پیامبر و وصی و اولیای شایسته‌ات.
چگونگى نمازى دیگر در این مقام:
و آن دو رکعت است، پس از سلام و تسبیح بگو:
اللَّهُمَّ إِنِّي حَلَلْتُ بِسَاحَتِكَ، لِعِلْمِي بِوَحْدَانِيَّتِكَ وَ صَمَدَانِيَّتِكَ، وَ أَنَّهُ لا قَادِرَ عَلَى قَضَاءِ حَاجَتِي غَيْرُكَ، وَ قَدْ عَلِمْتُ يَا رَبِّ، أَنَّهُ كُلَّمَا شَاهَدْتُ نِعْمَتَكَ عَلَيَّ، اشْتَدَّتْ فَاقَتِي إِلَيْكَ، وَ قَدْ طَرَقَنِي يَا رَبِّ مِنْ مُهِمِّ أَمْرِي مَا قَدْ عَرَفْتَهُ، لِأَنَّكَ عَالِمٌ غَيْرُ مُعَلَّمٍ، وَ أَسْأَلُكَ بِالاسْمِ الَّذِي وَضَعْتَهُ عَلَى السَّمَاوَاتِ فَانْشَقَّتْ، وَ عَلَى الْأَرَضِينَ فَانْبَسَطَتْ، وَ عَلَى النُّجُومِ فَانْتَشَرَتْ، وَ عَلَى الْجِبَالِ فَاسْتَقَرَّتْ، وَ أَسْأَلُكَ بِالاسْمِ الَّذِي جَعَلْتَهُ عِنْدَ مُحَمَّدٍ وَ عِنْدَ عَلِيٍّ، وَ عِنْدَ الْحَسَنِ وَ عِنْدَ الْحُسَيْنِ، وَ عِنْدَ الْأَئِمَّةِ كُلِّهِمْ، صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ، أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَنْ تَقْضِيَ لِي يَا رَبِّ حَاجَتِي، وَ تُيَسِّرَ عَسِيرَهَا، وَ تَكْفِيَنِي مُهِمَّهَا، وَ تَفْتَحَ لِي قُفْلَهَا، فَإِنْ فَعَلْتَ ذَلِكَ فَلَكَ الْحَمْدُ، وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَلَكَ الْحَمْدُ، غَيْرَ جَائِرٍ فِي حُكْمِكَ، وَ لا حَائِفٍ فِي عَدْلِكَ.
خدایا به آستانت فرود آمدم، به خاطر دانشم به یگانگی و بی‌نیازی‌ات و اینکه توانایی نیست جز تو بر برآوردن حاجتم، ای پروردگارم دانستم که هر زمان نعمت را بر خود مشاهده کردم، نیازمندی‌ام به تو فوق‌العاده‌تر شده، اینک ای پروردگارم از کارهای مهم چیزی عارض من شده که تو آن را می‌دانی، زیرا تو عالم بدون معلّمی، از تو درخواست می‌کنم به حق آن نامی که بر آسمان‌ها نهادی و شکافته شدند و بر زمین‌ها نهادی و گسترده گشتند و بر ستارگان نهادی و پخش شدند و بر کوه‌ها نهادی و پابرجا گشتند و از تو می‌خواهم به حقّ نامی که قرار دادی نزد محمّد و علی و نزد حسن و حسین و همه امامان درود خدا بر همه ایشان، اینکه بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و ای پروردگار حاجتم را برایم برآوری و آسان کنی دشوار آن را و مهمّ آن را کفایت نمایی و قفل آن را برایم بگشایی، اگر این کار را انجام دهی پس تو را سپاس و اگر انجام ندهی باز هم تو را سپاس که ستمکار در حکم و متجاوز از عدلت نیستی.
پس طرف راست صورت را بر زمین بگذار و بگو:
اللَّهُمَّ إِنَّ يُونُسَ بْنَ مَتَّى عَبْدَكَ وَ نَبِيَّكَ، دَعَاكَ فِي بَطْنِ الْحُوتِ، فَاسْتَجَبْتَ لَهُ وَ أَنَا أَدْعُوكَ فَاسْتَجِبْ لِي، بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ .
خدایا یونس بن متی بنده و پیامبرت تو را در شکم ماهی خواند، دعایش را اجابت کردی و من هم تو را میخوانم پس دعایم را اجابت کن به حق محمّد و خاندان محمّد.
آنگاه به آنچه می‌خواهی دعا کن، سپس طرف چب صورت را بر زمین بگذار و بگو:
اللَّهُمَّ إِنَّكَ أَمَرْتَ بِالدُّعَاءِ، وَ تَكَفَّلْتَ بِالْإِجَابَةِ، وَ أَنَا أَدْعُوكَ كَمَا أَمَرْتَنِي، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اسْتَجِبْ لِي كَمَا وَعَدْتَنِي يَا كَرِيمُ.
خدایا به دعاکردن فرمان دادی و اجابتش را عهده‌دار شدی و من چنان‌که دستورم دادی دعا می‌کنم، پس بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و آن‌طور که وعده نمودی دعایم را مستجاب کن ای کریم.
سپس پیشانى را بر زمین بگذار و بگو:
يَا مُعِزَّ كُلِّ ذَلِيلٍ، وَ يَا مُذِلَّ كُلِّ عَزِيزٍ، تَعْلَمُ كُرْبَتِي، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ فَرِّجْ عَنِّي يَا كَرِيمُ.
ای عزیزکننده هر خوار و خوارکننده هر عزیز، گرفتاری‌ام را می‌دانی، پس بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و به من گشایش ده ای کریم.
ذکر نمازى براى رفع حاجت در محلّ مذکور:
و آن‌چنان است که چهار رکعت نماز می‌خوانی، پس از سلام و «تسبیح حضرت زهرا» بگو:
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ يَا مَنْ لا تَرَاهُ الْعُيُونُ، وَ لا تُحِيطُ بِهِ الظُّنُونُ، وَ لا يَصِفُهُ الْوَاصِفُونَ، وَ لا تُغَيِّرُهُ الْحَوَادِثُ، وَ لا تُفْنِيهِ الدُّهُورُ، تَعْلَمُ مَثَاقِيلَ الْجِبَالِ، وَ مَكَايِيلَ الْبِحَارِ وَ وَرَقَ الْأَشْجَارِ، وَ رَمْلَ الْقِفَارِ، وَ مَا أَضَاءَتْ بِهِ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ، وَ أَظْلَمَ عَلَيْهِ اللَّيْلُ، وَ وَضَحَ عَلَيْهِ النَّهَارُ، وَ لا تُوَارِي مِنْكَ سَمَاءٌ سَمَاءً، وَ لا أَرْضٌ أَرْضاً، وَ لا جَبَلٌ مَا فِي أَصْلِهِ، وَ لا بَحْرٌ مَا فِي قَعْرِهِ، أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَنْ تَجْعَلَ خَيْرَ أَمْرِي آخِرَهُ، وَ خَيْرَ أَعْمَالِي خَوَاتِيمَهَا، وَ خَيْرَ أَيَّامِي يَوْمَ أَلْقَاكَ، إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ؛
خدایا از تو می‌خواهم، ای آنکه چشم‌ها نبیندش و گمان‌ها فرانگیرندش و وصف‌کنندگان او را وصف نکنند و حوادث دگرگونش ننمایند و روزگاران فانی‌اش نکند، تو می‌دانی سنگینی کوه‌ها را و پیمانه دریاها را و برگ‌های درختان را و ریگ‌های صحراها را و آنچه را خورشید روشنی دهد و ماه و شب بر آن تاریکی اندازد و روز بر آن روشن گردد، از تو پنهان نمی‌کند آسمانی آسمان دیگر را و نه زمینی زمین دیگر را و نه کوهی آنچه را در ریشه آن است و نه دریایی آنچه را در قعر آن است، از تو می‌خواهم که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و اینکه بهترین کارم را آخرین کار و بهترین اعمالم را سرانجام آن‌ها و بهترین روزهایم را روزی که ملاقاتت کنم قرار ده، البته تو بر هر کاری توانایی.
اللَّهُمَّ مَنْ أَرَادَنِي بِسُوءٍ فَأَرِدْهُ، وَ مَنْ كَادَنِي فَكِدْهُ، وَ مَنْ بَغَانِي بِهَلَكَةٍ فَأَهْلِكْهُ، وَ اكْفِنِي مَا أَهَمَّنِي مِمَّنْ دَخَلَ هَمُّهُ عَلَيَّ؛ اللَّهُمَّ أَدْخِلْنِي فِي دِرْعِكَ الْحَصِينَةِ، وَ اسْتُرْنِي بِسِتْرِكَ الْوَاقِي؛ يَا مَنْ يَكْفِي مِنْ كُلِّ شَيْ ءٍ وَ لا يَكْفِي مِنْهُ شَيْءٌ، اكْفِنِي مَا أَهَمَّنِي مِنْ أَمْرِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ، وَ صَدِّقْ قَوْلِي وَ فِعْلِي؛ يَا شَفِيقُ يَا رَفِيقُ، فَرِّجْ عَنِّي الْمَضِيقَ، وَ لا تُحَمِّلْنِي مَا لا أُطِيقُ؛ اللَّهُمَّ احْرُسْنِي بِعَيْنِكَ الَّتِي لا تَنَامُ، وَ ارْحَمْنِي بِقُدْرَتِكَ عَلَيَّ؛ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ، يَا عَلِيُّ يَا عَظِيمُ، أَنْتَ عَالِمٌ بِحَاجَتِي وَ عَلَى قَضَائِهَا قَدِيرٌ، وَ هِيَ لَدَيْكَ يَسِيرٌ، وَ أَنَا إِلَيْكَ فَقِيرٌ، فَمُنَّ بِهَا عَلَيَّ يَا كَرِيمُ؛ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ .
خدایا هرکه به بدی قصد من کند قصدش کن و هرکه به من بداندیشی کند با او بداندیشی کن و هرکه با عامل هلاکتی به من تجاوز کند او را هلاک کن و مرا آنچه نگران کرده، از کسی که نگرانی‌اش بر من وارد شده بازم دار. خدایا مرا در زره محکمت در آور و مرا با پوشش حفظ کننده‌ات بپوشان، ای آنکه از همه‌چیز کفایت کند و از او چیزی کفایت ننماید، از آنچه از کار دنیا و آخرت مرا نگران کرده کفایتم کن، گفتار و کردارم را تصدیق کن، ای غمخوار، ای رفیق، تنگنایی را از من گشایش ده و چیزی که طاقتش را ندارم بر من تحمیل مکن. خدایا با دیده‌ات مرا نگهبانی کن که هرگز نمی‌خوابد و به قدرتت بر من رحم فرما، ای مهربان‌ترین مهربانان، ای والا، ای بزرگ، تو به حاجت من دانایی و بر برآوردنش توانایی و این کار نزد تو آسان است و من به تو نیازمندم، پس در برآوردن حاجتم بر من منّت گذار، ای بزرگوار، البته تو بر هر کاری توانایی.
سپس به سجده می‌روی و می‌گویی:
إِلَهِي قَدْ عَلِمْتَ حَوَائِجِي، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اقْضِهَا، وَ قَدْ أَحْصَيْتَ ذُنُوبِي، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اغْفِرْهَا، يَا كَرِيمُ .
معبود من تو حاجاتم را دانسته‌ای، پس بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و آن‌ها را برآور، البته تو گناهانم را شمرده‌ای، پس بر محمّد و خاندانش درود فرست و آن‌ها را بیامرز ای کریم.
سپس طرف راست صورت خود را بر زمین بگذار و بگو:
إِنْ كُنْتُ بِئْسَ الْعَبْدُ، فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُّ، افْعَلْ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ، وَ لا تَفْعَلْ بِي مَا أَنَا أَهْلُهُ؛ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
اگر بد بنده‌ای بودم، تو خوب پروردگاری هستی، با من آن کن که شایسته آنی و آن مکن که من سزاوار آنم، ای مهربان‌ترین مهربانان.
سپس طرف چپ صورت خود را بر زمین بگذار و بگو:
اللَّهُمَّ إِنْ عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِكَ فَلْيَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِكَ؛ يَا كَرِيمُ.
خدایا اگر گناه از بنده‌ات بزرگ است، لیکن گذشت از سوی تو نیکوست؛ ای کریم.
پس پیشانی را بر زمین بگذار و بگو:
ارْحَمْ مَنْ أَسَاءَ وَ اقْتَرَفَ، وَ اسْتَكَانَ وَ اعْتَرَفَ.
رحم کن به کسی که بد کرده و مرتکب گناه شده و درمانده گشته و به اقرار روی آورده.
این دعاها تا «وَ اغْفِرْهَا یَا کَرِیمُ» همان دعایی است که در کتاب «مزار قدیم» در اعمال صحن مسجد سَهْله در مقام امام زین‌العابدین(علیه‌السلام) نقل‌شده.
اعمال محراب امیرمؤمنان(علیه‌السلام):
در مکانی که امیرمؤمنان را ضربت زدند، دو رکعت نماز بخوان و پس از سلام و «تسبیح حضرت زهرا» بگو:
يَا مَنْ أَظْهَرَ الْجَمِيلَ وَ سَتَرَ الْقَبِيحَ، يَا مَنْ لَمْ يُؤَاخِذْ بِالْجَرِيرَةِ، وَ لَمْ يَهْتِكِ السِّتْرَ وَ السَّرِيرَةَ، يَا عَظِيمَ الْعَفْوِ، يَا حَسَنَ التَّجَاوُزِ؛ يَا وَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ، يَا بَاسِطَ الْيَدَيْنِ بِالرَّحْمَةِ، يَا صَاحِبَ كُلِّ نَجْوَى، يَا مُنْتَهَى كُلِّ شَكْوَى، يَا كَرِيمَ الصَّفْحِ، يَا عَظِيمَ الرَّجَاءِ، يَا سَيِّدِي صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ افْعَلْ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ يَا كَرِيمُ.
ای آنکه زیبایی را آشکار ساخت و کار زشت را پوشاند، ای آنکه بر معصیت سرزنش نکرد و پرده و باطن و راز درون را پاره نکرد، ای بزرگ گذشت، ای نیکو درگذر، ای پهناور آمرزش، ای هر دو دست به رحمت گسترده، ای صاحب هر راز، ای نهایت هر شکایت، ای بزرگوار چشم پوش، ای بزرگ امید، ای آقای من، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و با من آن کن که تو شایسته آنی ای کریم.
مناجات حضرت امیر المومنین(ع)
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ
﴿يَوْمَ لا يَنْفَعُ مَالٌ وَ لا بَنُونَ، إِلّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ﴾ وَ أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ
﴿يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلا﴾ وَ أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ يَوْمَ
﴿يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيمَاهُمْ، فَيُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِي وَ الْأَقْدَامِ﴾ وَ أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ
﴿يَوْمَ لا يَجْزِي وَالِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَ لا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَنْ وَالِدِهِ شَيْئاً، إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ﴾
خدایا از تو امان می‌خواهم، «روزی که هیچ مال و اولادی سود نمی‌دهد، مگر کسی که قلبی سالم [از آلودگی‌ها] به پیشگاه خداوند بیاورد» و از تو امان می‌خواهم «روزی که ستمکار [از شدت حسرت] دست‌های خود را به دندان می‌گزد [و] می‌گوید: ای‌کاش همراه این پیامبر راهی [به‌سوی حق] انتخاب می‌کردم!» و از تو امان می‌خواهم روزی که «گناه‌پیشگان را از نشانه‌هایشان می‌شناسند، پس موهای جلوی سر و پاهایشان را می‌گیرند [و به دوزخشان می‌اندازند]» و از تو امان می‌خواهم «روزی که هیچ پدری چیزی [از عذاب را] از فرزندش دفع نمی‌کند و نه هیچ فرزندی برطرف‌کنندۀ چیزی از [عذابِ] پدر خویش است، به‌یقین وعدۀ خداوند حق است.»
وَ أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ
﴿يَوْمَ لا يَنْفَعُ الظَّالِمِينَ مَعْذِرَتُهُمْ، وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ﴾ وَ أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ
﴿يَوْمَ لا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَيْئا، وَ الْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ﴾ وَ أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ
﴿يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ، وَ أُمِّهِ وَ أَبِيهِ، وَ صَاحِبَتِهِ وَ بَنِيهِ، لِكُلِّ امْرِى ءٍ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ﴾؛ وَ أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ يَوْمَ
﴿يَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ يَفْتَدِي مِنْ عَذَابِ يَوْمِئِذٍ بِبَنِيهِ، وَ صَاحِبَتِهِ وَ أَخِيهِ، وَ فَصِيلَتِهِ الَّتِي تُؤْوِيهِ، وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ جَمِيعا ثُمَّ يُنْجِيهِ، كَلّا إِنَّهَا لَظَى نَزَّاعَةً لِلشَّوَى﴾
و از تو امان می‌خواهم «روزی که عذرخواهی ستمکاران هیچ سودی به حالشان ندارد و برای آنان لعنت و سرای بدی [چون دوزخ] است» و از تو امان می‌خواهم «روزی که کسی از کسی چیزی [از عذاب] را دفع نمی‌کند، در آن روز حکومت و فرمانروایی ویژۀ خداست» و از تو امان می‌خواهم «روزی که آدمی از برادرش می‌گریزد و از مادر و پدرش و از همسر و فرزندانش؛ در آن روز هرکس از آنان را گرفتاری و کاری است که برای او [از اینکه نتواند به کار دیگر بپردازد] بس است» و از تو امان می‌خواهم روزی که «گناه‌پیشه آرزو می‌کند ای‌کاش می‌توانست فرزندانش را در برابر [نجات از] عذابِ آن روز عوض دهد! و همسر و برادرش را و خویشانِ نزدیکش را که به او پناه می‌دادند و نیز همۀ کسانی که در زمینند، تا او را [از عذاب] برهانند؛ چنین نیست [که راه نجاتی برایش باشد]، همانا آتش سوزنده زبانه می‌کشد، درحالی‌که اعضا و پوستِ سر را برمی‌کَند.»
مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْمَوْلَى وَ أَنَا الْعَبْدُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْعَبْدَ إِلّا الْمَوْلَى؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْمَالِكُ وَ أَنَا الْمَمْلُوكُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمَمْلُوكَ إِلا الْمَالِكُ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْعَزِيزُ وَ أَنَا الذَّلِيلُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الذَّلِيلَ إِلّا الْعَزِيزُ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْخَالِقُ وَ أَنَا الْمَخْلُوقُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمَخْلُوقَ إِلّا الْخَالِقُ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْعَظِيمُ وَ أَنَا الْحَقِيرُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْحَقِيرَ إِلّا الْعَظِيمُ؟
مولایم ای مولای من، تو مولایی و من بنده‌ام، آیا رحم می‌کند به بنده جز مولا؟ مولایم ای مولای من، تو مالکی و من بنده‌ام، آیا رحم می‌کند به بنده جز مولا؟ مولایم ای مولای من، تو عزیزی و من خوار، آیا رحم می‌کند به خوار جز عزیز؟ مولایم ای مولای من، تو خالقی، من مخلوق، آیا رحم می‌کند به مخلوق جز خالق؟ مولایم ای مولای من، تو باعظمتی و من ناچیز، آیا رحم می‌کند به ناچیز جز باعظمت؟
مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْقَوِيُّ وَ أَنَا الضَّعِيفُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الضَّعِيفَ إِلّا الْقَوِيُّ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْغَنِيُّ وَ أَنَا الْفَقِيرُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْفَقِيرَ إِلّا الْغَنِيُّ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْمُعْطِي وَ أَنَا السَّائِلُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ السَّائِلَ إِلا الْمُعْطِي؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْحَيُّ وَ أَنَا الْمَيِّتُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمَيِّتَ إِلا الْحَيُّ ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْبَاقِي وَ أَنَا الْفَانِي، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْفَانِيَ إِلا الْبَاقِي؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الدَّائِمُ وَ أَنَا الزَّائِلُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الزَّائِلَ إِلا الدَّائِمُ؟
مولایم ای مولای من، تو نیرومندی و من ناتوان، آیا رحم می‌کند به ناتوان جز نیرومند؟ مولایم ای مولای من تو بی‌نیازی و من نیازمند، آیا رحم می‌کند به نیازمند جز بی‌نیاز؟ مولایم ای مولای من، تو عطا بخشی و من گدا، آیا رحم می‌کند به گدا جز عطابخش؟ مولایم ای مولای من، تو زنده‌ای و من مرده، آیا رحم می‌کند به مرده جز زنده؟ مولایم مولای من، تو باقی هستی و من فانی، آیا رحم می‌کند به فانی جز باقی؟ مولایم ای مولای من، تو پاینده‌ای و من از بین رونده، آیا رحم می‌کند به از بین رونده جز پاینده؟
مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الرَّازِقُ وَ أَنَا الْمَرْزُوقُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمَرْزُوقَ إِلا الرَّازِقُ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْجَوَادُ وَ أَنَا الْبَخِيلُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْبَخِيلَ إِلا الْجَوَادُ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْمُعَافِي وَ أَنَا الْمُبْتَلَى، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمُبْتَلَى إِلا الْمُعَافِي؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْكَبِيرُ وَ أَنَا الصَّغِيرُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الصَّغِيرَ إِلا الْكَبِيرُ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْهَادِي وَ أَنَا الضَّالُّ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الضَّالَّ إِلا الْهَادِي؟
مولایم ای مولای من، تو روزی‌دهنده‌ای و من روزی داده‌شده، آیا رحم می‌کند به روزی داده‌شده جز روزی دهنده؟ مولایم ای مولای من، تو باسخاوتی و من بخیل، آیا رحم می‌کند به بخیل جز باسخاوت؟ مولایم ای مولای من، تو سلامت‌بخشی و من گرفتار، آیا رحم می‌کند به گرفتار جز سلامت‌بخش؟ مولایم ای مولای من، تو بزرگی و من کوچک، آیا رحم می‌کند به کوچک جز بزرگ؟ مولایم ای مولای من، تو راهنمایی و من گمراه، آیا رحم می‌کند به گمراه جز راهنما؟
مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الرَّحْمَنُ وَ أَنَا الْمَرْحُومُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمَرْحُومَ إِلا الرَّحْمَنُ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ السُّلْطَانُ وَ أَنَا الْمُمْتَحَنُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمُمْتَحَنَ إِلا السُّلْطَانُ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الدَّلِيلُ وَ أَنَا الْمُتَحَيِّرُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمُتَحَيِّرَ إِلا الدَّلِيلُ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْغَفُورُ وَ أَنَا الْمُذْنِبُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمُذْنِبَ إِلا الْغَفُورُ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْغَالِبُ وَ أَنَا الْمَغْلُوبُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمَغْلُوبَ إِلا الْغَالِبُ؟
مولایم ای مولای من، تو رحم‌کننده‌ای و من رحم‌شده، آیا رحم می‌کند به رحم‌شده جز رحم‌کننده؟ مولایم ای مولای من، تو سلطانی و من آزمایش‌شده به بلاها، آیا رحم می‌کند به آزمایش‌شده به بلاها جز سلطان؟ مولایم ای مولای من، تو راهنمایی و من سرگردان، آیا رحم می‌کند به سرگردان جز راهنما؟ مولایم ای مولای من، تو آمرزنده‌ای و من گناهکار، آیا رحم می‌کند به گناهکار جز آمرزنده؟ مولایم ای مولای من، تو پیروزی و من شکست‌خورده، آیا رحم می‌کند به شکست‌خورده جز پیروز؟
مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الرَّبُّ وَ أَنَا الْمَرْبُوبُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمَرْبُوبَ إِلا الرَّبُّ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، أَنْتَ الْمُتَكَبِّرُ وَ أَنَا الْخَاشِعُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْخَاشِعَ إِلا الْمُتَكَبِّرُ؟ مَوْلايَ يَا مَوْلايَ، ارْحَمْنِي بِرَحْمَتِكَ وَ ارْضَ عَنِّي بِجُودِكَ وَ كَرَمِكَ وَ فَضْلِكَ ؛ يَا ذَا الْجُودِ وَ الْإِحْسَانِ، وَ الطَّوْلِ وَ الامْتِنَانِ، بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
مولایم ای مولای من، تو پرورنده‌ای و من پروریده، آیا رحم می‌کند به پروریده جز پرورنده؟ مولایم ای مولای من، تو بزرگ‌منشی و من فروتن، آیا رحم می‌کند به فروتن جز بزرگ‌منش؟ مولایم ای مولای من، به من رحم کن به رحمتت و به جود و کرم و فضلت از من راضی شو، ای دارای جود و احسان و عطا و مهربانی و محبت، به مهربانی‌ات ای مهربان‌ترین مهربانان.
نویسنده گوید: سید ابن طاووس بعد از این مناجات، دعایی طولانی از آن حضرت روایت کرده به نام «دعای امان»، مقام را گنجایش ذکر آن نیست.
و همچنین در این مقام برجسته بخوان دعایی را که در برنامه «مسجد زید» ذکر می‌کنم ان‌شاء‌الله.
آگاه باش ما در کتاب «هدیة الزائرین» به تفاوت در محرابی که محلّ ضربت خوردن امیرمؤمنان(علیه‌السلام) است اشاره کردیم که آیا همین محراب معروف است یا آن محراب متروک و گفتم نهایت احتیاط در این است که اعمال محراب را در هر دو محل بجا آورند یا گاهی در مکان معروف، گاهی در محلّ متروک.
اعمال دکه امام صادق(علیه‌السلام):
مقام امام صادق(علیه‌السلام) در نزدیکی مسلم بن عقیل(رحمة‌الله‌علیه) است، در آنجا دو رکعت نماز بخوان و پس از سلام و «تسبیح حضرت زهرا» بگو:
يَا صَانِعَ كُلِّ مَصْنُوعٍ، وَ يَا جَابِرَ كُلِّ كَسِيرٍ، وَ يَا حَاضِرَ كُلِّ مَلَإٍ، وَ يَا شَاهِدَ كُلِّ نَجْوَى، وَ يَا عَالِمَ كُلِّ خَفِيَّةٍ، وَ يَا شَاهِداً غَيْرَ غَائِبٍ، وَ يَا غَالِباً، غَيْرَ مَغْلُوبٍ، وَ يَا قَرِيباً غَيْرَ بَعِيدٍ، وَ يَا مُونِسَ كُلِّ وَحِيدٍ، وَ يَا حَيّاً حِينَ لا حَيَّ غَيْرُهُ، يَا مُحْيِيَ الْمَوْتَى، وَ مُمِيتَ الْأَحْيَاءِ، الْقَائِمَ عَلَى كُلِّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ، لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ.
ای سازنده هر ساخته، ای جبران‌کننده هر شکسته و ای حاضر هر انجمن و ای گواه هر گفتگوی نهان و ای دانای هر پنهان و ای حاضر غیر غایب و ای غالب غیر مغلوب و ای نزدیک غیر دور و ای همدم هر تنها و ای زنده آن زمان‌که زنده‌ای نبود غیر از او، ای زنده‌کننده مردگان و ای میراننده زندگان، ای مراقب هرکس به آنچه انجام داده، نیست معبودی جز تو، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست.
پس بخوان هرچه خواهى.
نویسنده گوید: من پیش از این گفتم، در اینجا باز هم می‌گویم که در کتاب «مزار قدیم» و مشهور بین مردم در ترتیب اعمال مسجد آن است که بعد از این مقام، «اعمال دکة القضا و بیت الطشت» را بجا می‌آورند که ما این اعمال را موافق کتاب «مصباح» و «بحار» و کتاب‌های دیگران بعد از اعمال ستون چهارم نقل کردیم، اگر خواستی به کیفیت مشهور عمل کنی به کتاب «مزار قدیم» مراجعه کن و اعمال این دو مقام را ان‌شاء‌الله بجا آر.
کیفیت نماز حاجت در مسجد کوفه
از امام صادق(علیه‌السلام) روایت شده: کسی که در مسجد کوفه دو رکعت نماز بخواند در هر رکعت سوره‌های
«حمد» و
«الفلق» و
«النّاس» و
«توحید» و
«کافرون» و
«نصر» و
«قَدر» و
«سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلىٰ» را خوانده و سلام دهد و «تسبیح حضرت زهرا» بگوید، از خدا هر حاجتی را بخواهد، خدا حاجتش را برآورده و دعایش را مستجاب خواهد کرد.
نویسنده گوید: ترتیب در سوره‌های در این دو رکعت، مطابق روایت سید ابن طاووس در کتاب «مصباح» است و در روایت شیخ طوسی در کتاب «امالی» سوره
«قدر» بعد از
«سَبِّحِ اسْمَ» است و شاید ترتیب در آن‌ها لازم نباشد، عمده این است که پس از سوره
«حمد» این هفت سوره خوانده شود، وَاللهُ العالِمُ.
فضیلت مسجد کوفه
