حلال و حرام مالی، ص: 138

مقدمه متخلق شدن به حسنات اخلاقی

خيلی عجيب است كه پروردگار قبل از بيان موارد اخلاقی، مقدّمه آيات بيان كننده موارد اخلاقی را با هشدار به مال حرام شروع كرده است. می خواهد از اخلاق بگويد، اما اول نسبت به مال حرام هشدار می دهد.

می خواهد بگويد: آن كسی كه به دنبال مال حرام است، اين شخص از نظر باطن، آلودگی اخلاقی دارد. آلودگی او كبر است. خدا می گويد: اين كار را نكن، او می كند. اين كبر است. آن كسی كه امر خدا به او می رسد، بلافاصله به اجرا می گذارد، اين به اجرا گذاشتن را بر حالت با ارزش اخلاقی متّكی است كه از باب فروتنی، تواضع و خاكساری است. اين را از آيات سوره بقره ذكر كردم:

«وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ» «1»

از صبر، استقامت و نماز در زندگی خود كمك بگيريد،

«وَ إِنَّها لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَی الْخاشِعِينَ» «2»

انجام اين نماز خواندن و صبر كردن سنگين است، مگر مردمی كه نسبت به خدا فروتنی و تواضع دارند.

اما آيه اين است:

«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا الرِّبَوا أَضْعافاً مُضاعَفَةً وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ

______________________________
(1)- بقره (2): 45؛ «از صبر و نماز [برای حل مشكلات خود و پاك ماندن از آلودگی ها و رسيدن به رحمت حق ] كمك بخواهيد.»

(2)- بقره (2): 45؛ «و بی ترديد اين كار جز بر كسانی كه در برابر حق قلبی فروتن دارند دشوار و گران است.»