حلال و حرام مالی، ص: 80

ارزش عمل مثبت

از «وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً» «1» گرفته تا كارهايی كه شايد به نظر مردم، كار با ارزشی نيايد، در حالی كه فرهنگ غنیّ اسلام همان كارها را با ارزش شناخته و برای آن ثواب مقرّر كرده است.

مثل اين كه انسان سنگ، آجر، استخوان و مانعی كه در مسير رفت و آمد مردم افتاده است را بردارد و كنار بگذارد تا حيوان، انسان، ماشين و مركبی كه می خواهد از اينجا بگذرد، ضربه، لطمه و زيان نبيند و ممكن است انسان اين پاره سنگ و يا پاره آجر را با پای خود جابجا كند و برای او خيلی زحمت نداشته باشد. ممكن است اين كار را مردم بی ارزش بدانند، اما اسلام برای آن ارزش قائل است.

يا كاشتن نهال ممكن است به نظر مردم خيلی مهمّ نيايد، ولی در روايت آمده است كه اگر شما اكنون می توانيد نهال بكاريد، يقين داريد كه اگر اين كار را انجام دهيد، بلافاصله قيامت برپا می شود، يعنی به شما خبر دادند كه فلان ساعت، قيامتی كه وعده داده شده، برپا می شود. اما چند دقيقه به آن ساعت مانده است و شما می توانيد آن نهال را بكاريد، پيغمبر صلی الله عليه و آله می فرمايد:

نهال خود را بكار، گرچه در حال كاشتن قيامت برپا شود، و گر نه به خاطر نكاشتن نهال در روز قيامت دادگاهی می شود. «2»

______________________________
(1)- بقره (2): 83؛ «و به پدر و مادر و ... نيكی كنيد.»

(2)- مستدرك الوسائل: 13/ 460، باب 1، حديث 15894؛ «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله عليه و آله قَالَ إِنْ قَامَتِ السَّاعَةُ وَ فِي يَدِ أَحَدِكُمُ الْفَسِيلَةُ فَإِنِ اسْتَطَاعَ أَنْ لَاتَقُومَ السَّاعَةُ حَتَّی يَغْرِسَهَا فَلْيَغْرِسْهَا.»

بحار الأنوار: 100/ 64، باب 10، حديث 3؛ «الصَّادِقِ عليه السلام قَالَ سِتُّ خِصَالٍ يَنْتَفِعُ بِهَا الْمُؤْمِنُ مِنْ بَعْدِ مَوْتِهِ وَلَدٌ صَالِحٌ يَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ مُصْحَفٌ يُقْرَأُ مِنْهُ وَ قَلِيبٌ يَحْفِرُهُ وَ غَرْسٌ يَغْرِسُهُ وَ صَدَقَةُ مَاءٍ يُجْرِيهِ وَ سُنَّةٌ حَسَنَةٌ يُؤْخَذُ بِهَا بَعْدَهُ.»