حلال و حرام مالی، ص: 162

برگرداند، ولی چون خود را بطور كامل تخريب كردند، خدا به آنها می گويد: اين قراردادی كه می خواهيد با من ببنديد كه شما را برگردانم تا كارگر من شويد را نمی بندم؛ چون به قدری در شما تخريب دل و روح شديد بوده است كه اگر برگرديد، باز هم بنده شيطان خواهيد شد.

اين قرارداد شما فايده ای ندارد. بعضی از انسان ها ديگر از مقام اصلاح سلب شده اند؛ چون به قدری با كلنگ گناه، ساختمان شخصيت را تخريب كرده اند كه ديگر نمی شود اين ساختمان انسانی را در او ساخت و الّا خدا «ارحم الراحمين» است، اگر كسی تقاضا كند كه مرا برگردان، چه ضرری به او می خورد كه بنده اش را دوباره برگرداند تا درست شود. اين گروه اول است.

گروه مشتاق به رحلت

اما گروه ديگر، وقتی پرده را كنار می زنند و گذشته و آينده را به او نشان می دهند، خودش هيچ حرفی نمی زند. ما نيز تمام همّت خود را به كار بگيريم، مانند اين گروه شويم. تمام گذشته و آينده را نشانش می دهند، چرا حرف نمی زند؟

چون وقتی گذشته و آينده اش را می بيند، چنان غرق در نشاط و شادی می شود كه از شدّت خوشحالی ديگر حرفی ندارد بزند. اين مسافر هيچ چيزی نمی گويد، بلكه آنهايی كه او را به اين سفر می برند با او حرف می زنند. حرف آنها اين است:

«يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ* ارْجِعِي إِلی رَبِّكِ» «1»

______________________________
(1)- فجر (89): 27- 28؛ «ای جان آرام گرفته و اطمينان يافته!* به سوی پروردگارت در حالی كه از او خشنودی و او هم از تو خشنود است، باز گرد.»