ترجمه نهج البلاغه، ص: 58

خطبه به آنچه دراطراف قلمرو حكومتش به وجود آمده اشاره نموده و پيروانش را به ايجاد نظم و صلاح ترغيب فرموده

ای مردمی كه بدنهاتان با هم، و خواهشهاتان مختلف است! كلامتان سنگ سخت را می شكند، و عملتان دشمن را نسبت به شما به طمع می اندازد. در مجالس لاف و گزاف می زنيد، و به وقت جنگ فرياد می كنيد: ای جنگ از ما دور شو! دعوت كسی كه شما را بخواند ارزش نيابد، و قلب آن كه رنج شما را تحمل كند آسايش ندارد. بهانه های دور از منطق می آوريد، همانند بدهكاری كه بی دليل از طلبكار تمديد می طلبد. خوار و ترسو، ستم را از خود باز نمی دارد، و حق بدون تلاش به دست نمی آيد. از كدام خانه، بعد از خانه خود دفاع می كنيد؟ و همراه كدام پيشوا پس از من به جنگ می رويد؟ به خدا قسم فريب خورده كسی است، كه شما او را فريب داده ايد، و آن كه شما بهره او شويد به خدا قسم كه به تير قرعه ای كه سهمی ندارد دست يافته، و آن كه به شما تير انداخت تيری بی كمان و پيكان پرتاب كرد. به خدا سوگند نه گفته شما را باور می كنم، و نه طمعی به ياری شما دارم، و نه دشمن را از شما می ترسانم. شما را چه شده؟ دوای دردتان چيست؟ و راه علاجتان كدام است؟ دشمن هم مانند شماست. چرا سخن بدون عمل؟! و غفلت بدون روع؟! و طمع در غير حق؟!

30 از سخنان آن حضرت است

درباره قتل عثمان

اگر به كشتن عثمان امر كرده بودم قاتلش بودم، و اگر نهی كرده بودم ياورش