ترجمه نهج البلاغه، ص: 508

و شگفت ترين كلام است، گويی امام عليه السلام مهلتی را كه بنی اميه در آن بودند تشبيه به ميدانی كرده كه تا پايان آن می تازند، و چون به نهايتش رسند نظام حكومتشان از بين می رود.

حكمت 465

و آن حضرت در مدح انصار فرمود: به خدا قسم اسلام را با بی نيازی پرورش دادند همچنانكه كرّه اسب از شير گرفته تربيت می شود، با دست های بخشنده، و زبانهای برنده.

حكمت 466

و آن حضرت فرمود: ديده سربند نشمينگاه است.

اين سخن از كنايات شگفت آور است، انگار امام نشمينگاه را به مَشك و چشم را به بند تشبيه نموده، چون بند را رها كنند مشك نمی تواند آنچه را در آن است نگاه دارد. مشهورتر و ظاهرتر اين است كه اين قطعه از سخنان رسول خدا صلّی اللَّه عليه و آله است، وعده ای آن را از اميرالمؤمنين عليه السلام روايت كرده اند. و اين سخن را مبرّد در كتاب «المُقْتَضَب» در باب لفظ به حروف ذكر نموده، و ما در رابطه با اين كنايه در كتاب خود كه به مجازات آثار نبويه ناميده شده سخن گفته ايم.

حكمت 467

در يكی از سخنان خود فرمود: بر آنان حاكمی حكومت كرد كه حق را برپا داشت و استقامت نمود، تا دين استقرار گرفت.

حكمت 468

و آن حضرت فرمود: بر مردم زمانی رسد بسيار سخت، كه توانگران در آن زمان از آنچه در دست دارند انفاق نكنند در حالی كه به نگاهداری مال امر نشده اند، خداوند سبحان فرموده: «احسان بين خود را فراموش نكنيد». در آن زمان بدكاران بلند مرتبه، و خوبان خوار می شوند، تهيدستان هستی خود را از روی ناچاری به قيمت اندك می فروشند (و توانگران می خرند) در حالی كه پيامبر اسلام صلّی اللَّه عليه و آله از چنين خريد و فروشی منع كرده.

حكمت 469

و آن حضرت فرمود: دو نفر در رابطه با من هلاك می شوند: عاشق غلوّ كننده،