ترجمه نهج البلاغه، ص: 504

حكمت 430

و آن حضرت فرمود: زيانكارترين مردم در معامله، و نوميدترينشان در كوشش مردی است كه بدنش را در طلب آرزوهايش كهنه نمود، و مقدرات در اين زمينه او را ياری نكرده، پس با حسرت از دنيا برود، و با گناه وارد آخرت گردد.

حكمت 431

و آن حضرت فرمود: رزق دو نوع است: رزقی كه انسان را می طلبد و رزقی كه انسان آن را می جويد، آن كه دنيا را می طلبد مرگ دنبال اوست تا او را از دنيا بيرون ببرد، و آن كه آخرت را می طلبد دنيا به دنبال اوست تا رزقش را به طور كامل از دنيا بستاند.

حكمت 432

و آن حضرت فرمود: اوليا خدا آنانی هستند كه به باطن دنيا نظر كردند وقتی كه مردم به ظاهرش نگريستند، و به فردای آن مشغول شدند وقتی مردم به امروزش پرداختند، در نتيجه از دنيا ميراندند آنچه را كه می ترسيدند آنان را بميراند، و رها كردند آنچه را كه دانستند به زودی آنان را رها نمايد، زياده طلبی ديگران را از دنيا كم يافتند، و يافتنشان را از دنيا از دست دادن ديدند. دشمنند آنچه را كه مردم با آن آشتی هستند، و آشتی اند آنچه را كه مردم با آن دشمنند. قرآن به آنان دانسته شد و آنان به قرآن دانستند، كتاب به آنان برپاست و آنان هم به كتاب برپايند. اميدی فوق آنچه اميد دارند، و بيمی بالاتر از آنچه بيم دارند نمی بينند.

حكمت 433

و آن حضرت فرمود: تمام شدن خوشيها و باقی ماندن گناهان را به ياد داشته باشيد.

حكمت 434

و آن حضرت فرمود: بيازمای تا دشمن شوی.

عده ای از مردم اين سخن را از رسول خدا صلی الله عليه و آله روايت می كنند. آنچه مؤيّد اين معناست كه اين جمله از سخنان اميرالمؤمنين عليه السلام است اين است كه ثعلب گويد:

ابن اعرابی برای ما روايت نمود كه مأمون گفت: اگر نه اين بود كه علی فرمود:

«بيازمای تا دشمن شوی» من می گفتم: اقْلِهِ تَخْبُرْ: دشمن بدار تا بيازمايی.