ترجمه نهج البلاغه، ص: 418

از زيان آن بازنگردانی، هواهای نفس وجودت را به بسياری از زيانها می كشاند. پس نفس خود را از هوسها مانع شو و بازگردان، و تندی خشمت را دفع كننده و كوبنده باش.

57 از نامه های آن حضرت است

به اهل كوفه، زمانی كه از مدينه عازم بصره بود

اما بعد، من از جايگاه قبيله ام بيرون شدم، و از دو حال بيرون نيست يا ستمگرم يا ستمديده، يا متجاوزم يا بر من تجاوز شده، در هر صورت من خدا را به ياد كسانی می آورم كه نامه ام به آنان می رسد كه به جانب من بيايند، تا اگر نيكوكارم ياريم دهند، و اگر بدكارم مرا به بازگشت به راه حق وادارند.

58 از نامه های آن حضرت است

به اهالی شهرها، كه در آن جريان صفّين را گزارش نموده

آغاز برنامه ما اين بود كه با شاميان روبرو شديم، ظاهر امر اين بود كه پروردگارمان و پيامبرمان و دعوتمان به اسلام يكی بود، نه ما زياد كردن ايمان به خدا و تصديق به پيامبر صلی الله عليه و آله را از آنان خواستيم و نه آنان از ما، و برنامه واحد بود جز اينكه اختلاف ما با يكديگر در خون عثمان بود كه دامن ما از آن پاك بود، گفتيم: بياييد با خاموش كردن آتش فتنه و آرام نمودن مردم به چاره چيزی برخيزيم كه پس از اين نمی توان چاره كرد، تا امر خلافت استوار شود، و مسلمانان متحد گردند، و قدرت پيدا كنيم كه حق را در جايگاههای خودش قرار دهيم. در جواب ما گفتند: اين كار را با زد و خورد علاج می كنيم. از پيشنهاد ما روی گرداندند تا جنگ بالش را گشود و استوار و محكم شد،