ترجمه نهج البلاغه، ص: 405

برای داوری بين مردم برترين شخص نزد خودت را انتخاب كن، كسی كه امور داوری او را دچار تنگنا نكند، و برخورد مدعيانِ پرونده وی را گرفتار لجبازی ننمايد، و در خطا پافشاری نورزد، و هنگام شناخت حق از بازگشت به آن درنماند، و درونش به طمع ميل نكند، و در رسيدن به حقيقت مقصود به اندك فهم اكتفا ننمايد، و درنگش در شبهات از همه بيشتر باشد، و دلايل را بيش از همه به كار گيرد، و از رفت و آمد نزاع كنندگان كمتر ملول شود، و در كشف امور از همه شكيباتر، و در وقت روشن شدن حكم از همه قاطع تر باشد، كسی كه ستايش مردم او را دچار خودبينی نكند، و تمجيد و تعريف او را به تعريف كننده مايل ننمايد، كه آراستگان به اين صفات در جامعه اندكند. داوری قاضی را هر چه بيشتر بررسی كن، و در پرداخت مال به او گشاده دست باش آن مقدار كه نيازش را برطرف كند، و احتياجش به مردم كم شود، و آنچنان مقامش را نزد خود بالا بر كه از نزديكانت احدی در نفوذ به او طمع ننمايد، تا از ضايع شدنش به توسط مردم نزد تو در امان بماند. در زمينه انتخاب قاضی از هر جهت دقت كن دقّتی بليغ و رسا، كه اين دين اسير دست اشرار بود، در آن به هوا و هوس عمل می كردند، و وسيله دنياطلبی آنان بود.

رسيدگی به كارگزاران

سپس در امور كارگزاران حكومتت دقت كن و آنان را پس از آزمايش به كارگير، از راه هوا و هوس و خودرأيی آنان را به كارگردانی مگمار، زيرا هوا و هوس و خودرأيی جامع همه شعبه های ستم و خيانت است. از عمّال حكومت كسانی را انتخاب كن كه اهل تجربه و حياءاند، و از خانواده های شايسته و در اسلام پيش قدم ترند، چرا كه اخلاق آنان كريمانه تر، و خانواده ايشان سالم تر، و مردمی كم طمع تر، و در ارزيابی عواقب امور دقيق ترند. سپس جيره آنان را فراوان ده، زيرا اين برنامه برای آنان در اصلاح وجودشان