ترجمه نهج البلاغه، ص: 404

دشمن يك انديشه باشد، چرا كه عنايت تو نسبت به آنان دلهايشان را متوجه تو می گرداند. برترين چيزی كه موجب چشم روشنی زمامداران می شود برقراری عدالت در شهرها، و ظهور دوستی و محبت رعيت است. و دوستی رعيت آشكار نشود مگر به سلامت دل آنان، و خيرخواهی ايشان درست و راست نگردد جز آنكه زمامدارانِ خود را حمايت نمايند، و حكومت حاكمان را بر خود سنگين نشمارند، و توقع به پايان رسيدن زمان حكومتشان را نداشته باشند. پس آرزوهای رعيّت را برآور، و نيكو ستودن آنان را پيوسته دار، و رنج و زحمت و كوشش و ابتلای صاحبان فعاليت را در نظر داشته باش، چه اينكه بسيار ياد كردن كارهای خوبْ، دلير را به هيجان آورده، و ترسو را به كوشش وامی دارد ان شاءاللَّه. سپس كوشش هر يك از آنان را به دقّت بشناس، و زحمت كسی را به ديگری نسبت مده، و در اجر و مزدش به اندازه رنجی كه برده كوتاهی مكن، و مقام كسی باعث نشود كه كوشش اندكش را بزرگ شماری، و معمولی بودن شخص علت نگردد كه كار بزرگش را اندك دانی.

رجوع به كتاب و سنّت

جايی كه كارها بر تو مشكل شود و در اموری كه رايت شبهه حاصل گردد حلّ آن را به خدا و پيامبرش ارجاع ده، كه خداوند به مردمی كه هدايتشان را علاقه داشته فرموده:

«ای كسانی كه ايمان آورده ايد، خدا و پيامبر و اولی الامر از خودتان را اطاعت كنيد، و اگر در برنامه ای اختلاف كرديد حكمش را به خدا و رسولش بازگردانيد». بازگردان به خدا قبول آيات محكم او، و ارجع به رسول پذيرفتن سنّت اوست كه جمع كننده همگان بر يك رأی است، و پراكنده نيست.

قاضيان