ترجمه نهج البلاغه، ص: 381

جز رمقی باقی نبود، در نتيجه با چه مشكلی از مهلكه به در رفت! ياوه گويیِ قريش را با اين تاخت و تاز شديدشان در گمراهی، و جولانشان در دشمنی، و سركشی كردنشان را در گمراهی رها كن، كه اينان در جنگ با من همدست شدند چنانكه پيش از من در جنگ با پيامبر صلی الله عليه و آله همدست گشتند! جزادهندگان از جانب من جزای قريش را بدهند، كه آنان با من قطع رحم كردند، و حكومت فرزند مادرم (پيامبر) را از من ربودند.

اما نظرم را درباره جنگ پرسيدی، نظرم جنگ با كسانی است كه پيمان شكستند تا جايی كه خدا را ملاقات نمايم، بسياریِ جمعيت در پيرامونم باعث عزّتم نگردد، و متفرق شدن از اطرافم موجب وحشتم نشود. گمان مبر كه پسر پدرت اگر چه مردم او را رها كنند به زاری و فروتنی افتد، يا از روی سستی تن به ستم دهد، يا زمام امورش را به دست كشاننده ای بسپارد، يا پشت زندگيش را برای سواری اين و آن خم كند، بلكه فرزند پدرت چنان است كه شاعر بنی سليم گفته: «اگر از من سؤال كنی كه در چه حالی؟ جواب می دهم: در برابر حوادث زمانه صبور و استوارم» «بر من دشوار است كه مرا محزون ببينند، تا دشمن به شماتت برخيزد يا دوست اندوهگين گردد».

37 از نامه های آن حضرت است

به معاويه

سبحان اللَّه! چه سخت دچار هواهای بدعت آميزی، و گرفتار سرگردانی متابعت شده، آن هم همراه ضايع كردن حقايق، و به كار انداختن