ترجمه نهج البلاغه، ص: 346

او جز نيمه جانی نمانده»، آگاه باش كسی كه در راه حق بميرد مسيرش به جانب بهشت، و هر كه در طريق باطل فنا شود راهش به سوی آتش است. اما اينكه گفته بودی: «ما و تو در وضع جنگ و نفرات برابريم» تو در شك و ترديد تيزروتر از من در عرصه يقين نيستی، و نه اهل شام به دنيا حريص تر از اهل عراق به آخرتند. و اين كه گفتی: «ما از فرزندان عبد منافيم» آری ما هم چنين هستيم، ولی با اين فرق كه نه اميّه مثل هاشم است، نه حرب همچون عبدالمطّلب، و نه ابوسفيان مانند ابوطالب، ونه مهاجر الی اللَّه چون اسير آزاد شده، و نه فرزند اصل و نسب دار چون فرزند منسوب به پدر، و نه اهل حق مانند اهل باطل، و نه مؤمن چون مفسد. و چه بازماندگان بدی هستند آنان كه تابع گذشتگان جهنّمی خود می باشند! از اين گذشته فضيلت نبوت به دست ماست كه با آن عزيز را خوار، و ذليل را بلند مقام ساختيم. خداوند چون عرب را دسته دسته وارد دين خود كرد، و اين امت خواه و ناخواه تسليم حق شدند، شما به دو علت اسلام آورديد: بخاطر دنيا، يا ترس از جان، آنهم در زمانی كه پيشی گرفتگان به اسلام پيروزی يافته بودند، و اولين مهاجران را فضل و برتری بود. پس برای شيطان در وجودت بهره قرار مده، و راهش را به روی خود باز مگذار. والسلام.

18 از نامه های آن حضرت است

به عبداللَّه بن عباس فرماندارش در بصره

بدان كه بصره جای ورود شيطان، و كشتزار فتنه است، مردمش را به احسان اميد ده، و گره ترس از قلوبشان باز كن.

به من خبر رسيده كه با بنی تميم درشتی كرده ای و از درِ خشونت در آمده ای بنی تميم