ترجمه نهج البلاغه، ص: 272

و متشابه را شناخته، و هر مطلبی را در جای معين خود قرار داده.

گاهی سخنی از رسول خدا صلی الله عليه و آله صادر می شد كه دارای دو جنبه بود: سخنی خاص، و سخنی عام، شنونده ای كه قصد خدای سبحان و رسول صلی الله عليه و آله را از آن نمی دانست آن را می شنيد و بدون فهم معنای آن و اينكه از آن چه قصدی شده و برای چه صادر شده آن را توجيه می كرد. همه ياران پيامبر صلی الله عليه و آله اين طور نبودند كه از حضرت بپرسند و معنايش را بخواهند، تا جايی كه عده ای دوست داشتند عربی بيابانی يا تازه واردی از راه برسد و از حضرت سؤال كند و آنان پاسخ آن را بشنوند.

اما بر خاطر من چيزی از اين امور نگذشت جز اينكه از حضرت پرسيدم و آن را حفظ كردم. به هر صورت اين است علل اختلاف مردم در احاديث، و وجوه پراكندگی آنان در روايات.

202 از خطبه های آن حضرت است

در قدرت خداوند و خلقت زمين

از آثار اقتدار عظمتش، و شگفتی لطائف آفرينشش، اينكه زمين خشك را از آب دريای عميق و متراكم كه امواج در هم شكننده است به وجود آورد، سپس از آن آب طبقاتی آفريد، آن گاه هفت آسمان را بعد از آنكه به هم پيوسته بود از آن باز كرد، آسمانها به فرمان او خود را نگاه داشتند و بر اندازه ای كه برای آنها مقرر فرموده بود برپا شدند، و زمينی را كه آب روان سبز رنگ آن را حمل می كند و دريای مسخّر شده آن را برمی دارد استوار و پابرجا نمود، دريايی كه در برابر امرش خاكسار و در مقابل هيبتش تسليم، و جريانش از خشيت او متوقف است. تخته سنگهای عظيم، و تپه های بلند و كوههای زمين را آفريد، و آنها را در جای خود ثابت نمود، و در