ترجمه نهج البلاغه، ص: 225

ای مردم، اگر يكديگر را از ياری كردن حق فرو نمی گذاشتيد، و از سست كردن پايه باطل سستی نمی كرديد، آنان كه همشأن شما نبودند در امور شما طمع نمی كردند، و آن كه بر شما مسلّط شد قوی نمی گشت، ولی شما چون بنی اسرائيل سرگردان شديد. به جانم سوگند پس از آنكه مرا از دست داديد سرگردانی شما چند برابر می شود به خاطر اينكه حق را پشت سر گذاشتيد، و از نزديك ترين فرد به پيامبر بريديد، و به دورترين شخص متّصل شديد. بدانيد اگر از امام بر حق خود پيروی می كرديد شما را به راه رسول خدا می برد، آن وقت از رنج بيراهه رفتن راحت می شديد، و بار سنگين را از دوش خود به كناری می انداختيد.

166 از خطبه های آن حضرت است

در ابتدای حكومتش

خدای متعال كتابی هدايت كننده نازل كرد، كه خير و شرّ را در آن كتاب بيان كرد، پس راه خير را انتخاب كنيد تا هدايت شويد، و از بدی ريو برگردانيد تا در راه مستقيم قرار گيريد. واجبات! واجبات! آنها را به پيشگاه خداوند ادا كنيد تا شما را به بهشت برسانند. خداوند چيزهايی را كه بر شما مجهول نيست حرام كرد، و چيزهايی را كه در آن عيبی نيست حلال كرد، و حرمت مسلمانان را بر آنچه دارای حرمت است برتری داد، و حقوق مسلمانان را در جاهای خود به سبب اخلاص و توحيد محكم ساخت. پس مسلمان كسی است كه مسلمانان از زبان و دست او سالم باشند مگر برای حق، و آزار مسلمانان جايز نيست مگر امر واجبی در كار باشد.

بر مسأله ای كه همگانی است و نيز مختصّ به هر يك از شماست و آن مرگ است