ترجمه نهج البلاغه، ص: 113

و در انديشه ها نگنجی تا به تصرف آن عقول در آمده و محدود گردی.

از اين خطبه است

آنچه را آفريد برايش اندازه قرار داد، و اندازه اش را محكم كرد، و تدبير نمود و به خوبی تدبير فرمود، و آن را در مسير رسيدن به هدف خود قرار داد و آن مخلوق هم از حدودی كه برايش مقرر نمود تجاوز نكرد، و به كمتر از رسيدن به هدف معيّتش اكتفا ننمود، و در مأموريتش برای انجام اراده حق چموشی و نافرمانی نكرد، و چگونه چنين باشد، در حالی كه همه امور از مشيّت او نشأت گرفته است؟ اوست به وجود آورنده انواع موجودات بی آنكه انديشه ای به كار برد، و بدون اينكه تصوری در باطن علمش پنهان داشته باشد، و بدون اينكه از تجربه ای از حوادث روزگاران گذشته استفاده نمايد، و بدون اينكه او را در آفرينش موجودات شگفت انگيز شريكی ياری رساند. پس آفرينش به امر او قامتی تمام يافت، و به فرمانبرداری از او گردن نهاد، و دعوت حضرتش را پاسخ گفت، آفريده ای نبود كه در امرش سستی ورزد، و يا در اجرای دستورش درنگ روا دارد.

كژی اشيا را راست نمود، و حدودشان را معين كرد، و با قدرتش بين اشياءِ متضاد الفت داد، و اسباب اتصال آنها را فراهم نمود، و همه را به اجناسی مختلف در حدود و اندازه ها و غرائز و صورتها تقسيم كرد. مخلوقاتی هستند كه آفرينش آنها را استوار كرده، و آنها را بر اساس اراده متين خود به وجود آورده است.

و از اين خطبه است در وصف آسمان

پستی و بلندی آسمان و فاصله های فراخ آن را بدون اينكه به چيزی متّكی باشد نظام داد، و شكافهای آن را التيام بخشيد، و ميان آن و مانندش پيوند برقرار كرد،