پرسشها و پاسخها، ص: 515

سؤال 33:

آيا روح و نفس تفاوت دارند و مراتب نفس را بيان كنيد؟

آن چه از ظاهر بعض آيات و روايات و همچنين كلمات اهل لغت استفاده می شود اين است نفس و روح در بعض موارد به يك معنا می باشند.

خداوند در قرآن كريم می فرمايد:

«اللَّهُ يَتَوَفَّی الْأَنْفُسَ حِينَ مَوْتِها وَ الَّتِي لَمْ تَمُتْ فِي مَنامِها فَيُمْسِكُ الَّتِي قَضی عَلَيْهَا الْمَوْتَ وَ يُرْسِلُ الْأُخْری إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ» «1».

و خداست كه روح مردم را هنگام مرگشان به طور كامل می گيرد، و روحی را كه صاحبش نمرده است نيز به هنگام خوابش می گيرد، پس روح كسی كه مرگ را بر او حكم كرده نگه می دارد، و به بدن باز نمی گرداند و ديگر روح را تا سرآمدی معين باز می فرستد؛ مسلماً در اين واقعيت برای مردمی كه می انديشند، نشانه هايی بر قدرت خدا ست.

علامه طباطبايی رحمه الله می فرمايد:

«مراد از «انفس» ارواح است ارواحی كه متعلّق به بدن ها است نه مجموع روح و بدن، چون مجموع روح و بدن كسی در هنگام مرگ

______________________________
(1) زمر (39): 42.