پرسشها و پاسخها، ص: 422

سؤال 4:

دليل بطلان تناسخ در اسلام را بيان فرماييد.

تناسخ، برگرفته از ديدگاه حكمای مشرق زمين است و زير بنای عقيده آيين هايی مانند بودايی و برهمن را تشكيل می دهد.

اين گروه با اعتقاد به موضوع پاداش و كيفر، منكر معاد و رستاخيز انسان و جهانند و می گويند انسان ميوه اعمال تلخ و شيرين خود را در همين جهان می چشد؛ زيرا اگر نيكوكار باشد روح او به بدن انسان سعادتمند و يا بدن حيوان مفيد تعلّق می گيرد و اگر بدكار باشد روح او به بدن انسان بدبخت و تيره روزی بسان افراد معلول و بيمار و يا حيوان پست تعلّق می گيرد و پاداش و كيفر خود را در اين جهان می بيند.

اين گروه چون واقعيّت معاد و حقيقت آن را درك نكرده اند و از طرفی مشاهده می كنند كه زندگی بدون اعتقاد به كيفر و پاداش، بی مفهوم خواهد بود، خود را از اين كشمكش ها با عقيده بازگشت دوباره روح از طريق توالد در همين جهان و بازيافت حيات جديد و متناسب با رفتار و كردارهای پيشين رها ساخته اند. پس معتقدان به تناسخ چنين می پندارند كه انسان بعد از مرگ بار ديگر به همين زندگی باز می گردد ولی روح او در جسم ديگر (و نطفه ديگر) حلول كرده و زندگی مجدّدی را در همين دنيا آغاز می كند، و اين مسأله ممكن است بارها تكرار شود، اين زندگی تكراری در جهان را «تناسخ» يا «عود ارواح» می نامند.

اكنون كه معنای تناسخ روشن شد لازم است علّت باطل بودن و امتناع