پرسشها و پاسخها، ص: 333

سؤال 5:

صفاتی كه به هر يك از ائمّه اطلاق می شود بر چه اساسی است؟

اين القاب خاص يك فلسفه كلی دارد و هر لقبی يك فلسفه مخصوص به خود دارد. اما فلسفه عام و كلّی اين القاب را می توان اين گونه بيان كرد كه: شرايط زمانی و محيط اجتماعی و عمومی هر يك از ائمّه عليهم السلام چنين اقتضا می كرده كه امام عليه السلام در آن صفت خاص تبلور بيشتر و نمود چشمگيری داشته باشد و همين امر موجب شده كه آن امام به آن صفت خاص متّصف گردند و اين صفت به صورت «عَلَم» و «لقب خاص» در آيد، مانند باقر كه لقب امام پنجم است و اين القاب خاص همه ريشه روايی دارند و توسط خود معصومين عليهم السلام بيان گرديده اند.

اما فلسفه و حكمت های خاص برخی از اين القاب:

لقب «اميرالمومنين» برای شخص علی بن ابی طالب عليه السلام، ريشه اش روايات متعدّدی است كه از شيعه و سنّی از شخص پيامبر اكرم صلی الله عليه و آله نقل شده مثلًا:

«ما أَنْزَلَ اللَّهُ فِی القُرآنِ يا أَيُّها الّذينَ آمَنُوا الّا كان عَلیُّ بن ابی طالب أَميرُها وَشَرِيفُها لِانّه اوَّلُ المُؤمنين ايماناً» «1».

______________________________
(1) شواهد التنزيل: 1/ 70، حديث 81؛ الصراط المستقيم: 2/ 53؛ اليقين: 463؛ بحار الأنوار: 37/ 333، باب 45 حديث 73، كنز العمّال: 13/ 117، حديث 36378.