پرسشها و پاسخها، ص: 235

سئوال 2:

مقصود از امّی بودن پيامبر اكرم صلی الله عليه و آله چيست؟ پيامبر اكرم صلی الله عليه و آله آيا تا آخر عمر امّی ماندند و ديگر اين كه علم و دانش خود را از چه طريقی آموختند؟

كلمه امّی، يكی از القاب پيغمبر اكرم صلی الله عليه و آله است كه در دو آيه از قرآن كريم آمده است «1» امّا اين كه كلمه «امّی» منسوب به چه چيز است و به عبارت ديگر مبدأ اشتقاق كلمه «امّی» چيست سه نظريّه را در اين جا

______________________________
(1) «الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوباً عِندَهُمْ فِي التَّورَاةِ وَالْإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُم بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُوْلئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ* قُلْ يَاأَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعاً الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمواتِ وَالْأَرْضِ لَا إِلهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَكَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ» «همان كسانی كه از اين رسول و پيامبر «ناخوانده درس» كه او را نزد خود با همه نشانه ها و اوصافش در تورات وانجيل نگاشته می يابند، پيروی می كنند؛ پيامبری كه آنان را به كارهای شايسته FtnTxtS )1( ‑وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَری عَلَی اللَّهِ كَذِباً أَوْ قالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَ لَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْ ءٌ وَ مَنْ قالَ سَأُنْزِلُ مِثْلَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لَوْ تَری إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَراتِ الْمَوْتِ وَ الْمَلائِكَةُ باسِطُوا أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُوا أَنْفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَقُولُونَ عَلَی اللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَ كُنْتُمْ عَنْ آياتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ» «چه كسی ستمكارتر از كسی است كه به خدا دروغ می بندد، يا می گويد: به من وحی شده؛ در حالی كه چيزی به او وحی نشده است، و نيز كسی كه بگويد: من به زودی مانند آنچه خدا نازل كرده نازل می كنم؟! ای كاش ستمكاران را هنگامی كه در سختی ها و شدايد مرگ اند ببينی در حالی كه فرشتگان دست های خود را به سوی آنان گشوده و فرياد می زنند جانتان را بيرون كنيد، امروز كه روز وارد شدن به جهان ديگر است به سبب سخنانی كه به ناحق درباره خدا می گفتيد واز پذيرفتن آيات او تكبّر می كرديد، به عذاب خواركننده ای مجازات می شويد» انعام (6): 93.