مرگ و فرصت ها، ص: 100
است، در توان همه انسانها است كه هر وقت گناهى در زندگى آنها به وجود آمد، مرتكب نشوند. اين كار را مىتوانند انجام دهند.
2- ترك محرمات
همان گونه كه انسان مىتواند همه كارهاى خوب را انجام دهد، مىتواند همه كارهاى بد را نيز ترك كند، چون اين طرف با آن طرف فرقى نمىكند. انجام بيشتر هزينه مىبرد تا انجام ندادن. بالاخره اگر بخواهد كار خيرى كند، مالى باشد، بايد دست در جيب كند و پول بدهد و بخشى از پولش را كم كند. فقط كم شدن پول نيست، تحريك به علاقه نيز هست. همه به پول علاقه دارند و هيچ كس نمىتواند به مردم بگويد كه چرا به پول علاقه داريد.
علاقه به پول امرى طبيعى و خدادادى است. ولى انسان بايد بيدار باشد كه اين علاقه، او را منحرف نكند، چون اگر به خيلى از علاقهها توجه شود، مايه انحراف مىشود.
دو مسأله در پول مطرح است: يكى مسئله حرص است و ديگرى مسئله بخل.
انسان حرص مىزند تا كل پول دنيا را مال خود كند. بخل مىورزد كه ريالى از اموال خود را به كسى ندهد، كه هر دو زشت و مورد نكوهش است.
علاقه را بايد در حدى نگهداشت كه نه حريص شود و نه بخيل و حتى پولدار هم جواد بشود. جواد اسم خداست، يعنى دارنده جود، سخاوت، دست و دل باز، كريم. در دعاى شب جمعه مىخوانيد:
«يا دائم الفضل على البريّة» «1»
خدا دارد و دائماً احسان مىكند. هم خداى دارايى است و هم اين خداى دارا، بخيل نيست، بلكه به طور دايم بر بندگانش تفضل مىكند و نيز دوست دارد كه هر
______________________________ (1)- مصباح كفعمى: 647؛ «ثم قل عشرا في كل ليلة عيد و كل ليلة جمعة أيضا يا دائم الفضل على البرية يا باسط اليدينبالعطية ياصاحب المواهب السنية صل على محمد و آله خير الورى سجية و اغفر لنا يا ذا العلى فى هذه العشية.»
