مرگ و فرصت ها، ص: 377
سالهاى ديگر نيز هست. تا او را بيرون بردند. مرد. «1» اما اهل تقوا، تمام آرزوهايشان منطقى است و بىآرزو نيستند، ولى آرزويى كه دارند، آرزويى منطقى و قابل پياده شدن است كه براى آن زحمت مىكشند، اما تمام آرزوهايشان مثبت، حكيمانه و منطقى است.
3- اغتنام فرصتها
اما نشانه سوم اهل تقوا: «و اغتنام المهل» است. اهل تقوا تمام فرصتهايى كه به دست مىآورند، غنيمت مىدانند. اين از نشانههاى تقواداران عالم است. فرصت پيش مىآيد براى اين كه عالم شوند، مىروند و عالم مىشوند. فرصت پيش بيايد، براى اين كه خدمتگذار نابى براى دين، مردم و پدر و مادر شوند، فرصت را غنيمت مىشمارند. يا فرصت خدمت به بيمار را غنيمت مىدانند واز هر فرصتى براى آباد كردن آخرت خود استفاده مىكنند. كسانى كه اين اخلاق را دارند، از انجام كار مثبت، گرچه ظاهرش به نظر نيايد، روىگردان نيستند.
در خانه سالمندان مىروند و با حوصله، سالمندان را به حمام مىبرند، و آنها را نوازش مىكنند. لباس نو مىپوشانند، لباسهاى ايشان را مىشويند، روى بند مىاندازند، خشك مىكنند، تا مىكنند، درون بقچه و كمد آنها مىگذارند. اين گونه فرصتها را غنيمت دانستن علامت سوم اهل تقوا است.
تمام حسن زندگى انبيا، امامان و اولياى خدا به همين بوده كه هيچ فرصتى را از دست ندادند. عمر ما كوتاه است، چيزى نمىگذرد كه مىبينيد به سر و صورت شما موى سفيد در آمده است و اين پوست زيبا پژمردگى نشان مىدهد. چيزى نمىگذرد كه ديگر نمىتوانيد غذا بخوريد، وگرنه چربى و قند شما بالا مىرود، يعنى بدن مىگويد: نمىتوانم قبول كنم. اين فرصت جوانى و ثروت را غنيمت بشماريد، اى كسانى كه زبان گرم و نرم داريد، كسانى كه هنر خدمت به عباد خدا را
______________________________ (1)- اشاره دارد به يكى از خصلتهاى ناپسند انسان در سوره معارج آيات 19- 21؛ «همانا انسان حريص و بىتاب آفريده شده است؛* چون آسيبى به او رسد، بىتاب است،* و هنگامى كه خير و خوشى [و مال و رفاهى] به او رسد، بسيار بخيل و بازدارنده است.»
متن كامل روايت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله اين است: «يشيب ابن آدم و يشب فيه خصلتان الحرص و طول الأمل»
بحار الأنوار: 70/ 161، باب 128، حديث 7- 8؛ «أَنَسٍ عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله قَالَ يَهْرَمُ ابْنُ آدَمَ وَ يَشِبُّ مِنْهُ اثْنَانِ الْحِرْصُ عَلَى الْمَالِ وَ الْحِرْصُ عَلَى الْعُمُرِ.»
«أَنَسٍ أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه و آله قَالَ يَهْلِكُ أَوْ قَالَ يَهْرَمُ ابْنُ آدَمَ وَ يَبْقَى مِنْهُ اثْنَتَانِ الْحِرْصُ وَ الْأَمَلُ.»
بحار الأنوار: 70/ 162، باب 128، حديث 11؛ «الصَّادِقِ عليه السلام عَنْ آبَائِهِ عليه السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله مِنْ عَلَامَاتِ الشَّقَاءِ جُمُودُ الْعَيْنِ وَ قَسْوَةُ الْقَلْبِ وَ شِدَّةُ الْحِرْصِ فِي طَلَبِ الرِّزْقِ وَ الْإِصْرَارُ عَلَى الذَّنْبِ.»
بحار الأنوار: 74/ 162، باب 7، حديث 160؛ «قَالَ صلى الله عليه و آله يَهْرَمُ ابْنُ آدَمَ وَ تَشِبُّ مِنْهُ اثْنَتَانِ الْحِرْصُ وَ الْأَمَلُ.»
مجموعة ورام: 1/ 278؛ «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله الشَّيْخُ شَابٌّ فِي طَلَبِ الدُّنْيَا وَ إِنِ الْتَفَّتْ تَرْقُوَتَاهُ مِنَ الْكِبَرِ إِلَّا الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ قَلِيلٌ ما هُم.»
روضة الواعظين: 2/ 429؛ «قَالَ صلى الله عليه و آله قَلْبُ الشَّيْخِ شَابٌّ عَلَى حُبِّ اثْنَيْن: عَلَى جَمْعِ الْمَالِ وَ طُولِ الْحَيَاة.»
