مرگ و فرصت ها، ص: 204
مىگويد.
در اين آيه و در جملات منفى، يعنى دارنده حرف نفى، كه داراى كلمه نكره هستند، مثل «نفس» كه «الف و لام» ندارد، مىگويند: نكره در سياق نفى، معنايش عام است. اگر بخواهيم بر اساس ادبيات عرب اين آيه قرآن را معنا كنيم، معنى صحيح آن اين مىشود: از هيچ كسى در قيامت جزيه پذيرفته نمىشود.
دقت در ترجمه قرآن
من ترجمهاى از قرآن نوشتم كه چهار سال طول كشيد. بيشترين وقت مرا در اين چهار سال همين ادبيات عرب گرفت، چون اصرار داشتم كه تمام مسائل ادبى آيات را بنويسم، تركيب ادبى، بديع و بيان آيات را به دست بياورم، بعد به لغت عرب مراجعه كنم، ببينم اين لغت در قرآن در چه معنايى استعمال شده است؟ بعد اصطلاحات عرب را ببينم، كه وقتى مىگويد:
«تَبَّتْ يَدا أَبِي لَهَبٍ وَ تَبَّ» «1»
منظورش چيست؟ يعنى اين دو دست او قطع شود؟ ديدم نه، منظورش قطع دست نيست، بلكه يعنى قدرتش نابود شود كه اين همه ما را اذيت كرد. يعنى نابود باد قدرت و حكومت ابولهب.
در ترجمه نزديك به آيات، حفظ ادبيات عرب، علم بيان، نظر محققان و مفسران و حفظ سلامت انشاى فارسى مهم است.
آيه مورد بحث ما اين بود:
«لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً وَ لا يُقْبَلُ مِنْها شَفاعَةٌ وَ لا يُؤْخَذُ مِنْها عَدْلٌ وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ»
ممكن است كلمه «تَجْزِي» شما را به اشتباه بياندازد كه به معنى پاداش و جزا
______________________________ (1)- مسد (111): 1؛ «نابود با قدرت ابولهب، و نابود باد خودش.»
