جاری شدن چشمه‌های حکمت، پیامد خلوص برای خدا
روایتی در جلد دوم کتاب شریف اصول کافی نقل شده است که بیانگر حال بنده ای است که خد را بر ای خدا خالص نماید: «من اخلص لله اربعین صباحاً» کسی که -مرد یا زن فرقی نمی‌کند- خودش را چهل شبانه‌روز برای پروردگار خالص کند؛ یعنی هیچ نقطهٔ سیاهی در ظاهر و باطنش نماند؛ چهل شبانه‌روز و بیشتر هم ندارد! فکر بد یا نگاه بد نکند، حرف بد نشنود و عمل بد انجام ندهد، «جرت ینابیع الحکمة من قلبه» چشمه‌های حکمت از قلبش جاری می‌شود؛ نه یک چشمه، «ینابیع» جمع است.
علم حضرت زهرا(س)، نتیجهٔ اخلص لله
کسی که چهل شبانه‌روز اخلص لله بشود، «جرت ینابیع الحکمة من قلبه»؛ ایشان که کل هجده یا 25 سال عمرشان، خالص خالص بوده‌اند، چقدر علم به ایشان داده شده است؟ همان علمی که به انبیای اولوالعزم داده شد، همان علمی که بعداً به فرزندانش داده شد، همان دانشی که به پدر بزرگوارش پیغمبر(ص) داده شد، به ایشان هم داده شد. اگر آدم به اندازهٔ پیغمبر علم داشته باشد، لازم نیست او هم یک پیغمبر شود. نبوت و امامت مقام خاص است؛ حالا اگر پروردگار عالم کسی را به‌خاطر اخلاصش، علمی به‌اندازهٔ علم پیغمبر(ص) علم امام معصوم به او داد، این دلالت بر این نمی‌کند که باید او هم یا پیغمبر یا امام باشد. هیچ دلالتی نمی‌کند!
هم‌ترازی دانش حضرت زهرا(س) با انبیای الهی
از وجود مبارک صدیقهٔ کبری(س)، با اینکه کتاب‌های مختلفی سن ایشان را حداقل هجده سال و حداکثر 25 سال نوشته‌اند، دو خطبه، چند دعای بسیار مفصّل و روایات فراوانی باقی مانده است. حالا امثال من که خدا توفیق داده و پنجاه سال است در آیات و روایات کار کرده‌ایم، به‌نظرمان می‌رسد که دو خطبهٔ ایشان را که من با تفسیرش در نهصد صفحه چاپ کرده‌ام، کتاب بسیار عالمانه‌ای به‌نام «ملکهٔ اسلام» است. این کتاب هفتاد سال پیش در 150 صفحه نوشته شده بود و من از خانوادهٔ مؤلف اجازه گرفتم که این کتاب را کامل کنم. آنها هم با کمال بزرگواری اجازه دادند و حدوداً نهصد صفحه شد. به‌کارگیری لغات، تنظیم جملات این دو خطبه، مفاهیم آسمانی که در این خطبه گنجانده شده و دعاها و روایاتی که از حضرت نقل شده است، به‌نظر می‌رسد که اینها را امیرالمؤمنین(ع) نوشته‌اند، به حسن و حسین(علیهما‌السلام) و به بعدی‌های خودشان سپرده‌اند؛ چون کسی در خطبهٔ مسجد نویسنده نبوده است و همه مخالف یا یار مخالفان بوده‌اند. خطبهٔ خانه را هم که از اوّلی مهم‌تر است، فقط خانم‌ها بوده‌اند و تندنویسی هم داخل آنها نبوده است. دعاها را هم که ایشان در جمعیت نخوانده‌اند و برای خانه بوده است. روایاتشان هم گاهی یا خطاب کردند یا نه همین‌طور به‌تنهایی فرموده‌اند، اینها همه ضبط و نوشته شد و باقی ماند. از مجموع این دو خطبه، دعاها و روایاتشان به‌راحتی درک می‌شود که دانش ایشان با دانش انبیای خدا هم‌تراز بوده است؛ یعنی به‌خاطر عظمت، بلندی مقام و روحیهٔ ملکوتی و الهی‌شان، پروردگار عالم چشمه‌های دانش را از قلبشان جریان داده است.
دلالت آیهٔ تطهیر بر مقام عصمت حضرت زهرا(س)
اگر کسی چهل روز خالص شود، چشمه‌های حکمت از قلبش جاری می‌شود. صدیقهٔ کبری(س) که طبق صریح قرآن در سورهٔ احزاب، دارای مقام عصمت است: «إِنَّمٰا یرِیدُ اَللّٰه لِیذْهِبَ عَنْکمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَیتِ وَ یطَهِّرَکمْ تَطْهِیراً»(سورهٔ أحزاب، آیهٔ 33). «إِنَّمٰا» یعنی غیر از این نیست؛ اینجا هم فکر نکنید که اهل‌بیت(علیهم‌السلام) یعنی کسانی که در یک خانه زندگی می‌کردند؛ این معنی اهل‌بیت نیست. در سورهٔ احزاب دربارهٔ زنان پیغمبر(ص) می‌گوید: «وَ قَرْنَ فِی بُیوتِکنَّ»(سورهٔ احزاب، آیهٔ 33)، شما خانم‌های پیغمبر حق بیرون رفتن از خانه را ندارید و حرام است؛ البته یکی از آنها این آیه را پشت سر انداخت، از خانه بیرون آمد و جنگ جمل را برپا کرد، سی چهل‌هزار نفر را به ناحق به کشتن داد و به مدینه برگشت. «بیوت» یعنی همین خانه‌های خِشتی، گِلی، آجری و بتون‌آرمه‌ای؛ «أَهْلَ اَلْبَیتِ» با دقت کامل نشان می‌دهد که این بیت یعنی بیت نبوت، نه بیتی که دارای در و دیوار است. ما در پایان سورهٔ نوح در جزء بیست‌ونهم قرآن می‌خوانیم که نوح(ع) پیغمبر اولوالعزم اوّل می‌گوید: «رَبِّ اِغْفِرْ لِی وَ لِوٰالِدَی وَ لِمَنْ دَخَلَ بَیتِی مُؤْمِناً»(سورهٔ نوح، آیهٔ 28). این بیتی یعنی چه؟ «وَ لِمَنْ دَخَلَ بَیتِی مُؤْمِناً» یعنی هر کس در فضا و عرصهٔ رسالت من مؤمن بیاید، مورد غفران پروردگار عالم است؛ نه در یک خانهٔ خشتی و گلی! بیتی یعنی بیت نبوتم
«وَ یطَهِّرَکمْ تَطْهِیراً» دلالت بر مقام عصمت صدیقهٔ کبری(س) دارد و همهٔ بزرگان شیعه هم مقام عصمت را برای حضرت با این آیه ثابت کرده‌اند. اهل‌تسنن هم وقتی به این آیه می‌رسند، می‌گویند مصداق اَتَم این آیه، پیغمبر(ص)، امیرالمؤمنین(ع)، حضرت زهرا(س) و حسن و حسین(علیهما‌السلام) است. حالا بعضی‌هایشان عدهٔ دیگری را داخل می‌کنند که نمی‌شود دخول دیگران را در مصداق بودن این آیه با «یطَهِّرَکمْ تَطْهِیراً» قبول کرد؛ چون دیگران -زن و مردهایی که آنها داخل می‌کنند- اهل گناه و بی‌تقوا بودند، از خانه بیرونر و چندهزار نفر را به کشتن دادند. برای اینها که مقام طهارت نبوده است، چطور وارد این آیه می‌کنید؟ درحالی‌که خداوند متعال خلاف ارادهٔ خودش را از آیه رضایت ندارد که شما اراده کنید.
ایشان در هجده یا 25 سال عمرشان، دارای مقام عصمت بودند؛ هم عصمت فکری، هم عصمت اعتقادی، هم عصمت اخلاقی و هم عصمت عملی؛ یعنی ایشان در 25 یا هجده سال عمرشان، یک‌بار فکر باطل نکردند، یک‌بار اخلاق ناروا به خرج ندادند، یک‌بار عمل خلاف انجام ندادند و یک‌بار اخلاق نادرست نداشتند. حالا شما ببینید بعد از درگذشت پیغمبر(ص)، ایشان دچار سنگین‌ترین حادثه شدند که این حادثهٔ بسیار سنگین، ایشان را تحت فشار قلبی و روحی بسیاری قرار داد. در اصول کافی است که خدا فرشته‌ای را نازل کرد و با او صحبت کرد، آینده را برایش تعریف کرد و گفت: دختر پیغمبر، این اتفاقات خواهد افتاد و بنای دنیا هم همین است. ایشان مقداری آرام شد.
.
شکر و ثنای حضرت زهرا(س) برای لطف و بخشش خداوند
نمونه ای از علمیت حضرت زهرا سلام الله علیها را می توان در نجوای ایشان با پروردگار متعال مشاهده کرد. حضرت این عنایاتِ در این سه جمله را در رابطهٔ با خودش از عنایات پروردگار می‌داند؛ یعنی این هبهٔ الهی، بخشش الهی، لطف پروردگار و احسان حضرت حق است.
جملهٔ اوّل: «الحمدلله الذی لم یجعلنی کافر لانعمه»؛ اینکه «الحمدلله الذی» می‌گوید، یعنی کار پروردگار است؛ چون پروردگار عالم را سپاس و ثنا می‌گوید؛ یعنی به ما یاد می‌دهد که این بخشش خدا به من به‌خاطر پاکی‌ام، درستی‌ام، صدقم، صداقتم، ایمانم و کرامتم است.
جملهٔ دوم: «و لا جاهدا لفضله»؛ بعد از جملهٔ دوم، خدا را در دو کلمه تعریف می‌کند و می‌گوید: «فالخیر فیه و هو اهله».
جملهٔ سوم: «و الحمدلله علی حجته البالغه لمن خلق ممن عطائه و ممن عصاه»؛ این چند جمله از صدیقهٔ کبری، فاطمهٔ زهرا(س) بود.
تهران/ حسینیهٔ اهل‌بیت/ دههٔ اوّل جمادی‌الاولی/ زمستان1397ه.ش./ سخنرانی اول
منبع : پایگاه عرفان
