دارالعرفان/ محقق، مفسر، مترجم و پژوهشگر علوم و معارف قرآنی، در تشریح معنای مؤمن ضعیف و ناتوان گفت: مؤمنِ ضعیف و ناتوان بسیاری از اوقات واجبات الهیه را ترک میکند و به گناهان آلوده می شود و درد خلأ بندگی خدا را حس نمیکند. این افراد هیچ دردی را در مال و تمتعات بدنی حس نمیکنند، گناه و معصیت میکنند، مال مردم را میخورند و نمیگویند من خدا را قبول ندارم حتی گاهی هم برای خدا تعیین تکلیف میکنند و میگویند میبخشد!
بدنِ تمام موجودات زنده نیازمند طعام است
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل مؤسسه علمی فرهنگی دارالعرفان استاد حسین انصاریان در سخنرانی خود در مسجد رسول اکرم(ص) تهران، با بیان اینکه بدن تمام موجودات زنده نیازمند طعام هست و این نیاز را پروردگار عالم تأمین کرده است، اظهار کرد: کیفیت آفرینش تمام موجودات زنده بهگونهای است که برای حفظ حیات و ادامهٔ زندگیشان تا وقتی که بناست در دنیا باشند، نیازمند تغذیه هستند. موجود زندهای در عالم نیست که بدون ارتباط با سفرهٔ غذا (هر غذایی مخصوص به او) زندگی کند. آیهای در قرآن مجید است در پاسخ به کافران در رابطهٔ با انبیا که میگفتند اگر شما پیغمبرید، چرا غذا میخورید؟ آنان فکر میکردند اگر کسی دارای مقام خاصی باشد، نباید به غذا نیاز داشته باشد. پروردگار جواب میدهد: «وَ مٰا جَعَلْنٰاهُمْ جَسَداً لاٰ یأْکلُونَ اَلطَّعٰامَ» (سورهٔ أنبیاء، آیهٔ 8)، ما بدن آنان را بدون نیاز به غذا خلق نکردهایم. پروردگار عالم نیاز همهٔ موجودات زنده را هم به طعام تأمین کرده است. در سورهٔ لقمان میخوانیم: «وَ أَسْبَغَ عَلَیکمْ نِعَمَهُ ظٰاهِرَةً» (سورهٔ لقمان، آیهٔ 20). ما نعمتهای آشکاری را در این عالم برای شما قرار دادیم.
طعام عقل و روح، معرفت و دانش و علم است
استاد اخلاق حوزه های علمیه نیاز روح به طعام را امری ضروری دانست و تصریح کرد: غیر از اینکه بدن انسان نیاز به غذا دارد، روح و عقل نیز نیازمند به غذاست؛ به عبارتی اینطور نیست که جسم نیازمند طعام باشد، ولی روح و عقل دو ناحیهای باشند که از زمان تولد سیر ساخته شده باشند. این دو ناحیه هم بهگونهای آفریده شدهاند که نیازمند طعام هستند. طعام عقل و روح؛ معرفت و دانش و علم است. اگر این نیاز نبود، یعنی اگر ارواح و عقول از اوّل سیر آفریده شده بودند، دیگر در این کرهٔ زمین از روزگاران قدیم تا به امروز، مکتبخانه، دبستان، دبیرستان، دانشگاه، علم و معلم معنا نداشت؛ چون کسی در وجود خودش احساس نیاز به معرفت، دانایی و علم پیدا نمیکرد.
همهٔ کرهٔ زمین در حد خودشان بهدنبال فهم و معرفت هستند
وی به وجود معرفت مادی و معنوی و دینی در وجود هر انسانی اشاره و خاطرنشان کرد: همهٔ کرهٔ زمین در حد خودشان بهدنبال فهم و معرفت هستند؛ چیزی که هست، این معرفت به فرمودهٔ قرآن مجید، دو رشته دارد: یک معرفت، معرفت مادی است که این معرفت را تمام مردم دنیا دارند؛ یعنی چگونه خریدوفروش، کسب و تجارت، دادوستد و مبادلهٔ جنس با پول، پول با جنس، جنس با جنس کنند. همه این معرفت را در حدّ خودشان دارند؛ ولی این معرفت به قول قرآن کریم، فقط دنیای شما را در حدّ کوشش و زحمت و فعالیتتان تأمین میکند.
استاد انصاریان ادامه داد: معرفت دوم معرفت معنوی و دینی، تکلیفشناسی و وظیفهشناسی است؛ البته کلاس این معرفت در یک روزگاری، صُحُف ابراهیم(ع)، کتاب نوح(ع)، کتاب موسی(ع) یا کتاب مسیح(ع) بوده است. پروردگار عالم از این کتابها به نور و هدایت تعبیر میکند. نور یعنی شما با این کتابها از تاریکیهای جهل، ظلم و خرابکاری در زندگی بیرون میآیید. این هدایت شما را به تمام وظایفی راهنمایی میکند که پروردگار عالم بر عهدهتان گذاشته است.
محقق، مفسر، مترجم علوم قرآنی با اشاره به اینکه قرآن مجید، کلاس معرفتی برای مردم عالم است، بیان کرد: وقتی قرآن مجید نازل شد، این کتاب برای تمام مردم عالم کلاس معرفت شد: «وَ أَنْزَلْنٰا إِلَیکمْ نُوراً مُبِیناً» (سورهٔ نساء، آیهٔ 174) یقیناً بشر بدون این کتاب در تاریکی خواهد بود، نه در تاریکی نسبت به امور دنیایش چرا که همه آن معرفت مادی را دارند؛ میخورند، میپوشند، بهرهوری دارند و زندگی میکنند. از این معرفت در تاریکی نیستند و مسیر برایشان روشن و معلوم است که اسم آن را در روزگار ما -چه در غرب و چه در شرق- علمالاقتصاد، یعنی معرفت به زندگی مادی گذاشتهاند. اینقدر هم بشر در این معرفت کار کرده و زحمت کشیده که هم تا اعماق دریا، هم فضا و هم جهان بالا را در حدی در اختیار گرفته است.
برخلاف معرفت مادی، معرفت معنوی در بین مردم عالم نیست
وی افزود: برخلاف معرفت مادی، معرفت معنوی در بین مردم عالم نیست یا بسیار کم است. کسانی که معرفت معنوی ندارند، کافر و مشرک هستند؛ عده ای هم معرفت معنوی کمتری دارند، پیغمبر(ص) میفرمایند: این افراد مؤمن ضعیف و ناتوان هستند؛ یعنی مؤمنی که راه میرود، اما به مقصد نمیرسد؛ حرکت دارد و سود زیادی نصیبش نمیشود؛ در کل به آخرت چنین افرادی خیلی اطمینان نیست.
مؤمن ضعیف و ناتوان بسیاری از اوقات درد خلأ بندگی خدا را حس نمیکند
نویسنده کتاب ارزشمند «حلال و حرام مالی» در پاسخ به اینکه حقیقت معنایی مؤمن ضعیف و ناتوان چیست؟ گفت: مؤمن ضعیف و ناتوان بسیاری از اوقات واجبات الهیه را ترک میکند و به گناهان آلوده می شود و درد خلأ بندگی خدا را حس نمیکند. به گفته قرآن مجید، این افراد هیچ دردی را در مال و تمتعات بدنی حس نمیکند، گناه و معصیت میکند، مال مردم را میخورد و نمیگوید من خدا را قبول ندارم؛ حتی گاهی هم برای خدا تعیین تکلیف میکند و میگوید میبخشد! در واقع تعیین تکلیف می کند، اما به سراغ معرفت دینی نمیرود که بخشش، رحمت و لطف پروردگار کجا تجلی میکند.
خداوند به عبادت و ترک گناه انسان، بی نیاز است
وی با بیان اینکه خداوند به عبادت و ترک گناه انسان، بی نیاز است، به نمونه ای در این باره اشاره و اظهار کرد: یکنفر به ابوذر گفت: ابوذر! ما را اینقدر به خدا، قیامت و معارف توجه میدهید که مثلاً ما نسبت به خیلی از کارها پایبندی پیدا کنیم؛ اما اینطور که شما میگویید، نیست. «فَأینَ رَحْمَتُ الله» پس رحمت خدا چه میشود؟ این خدایی که به ما معرفی میکنید و میگویید نظم در زندگی، عبادت و ترک گناه میخواهد، همه هم به خیر خودمان است؛ چون از عبادت مردم عالم که چیزی گیر خدا نمیآید. این کلام امیرالمؤمنین(ع) است: «لأنه لا تنفعه طاعة من اطاعه» طاعت اطاعتکنندگان برای خدا سودی ندارد، چون خدا محتاج نیست؛ اگر خداوند متعال نیازمند بود، میگفتیم از عبادت کم نگذارید که از خدا کم میآید. پروردگار نیازمند نیست، پس ما چرا باید عبادت کنیم؟ ما به عبادت نیاز داریم که آرام زندگی کنیم: «أَلاٰ بِذِکرِ اَللّٰهِ تَطْمَئِنُّ اَلْقُلُوبُ» (سورهٔ رعد، آیهٔ 28). ما به عبادت نیاز داریم که عبادت جلوی ما را از ظلم و ستم، بدکاری و مال مردمخوری بگیرد.
گناه مردم دنیا هیچ ضرری به خدا نمیزند بلکه به خود گناهکار ضرر وارد می کند
مبلغ عرصه بین الملل افزود: اگر گناه را ترک نکنیم و به گفته امیرالمؤمنین(ع) کل دنیا گناهکار شوند، «و لا تضره معصیة مَن عصاه» گناه مردم دنیا هیچ ضرری به خدا نمیزند بلکه به خود گناهکار ضرر وارد می کند؛ به عنوان مثال اگر خداوند فرموده است خوردن خَمر حرام است، یک علت حرام بودن آن این است که انسان در مستی کارهایی میکند که گاهی به ضرر یک مملکت است و بعد هم جبران نمیشود. گاهی شخص، همسر یا برادرش را در مستی میکشد، خانهاش را آتش میزند، مملکتی را به باد میدهد یا یک امضای ظالمانه میکند. برعکس عبادت که برای عبادتکننده منفعت دارد، ما نیازمند عبادت هستیم چون روح، عقل، باطن و جنبهٔ دوم ما، یعنی غیر جسم ما نیازمند عبادت و ترک گناه است.
استاد انصاریان گفت: اینکه انسان هیچ عبادت و کار خیری نکند و از معرفت عمل دینی برکنار باشد، در تاریکی میماند و کار این تاریکی هم در دنیا تمام نمیشود، به آخرت میکشد و آخرت هم در تاریکی دوزخ خواهد بود: «فِی سَمُومٍ وَ حَمِیمٍ × وَ ظِلٍّ مِنْ یحْمُومٍ» (سورهٔ واقعه، آیات 42-43). کل جهنم هم تاریک است. مردم فکر میکنند در این هفت طبقه که اینهمه آتش روشن است، روشنایی هم هست؛ اما آتش جهنم روشنایی ندارد. «فِی سَمُومٍ وَ حَمِیمٍ × وَ ظِلٍّ مِنْ یحْمُومٍ».
وی قرآن مجید را سفرهٔ موعظهای از جانب خداوند بر بندگان دانست و اظهار کرد: وقتی قرآن مجید نازل شد، پیغمبر اکرم(ص) یک تعبیر بسیار زیبایی از قرآن دارند و می فرمایند: «القرآن مأدبة الله؛ قرآن سفرهٔ خداست» سفرهٔ دنیا، دنیای ما را میچرخاند و این سفره خیر دنیا، آخرت و سعادت ابد ما را تأمین میکند. این سفره ما را محبوب خدا قرار میدهد و رحمت خدا را به ما میرساند. گاهی که سفره مخصوص مردم مؤمن است، خداوند می فرماید: «یٰا أَیهَا الَّذین آمَنوا»؛ اما وقتی سفره در ارتباط با تکتک مرد و زن عالم است، میفرماید: «یٰا أَیهَا اَلنّٰاسُ قَدْ جٰاءَتْکمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّکمْ وَ شِفٰاءٌ لِمٰا فِی اَلصُّدُورِ وَ هُدی وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ» (سورهٔ یونس، آیهٔ 57) مردم، برای شما موعظه از وحی آمده و سفره است. این سفرهٔ موعظه از جانب خدا آمده است.
سفرهٔ خداوند شفادهندهٔ بیماریهای روحی و فکری بشر
وی سفرهٔ خداوند را شفادهندهٔ بیماریهای روحی و فکری بشر دانست و تصریح کرد: غذای سفره خداوند تمام بیماریهای فکری و روحی انسان را علاج میکند؛ یعنی شما را از همهٔ شکها، وسوسهها، خیالات بد و واهی، توهمات و رذایل اخلاقی مانند بخل، حسد، کینه و ریا معالجه میکند. غذای این سفره معالجهکننده است: «وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ» (سورهٔ اسراء، آیهٔ 82) اگر از این سفره استفاده نکنید، این بیماریها به شما مسلط میشود و کار را به جایی میرساند که دیگر از این بیماریها نجات پیدا نمیکنید. همهٔ این بیماریها را با خودتان برمیدارید و به آخرت میآورید، از دل تمام این بیماریها و بدی ها شعلههای جهنم بیرون میزند. بسیاری از مردم وقتی در روز قیامت وارد محشر میشوند، میبینند خودشان هیزم و آتش جهنم هستند.
از سوی پروردگار سفره ای برای انسان آمده که درمانکنندهٔ دردهای اخلاقی و بیماریهای فکری است
وی گفت: از سوی پروردگار سفره ای برای انسان آمده که درمانکنندهٔ دردهای اخلاقی و بیماریهای فکری است و این سفره شما را به همهٔ خوبیها، خیرها، سعادت، آبادی دنیا و آخرت، مغفرت پروردگار، احسان خدا، بهشت خدا و رحمت خدا هدایت میکند، این سفره پروردگار «القرآن مأدبة الله» است و همهچیز هم سر این سفره هست. خود پروردگار میفرماید: این سفره و نعمتی که برایتان قرار دادهام، کامل است. این سفره تا ابتدای برپاشدن قیامت باز است و به روی کسی بسته نمیشود، از جلوی کسی هم جمع نمیکنند. این سفره در کربلا هم باز بود؛ اما سیهزار نفر سر این سفره بودند و تغذیه نکردند، قاتل و کشنده و ظالم شدند. یکنفر در آن روز از غذای توبهٔ این سفره تغذیه کرد که آنهم حربنیزید ریاحی بود.
دعا کنید از سفرهٔ درمان کننده خداوند محروم نشوید
استاد انصاریان در پایان گفت: چنانچه انسان غذای نماز، روزه، خداشناسی و پیغمبرشناسی را بخورد، همانی میشود که عرفای شیعه میگویند؛ یعنی «انسان کامل» یا «انسان عین» یا «عین انسان» میشود. بعد از نماز به ما وعده دادهاند که دعا مستجاب است. یادتان باشد یا هر وقت یادتان آمد، بعد از نمازهایتان دعا کنید که خودتان، زن و بچهتان و نسلتان از این سفرهٔ پهن محروم نشوید.
متن کامل، صوت و کلیپ های این سخنرانی را - اینجا - ببینید