در مقابل توهین والدینم چکار کنم؟

فردي نزد پيامبر (صلّي الله و عليه و آله و سلّم) آمد و گفت : پدر و مادري دارم كه با آن ها رابطه خوبي دارم، ولي آن ها مرا با حرف و طرز برخوردشان مي آزارند پاسخ آنان را نمي دهم، ولي حالا ديگر مي خواهم آنان را ترك كنم و مدتي نزدشان نروم حضرت فرمود: در اين صورت خداوند هم تو را ترك خواهد كرد مرد عرض كرد: پس چه كنم؟ حضرت فرمود: به كسي كه تو را محروم ساخت، ببخشاي و با كسي كه با تو قطع رابطه كرد، پيوند برقرار كن و از كسي كه به تو ستم كرد، درگذر اگر چنين كني، خداوند سبحان پشتيبان تو خواهد بود و از توحمايت خواهد كرد [1]

هر چند پدر و مادر، رفتار صحيحي با فرزند خود نداشته باشند، همچنان فرزند موظف به تكريم والدين و كسب رضايت آنان است و نمي تواند مقابله به مثل نمايد البتّه قطعا هر كسي بايد پاسخگوي عملكرد خويش باشد؛ زيرا در اسلام حقوق فرزندان و والدين متقابل است‌؛ يعني هم والدين بر فرزندان حقوقي دارند كه بايد فرزندان رعايت كنند و هم فرزندان بر والدين حقوقي دارند كه والدين بايد رعايت كنند «قال علي عليه-السلام‌: «ان للولد علي الوالد حقاً و ان للوالد علي الولد حقاً» [2] احترام و نيكي به پدر و مادر حتي اگر كافر و مشرك باشند، نيز لازم است؛ بنا بر اين نيكي و احترام به والدين و ناراحت نكردن و نرنجاندن آنان در همه شرايط لازم است.

حال اگر هر كدام از والدين يا فرزندان وظيفه خود را انجام ندادند، سبب نمى شود كه ديگرى هم انجام وظيفه نكند اگر فرضاً پدر شما وظيفه اش را نسبت به شما انجام نمى دهد و نسبت به شما قصور يا تقصيري از او سر زده است، اين دليل نمى شود كه شما نسبت به او بى احترامى كنيد و در انجام وظايف خود كوتاهى نماييد.

نكته بسيار مهم:

امّا در عين حال، سفارش اسلام به بي احترامي نكردن به والدين بدين معنا نيست كه حتماً با نظرشان موافقت نماييد؛ لذا علماي ما در سؤال از اين كه:
آيا پدر و مادر مي توانند فرزند خود را در انجام كاري مانند مسافرت و يا رشته تحصيلي و امر و نهي كنند؟ آيا اطاعت در اين امور واجب است؟
چنين پاسخ گفتند: اگر امر و نهي والدين خلاف مسير تربيت و هدايت فرزند به روش ديني، نباشد و موجب اختلال در امور فرزند نشود و والدين از ترك اين اوامر و نواهي اذيت شوند، اطاعت آن ها لازم است و در غير اين صورت واجب نيست البته در ابراز مخالفت هم رعايت حرمت و شأن آن ها صورت گيرد و سزاوار است رضايت آنان جلب شود.

پی نوشت:
[1] العلامه المجلسي، بحار الانوار، الناشر: مؤسسه الوفاء، بيروت، لبنان، سنه النشر: 1404 هق ،ج 71، ص 100
[2] ‌ نهج البلاغه، فيض الاسلام ،حكمت 399