حقايق نهفته در تشهد

بحث در تشهد نماز بود که مرکب از پنج حقيقت است.

حقيقت اول: ريشة همه حقايق و منبع همه واقعيات، یعنی توحيد است، توحيد ناب و خالص با توجه به کلمة طيبه «لا اله الا الله» و تأکيدي که با «وحده لا شريک له» در کنار اين کلمه آمده است.

حقيقت دوم: اصلي‌ترين و والاترين و پرمايه‌ترين عامل سعادت انسان و خوشبختي و آزادي واقعي او در دنيا و آخرت، که عبوديت و بندگي است.

حقيقت سوم: مسألة باعظمت رسالت و نبوت پيامبر بزرگ اسلام است که منهاي ارتباط با اين حقيقت، درِ هر نجاتي به روي انسان بسته است. دليل آن نیز آيات قرآن مي‌باشد:

(يا حَسْرَةً عَلَى الْعِبادِ ما يَأْتيهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ)

اين کلام پروردگار است. تأسف و حسرت و اندوه بر آن امت و جمعيتي باد که پيامبر براي آن‌ها آمد، ولي آن‌ها نبوت پيامبرشان را به سخره گرفتند.

حقيقت چهارم: دعاي مثبت است که خود دعا اين طور که در قرآن کريم آمده از عبادات است. پروردگار صريحا در قرآن فرموده است:

(إِنَّ الَّذينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرينَ)

متکبران نسبت به دعا، قطعاً به جهنم و دوزخ وارد خواهند شد.

اما اين دعايي که مطرح است، دعاکننده‌اش بايد واجد شرايط خاص باشد. خود دعا هم بايد واجد شرايط باشد تا به استجابت برسد. اين دعا به معناي درخواست سلسله حقايق محبوب خدا از خدا است. خواستن جدي که برخي از دعاها را خود پروردگار در قرآن از اوليايش نقل کرده است. به ویژه در آيات آخر سورة مبارک آل عمران این دعاها از خردمندان و صاحبان فكر نقل شده که بالاترين عقلاي عالم پيش خدا هستند.

دعاهاي بسيار عجيبي كه نشان‌دهندة کمال عقل دعاگويان است و بلافاصله بعد از تمام شدن دعاها، پروردگار در همان آيات سورة آل عمران مي‌فرمايد:

(فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ)

تمام خواسته‌هايشان را جواب داده است و در آن آيات مي‌بينيد که با مستجاب شدن دعاهاي آنان، به کجا رسيدند و صاحب چه درجات و مقاماتي شدند:

(فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ)

حقيقت پنجم: امنيت است. بحث امنيت بايد موشکافي شود که اين امنيت، چه امنيتي است و چگونه حاصل مي‌شود؟ يک امت و ملت، براي تأمين اين امنيت واجد چه شرايطي بايد باشند که اين امنيت در سلام‌هاي پايان نماز مطرح است.

اما مسأله توحيد که درس اول و آخر همة انبياي خدا بوده و طبق آيات قرآن و روايات، اين توحيد، در گفتن «لا اله الا الله» خلاصه نمي‌شود. «لا اله الا الله» يک گفتار زباني است و اين گفتار، کار ساده‌اي است و اگر منحصر در زبان باشد، بي‌اثر خواهد بود.