دنیا در کلمات امام على علیه السلام

 «خُذ مِن الدُّنیا ما أَتاکَ، و تَوَلَّ عمَّا تَولّى عنک، فإن أنت لم تَفعل فأجمِل فى الطَّلَب.»(نهج البلاغه، حکمت ۳۹۳)
از دنیا همان قدر بگیر که به تو مى رسد و آنچه از تو رو گرداند، نادیده بگیر و اگر نمى توانى چنین باشى لااقل خواسته ات را کمتر کن.
«إذا أقبلت الدّنیا على أحدٍ أعارته محاسن غیره، و اذا أدبرت عنه سلبته محاسن نفسه.»(مروج الذهب، ج ۳، ص ۴۳۴)
اگر دنیا به کسى رو کند، خوبیهاى دیگران را به طور موقت به او مى دهد، و زمانى که به کسى پشت کند، امتیازات و نیکیهاى خود او را هم از او مى گیرد.
«مَن طَلَبَ الدُّنیا طَلَبهُ المَوت حتّى یُخرِجَه عَنها، وَ مَن طلب الآخره طلبته الدّنیا حتّى یستوفى رزقه منها.».
(العقد الفرید، ج ۳، ص ۱۵۷)
آن که دنبال دنیا رود مرگ دنبالش مى رود تا او را از دنیا ببرد و آن که طالب آخرت است دنیا در طلبش مى رود تا رزقش را به او برساند.
«لایترک الناس شیئاً من أمر دینهم لاستصلاح دنیاهم الّا فتح اللّه علیهم ما هو أضرّ منه.»(نهج البلاغه، حکمت ۱۰۶)
مردم چیزى از امور دینشان را براى نفع دنیایشان ترک نمى کنند مگر آن که خداوند زیانبارتر از آن را به رویشان خواهد گشود.
«من أصبح على الدّنیا حزیناً فقد أصبح لقضاء اللّه ساخطاً...و من لهج قلبه بحبّ الدنیا التاط قلبه منها بثلاثٍ: همّ لا یغبّه، و حرص لا یترکه، و أملٍ لا یدرکه.»(تذکره الخواص، ص ۱۴۴)
کسى که به خاطر دنیا اندوهگین باشد از قضا و قدر الهى ناخشنود است...و آن که دلش با دوستى دنیا پیوند خورده باشد قلبش به سه چیز آلوده گردد: اندوهى که از او جدا نشود، حرصى که او را ترک نگوید و آرزویى که هیچ گاه به آن نخواهد رسید.
«مثلُ الدُّنیا کَمَثَل الحَیَّهِ، لَیِّنٌ مَسُّها، وَ السَّمُّ الناقِعُ فى جَوفِها، یَهوى إلیها الغِرُّ الجاهل، و یَحذَرُها ذواللُّب العاقِل.»
(نهج البلاغه، حکمت ۱۱۹)
دنیا همانند مار است، لمس کردن آن، نرم و ملایم است اما درونش از زهر آکنده است، لذا فریب خورده نادان به آن میل پیدا مى کند و هوشیار عاقل از آن حذر مى کند.
«احذروا الدّنیا فإنّها غذّارهٌ غرّارهٌ خدوعٌ، معطیهٌ منوعٌ، ملبسهٌ نزوع، لایدوم رخاؤها، ولا ینقضى عناؤها، و لا یرکد بلاؤها.».
(همان، خطبه ۲۲۰)
از زرق و برق دنیا بر حذر باشید که دنیا خیانتکارى است فریبنده و نیرنگباز، بخشنده اى است منع کننده، پوشنده اى است برهنه سازنده، آرامش آن بى دوام، مشکلاتش بى پایان، و بلاهایش قطع ناشدنى است.
«مَن کانَتِ الدُّنیا هَمَّهُ کَثُرَ فى القیامهِ غَمُّه.»
(شرح ابن ابى الحدید، ج ۲۰، ص ۲۱۱)
کسى که دنیا همتش باشد در قیامت اندوهش بسیار گردد.
«مَن کانَتِ الدُّنیا هَمَّهُ اشتدّت حَسرَتُهُ عِندَ فِراقِها.»
(مستدرک نهج البلاغه، ص ۱۶۵)
آن که دنیا همتش باشد به هنگام جدایى از آن، حسرتش شدید خواهد بود.
«الدُّنیا سَمٌّ یَأکُلُهُ مَن لا یَعرِفُه.»(غررالحکم، ج ۱، ص ۶۹)
دنیا، زهرى کشنده است هر که نشناسدش آن را مى خورد.
«المَغبُونُ مَن شَغَلَ بِالدُّنیا، وَفاتَه حَظُّهُ مِن الآخره.»
(همان، ص ۱۰۶)
زیانکار کسى است که سرگرم دنیا شده و بهره اش از آخرت از دستش رفته است.
«إیّاک و الوَلَهَ بالدُّنیا، فإنّها تُورِثُکَ الشَّقاءَ وَ البَلاء، و تَحدُوک على بَیعِ البَقاءِ بالفَناء.»
(نهج البلاغه، خطبه ۲۸)
بر تو باد به دورى از شیفتگى به دنیا، زیرا که تو را به بدبختى و گرفتارى مى اندازد و تو را به طرف فروختن آخرت به سراى نیستى مى راند.