آرایه های بدیعی در صحیفه سجادیه

نام و نام خانوادگي : صديقه مظفري

دانشكده : زبانهاي خارجي

استاد راهنما : دکتر سيد محمدرضا ابن الرسول
   

تاريخ دفاع : 7/7/87

رشته و گرايش : زبان و ادبيات عرب

استاد مشاور : دکتر محمد خاقاني


چكيده

صحيفه سجاديه مجموعه نيايش هاي امام زين العابدين عليه السلام شامل پنجاه و چهار دعاست که اهميت بسياري در آموزه هاي ديني دارد و هر کس که اين ادعيه را مورد مطالعه قرار دهد و در معاني آن تأمل کند به مرتبت والاي امام سجاد عليه السلام در اسلام پي مي برد.

با توجه به عظمت امام سجاد عليه السلام و اهميت اين کتاب، شروح مختلفي بر آن نوشته شده است ولي هيچ اثري به طور مستقل به بلاغت اين أدعيه اعم از معاني و بيان و بديع نپرداخته است. لازم است که ما بيشتر به اين کتاب ارزشمند توجه کنيم و دانشوران و فرهيختگان بايد به تحقيقات و مطالعات بسياري درباره اين کتاب بپردازند، چنان که که اين اهتمام را در مورد قرآن و نهج البلاغه اعمال داشته اند.

در رساله اي که پيش رو داريد براساس يک جستجوي ميداني، آرايه هاي بديعي اعم از لفظي و معنوي در صحيفه سجاديه نمونه يابي شده است.

فصل اول بطور خلاصه به جايگاه صحيفه سجاديه و مهم ترين شروح آن، و سپس تطور علم بديع مي پردازد.

دومين فصل رساله آرايه هاي لفظي استخراج شده از صحيفه را در بر دارد و فصل سوم مشتمل بر آرايه هاي معنوي مستخرج از صحيفه است.

در اين رساله نشان داديم که:

بسياري از آرايه هاي لفظي و معنوي در صحيفه نمونه دارد.

آرايه هاي لفظي بويژه جناس و سجع در صحيفه پر نمونه است و در واقع نيايشي نيست که از اين محسنات تهي باشد.

آرايه هاي معنوي بويژه انواع طباق، مقابله، مراعات النظير و عکس در صحيفه پر نمونه است.