Peyğəmbər Əhli-beytindən olan məsum İmamlar islami hökumətə rəhbərlikdən məhrum edildikdən sonra bütün diqqət və səylərini Allahın istədiyi səhih tərzdə müsəlmanların əxlaqi cəhətdən saflaşdırılmasını, təlim-tərbiyəsinə sərf etdilər. Məsum İmamlara məhəbbət bəsləyənlərə və özlərinin etimad etdiyi şəxslərin təlim-tərbiyəsinə İslam məarifini hökm və qanunlarını onlara ...
İslam Peyğəmbəri (s) Mədinəyə köçdükdən və o şəhər əhalisinin (onlara “ənsar” deyilirdi), xüsusilə, Məkkədən köçüb oraya gələn mühacirlərin misilsiz kömək və himayələrindən bəhrələndikdən sonra islam cəmiyyətinin əsasını qoyaraq onu idarə etməyə başladı. “Peyğəmbər məscidi” ilahi risalətin təbliğ olunduğu, ibadət və camaatın təlim-tərbiyə mərkəzi olmaqdan əlavə, ...
İman və saleh əməlin axirətdəki səadətə, əksinə, olaraq küfr və günahkarlığın əbədi bədbəxtçiliyə gətirib çıxarması ilə əlaqədar yaranan suallardan biri də budur ki, iman və ya küfrün onun axirət nəticəsi ilə, eləcə də hər bir yaxşı və pis əməlin onun mükafat və ya cəzası ilə olan əlaqəsi qəti sübuta yetmiş və dəyişilməzdir, yoxsa müəyyən dərəcədə dəyişilə bilər? ...
Zərdüştilik əsrindən sonra Mazdaizm çoxlu dəyişikliklərə mə’ruz qaldı. Bu din bir tərəfdən neçə-neçə firqələrə bölündü, digər tərəfdən də yeni ayinlərlə - Manəvi, Məzdəki kimi cərəyanlarla üzləşdi və həmçinin bir çox siyasi hadisələrlə qarşılaşdı.
1. FİRQƏLƏR
Üçüncü dərsdə qeyd olunduğu kimi, zərdüştilikdə əsas bəhs Ahura Məzdanın xilqət aləminə olan mehr-məhəbbəti, ...
TARİXÇƏSİ
MÜQƏDDİMƏ
Brahman ayininin bə`zi ictimai-ideoloji əsaslar, o cümlədən karma qanunu, tənasüx və kasta sinfi quruluşu sonrakı dövrlərdə onların ardıcılları tərəfindən inkar edilərək ciddi narazılıq və kəskin tənqidlə qarşılaşdı. Brahmanlar məhz bunlara əsaslanaraq açıq şəkildə bildirirdilər ki, öz təbəqələrindən olanlar istisna olmaqla, heç kəs kamil mə`nəvi ...
1. İqtisadi amillərin və cinsi ehtiyacların dinin formalaşmasında nə kimi rolu olmuşdur?
2. Bəxt və taleyə inamın dinə yönəlmənin səbəblərindən biri hesab etmək olarmı?
3. Dinə yönəlmənin əsas amilləri hansılardır?
İkinci dərsdə insanın dinə yönəlməsi və Allaha e`tiqad bəsləməsi barədə olan üç nəzəriyyə aydınlaşdırıldı. Bu dərsdə isə digər üç nəzəriyyə araşdırılaraq təhlil ...
İftida fidyə vermək deməkdir. İnsan fidyə verərək ya canını, ya da başqa bir şeyi xilas edə bilər. İftida kəlməsi evliliklə bağlı istifadə edildiyində qadının bədəl qarşılığında nikah bağını qoparması, sonlandırması mənasında gəlir.Kişilər 2 dəfə iddət müddəti gözləməklə 3 dəfə qadınını boşama (talaq) haqqına sahibdir. Kişinin boşanma haqqına İslam ədəbiyyatında ...
Tarixdən mə`lum olduğu kimi, kəlam bəhsləri hicri tarixi ilə birinci əsrin ortalarından başlanıb. Özü də, deyəsən kəlam bəhslərinin ən qədimi «cəbr və ixtiyar» məsələsidir. Cəbr və ixtiyar məsələsi ilk növbədə insani, sonra isə ilahi və təbii məsələdir. Mövzu insan, yə`ni insanın azad və ya məcbur olmasından bəhs etdiyi üçün insani bir məsələ hesab olunur. Amma digər tərəfdən, ...
1. İnsan dinə, məzhəbə və Allaha e`tiqad bəsləməyə necə meyl göstərmişdir?
2. İnsanların dinə yönəlməsində cəhalət, qorxu və ictimai-əxlaqi ehtiyaclar nə kimi tə`sir göstərmişdir?
Dini anlayışlar və bu barədə aparılan araşdırmalar baxımından hər bir din tədqiqatçısı və sosioloqun qarşılaşdığı ilk sual bundan ibarətdir: Tarix boyu hansı amillər insanların dini düşüncələrə ...
Şükür - Allahın verdiyi nemətlərə görə təşəkkürün bir növüdür. Belə bu təşəkkür dil, ürək və əməldə büruzə verir. Ürəkdə təvazökarlıq, dildə təsbih və əməldə itaət kimi özünü göstərir. Bəzi alimlər buyurur ki, əgər neməti təsəvvür etsən və bilsən ki, Allah tərəfindəndir, bunun özü də bir növ ...
TRİMURTİ
Bundan əvvəlki bəhsdə brahmanizm ayinini araşdırarkən bu ayinin əvvəlcə həyat atributlarından hər biri üçün xüsusi mə’buda e`tiqad etdiyini, tədriciən öz dəyişikliklər prosesi boyunca çoxsaylı tanrıları kənara qoyaraq, onlardan yalnız üçlük tanrılara inandığını öyrəndik. Üçlük tanrılar əslində çoxsaylı mə’budların təcəllisi və simvolu olmaqla onların bütün ...
Bəzi şəxslər nizam-intizamlı dünyanın hər nöqtəsində – istər cansız, istərsə də canlı aləmdə “səhvlər” və “qeyri-normal hallar” tapmağa çalışmış, bununla da Allahın ədalətsizliyini sübut etmək istəmişlər. Onların bu cəhdi kainatın sirlərini tam anlamadıqlarından qaynaqlanır. Əslində kainatda səhv və nöqsan yoxdur, nöqsan bu fikri irəli sürənlərin gözündə və beynindədir. ...
ZIDDIYYӘTIN FӘLSӘFI ӘSASI
Dayaq nöqtəsi hərəkət və tərpənmə olan dünyada, mütləq ziddiyyət hakim olmalıdır. Hərəkət sə`y və təlaşdır, təlaş da çarpışma və qarşıdurma olan yerdə gerçəkləşir.
Başqa ifadə ilə desək, heç bir təbii hərəkət məcburiyyətsiz mümkün deyil. Cism özünün qeyri-təbii yerində olanda öz təbii yerinə doğru hərəkət etməyə başlayır. Lakin cism öz təbii ...
Cəhənnəm nədir? Cəhənnəm - yəni fürsətlərin yandığı yer. O kəslər ki, fürsəti əldən veriblər, onlar ki, öz insanlıq memarlığına düzgün nəzər salmayıblar, özlərini düzgün tanımayıblar, özlərindən düzgün istifadə etməyiblər - bunlar cəhənnəm əhli olarlar.Quran buyurur: “(Küfr və zülm başçılarına) tabe olanlar deyərlər: «Kaş bizim üçün (dünyaya) bir qayıtmaq (imkanı) olaydı və ...
Zikirdən Məqsəd nədir? Zikirə əməl etmək insanları mənəvi məqamı dərəcəsində olmalıdır? Adları zikr etmək insanın qeyib aləminə daxil olmağında təsiri vardırmı?Qısa cavab
Allahı zikir etmək insanın ruhiyyə və əxlqında böyük təsiri vardır ki, qarşılıqlıdır. Allahı yad etmək bəndədən və ürəyin aydın, saf və Allahın əmirlərinə əməl etməmək qorxusu, günahların bağışlanması, elm ...
1. Qəbir evində müsəlmanın munusu Quran qiraətidir.
Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: “Qəbir hər gün beş cümləni fəryad çəkər: Mən tənha bir evəm, ona görə mənə gələn zaman munisinizlə gəlin”. (Quran qiraəti).Quran qiraətinin başqa ibadətlər kimi xüsusi qayda-qanunları vardır. Bu qaydalara riayət etmədən, Quranın haqqını əda etmək olmaz. Qarinin çəkdiyi zəhmətlər hədər gedər.Quran ...
Keçən bəhsimizdən maraqlı bir nəticə əldə edilir və o da budur ki, Allahın nəzərində əməllərə dəyər verən onların kəmiyyəti deyil, keyfiyyətidir. Bu nöqtəyə diqqət etməmək camaatın bir qrupunun Allah övliyalarının həddindən artıq çox dəyərə malik olan əməllərinin ictimai tutumunu az gördükləri üçün onların barəsində əfsanələr düzəltməyə başlayıblar. Məsələn, Әmirəl-mö`minin ...
Siqh ayininin banisi Nanak adlı bir şəxsdir. Nanakın tərcümeyi-halı və onun bu dini necə yaratması barədə əsas informasiya mənbəyimiz “Canamsakhi” və ya həyat hekayələri adlı kitablar toplusudur. Bu toplu siqhlərin müqəddəs kitabı olan Qrantdan sonra ən mühüm və ən mö`təbər mənbədir. Bu sahədəki bitərəf kitablarda daha ətraflı mə`lumat olmadığına görə bu mə`lumatların doğruluğuna bir o ...
Yaxşı işlərlə və ibadətlə çoxlu məşğul olmaq, insanın ruhunu və qəlbini saflaşdırırGünahı təkrar etmək insanın qəlbini qaraldır, onu insani xislətlərdən çıxarıb heyvani xüsusiyyətlərə malik edir və başqa böyük günahlara zəmin yaradır. Misal üçün: birinci dəfə şərab içən şəxs müsəlman olduğu üçün çox ...
